Στις 26 Σεπτεμβρίου 2020, θα εγκαινιαστεί στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης η δεύτερη παρουσίαση των Θ ε ω ρ η μ ά τ ω ν διοργανωμένη από την ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΕΧΝΟΚΡΙΤΩΝ AICA – HELLAS.
Για την αναγγελία της λοιπόν, επέλεξα να σας δείξω το έργο με το οποίο θα συμμετάσχει ο Κ ω σ τ ή ς, για το οποίο -αλλά και για τον ίδιο τον πολυσχιδή και πολυτάλαντο καλλιτέχνη & ποιητή-, μπορείτε να μάθετε περισσότερα, κάνοντας κλικ εδώ.
Η επιλογή αυτή μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς απ’ την πρώτη παρουσίαση των Θ ε ω ρ η μ ά τ ω ν, το δικό του έργο που είδα τότε μ’ εντυπωσίασε βαθιά κι εντυπώθηκε περισσότερο απ’ όλα, στο νου μου. Σας το είχα εξομολογηθεί με τον τρόπο μου στη σχετική ανάρτηση.
Κ ω σ τ ή ς (Βωμός: άφησε το κεφάλι του κι έφυγε)
Σίγουρα θα δούμε κι άλλα πολύ ενδιαφέροντα έργα σ’ αυτή την παρουσίαση κι ευτυχώς που σε τέτοιους ζοφερούς καιρούς μπορούμε ακόμη να βρίσκουμε στην τέχνη, τα προσωπικά μας καταφύγια.
Από τότε που είδα για πρώτη φορά, πριν από πολλά χρόνια, την Υayoi Kusama στο τηλεοπτικό κανάλι της Νοτίου Κορέας, Arirang, όπου έδινε συνέντευξη, κύλησε πολύ νερό στ ‘ αυλάκι κι είναι πια πασίγνωστη.
Είχα μαζέψει μάλιστα το 2015 όσα στοιχεία ήξερα για κείνη, και συμβουλευόμενη και νέες πηγές έκανα αυτή την ανάρτηση, που αξίζει να διαβάσετε μιας και υπάρχουν όντως πολλές παρανοήσεις σχετικά με τη διάγνωσή της και τη διαμονή της σε ψυχιατρείο.
Αν επανέρχομαι σήμερα στο θέμα είναι γιατί το Μάιο εγκαταστάσεις της θα εκτεθούν (πάλι) στην Tate, στο Λονδίνο, μια ακόμη έκθεση θα γίνει τον Απρίλιο στο Hirshhorn της Ουάσινγκτον κι επειδή στις εκθέσεις της ανά τον κόσμο γίνεται το αδιαχώρητο. Γιατί συμβαίνει αυτό; Είναι όντως η πιο αγαπημένη δημιουργός στο χώρο της τέχνης;
Αυτό αναρωτιόταν πριν δύο χρόνια περίπου σε άρθρο του στον Guardian o Tim Adams, όπου ανέφερε πως ήδη απ’ το 2013, η γκαλερί του David Zwirner στη Νέα Υόρκη περιόριζε τις χρονικές περιόδους παραμονής στις εγκαταστάσεις της σε μόλις 45 (!) δευτερόλεπτα για κάθε θεατή.
Πέντε χρόνια αργότερα, δηλαδή το 2018, οι επισκέπτες στο Μουσείο Hirshhorn (αυτό δηλαδή που θα φιλοξενήσει ξανά έργα της τον Απρίλιο), που περίμεναν στην ουρά για περισσότερο από δύο (!) ώρες, είχαν στη διάθεσή τους ακόμη λιγότερο χρόνο: μισό λεπτό ο καθένας, 30 δευτερόλεπτα όλα κι όλα.
Ο λόγος; Σύμφωνα με το άρθρο το instagram. Κι ομολογώ πως θεωρώ ότι ο συντάκτης έχει δίκιο. Ζούμε στην εποχή του #ήμουν_κι_εγώ_εκεί κι ήδη η τέχνη της Kusama ήταν πολύ δελεαστική για τα ΜΜΕ ακόμη κι όταν πρωτοξεκίνησε να εκθέτει. Ή αν θέλετε αρκούντως εμπορική.
Πόσο χρόνο άραγε θα έχουν αυτή τη φορά οι άνθρωποι που θα συρρεύσουν στην Tate; Ή στο Hirshhorn, όπου θα εκτίθεται σ’ αυτήν κι ένα κομμάτι του 1964 το «Flowers-Overcoat», που σίγουρα θα προσελκύσει τα βλέμματα καθώς πρόκειται για ένα χρυσό παλτό που καλύπτεται από λουλούδια και μας θυμίζει ότι η οικογένειά της είχε μεγάλες εκτάσεις κι εκείνη άκουσε ως παιδί τα λουλούδια να της μιλούν.
Επειδή επισκέφτηκα πρόσφατα το Λούβρο -κι ας μην έχω αποφασίσει να σας γράψω ακόμη εντυπώσεις-, θα αναφέρω μόνο πως δεν είμαι σίγουρη ότι θα ήθελα να βρεθώ στη θέση τους. Τι να καταλάβεις από ένα έργο, μια ολόκληρη εγκατάσταση, όταν έχεις μισό λεπτό ή και λιγότερο χρόνο να το δεις κι αναλώνεσαι κυρίως στο να βγάλεις selfie μες σ’ αυτά τα δευτερόλεπτα;
Δεν έχει καμία σχέση αυτό κατά τη γνώμη μου, με τον τρόπο που θα έπρεπε να συνδιαλεγόμαστε με την τέχνη. Σημεία των καιρών, ξέρω, δεν είμαι αμέτοχη των εξελίξεων βέβαια κι εγώ έχοντας λογαριασμό στο instagram, αλλά… Υπάρχει κι ένα αλλά.
Όπως αναφέρεται στο άρθρο που σας προανέφερα, ο Heather Lenz, σκηνοθέτης μιας ταινίας που την αφορά, αναγνώρισε ότι «η φιλική προς τα smartphone φύση του έργου είναι σαφώς μέρος της έλξης – αλλά»είπε «το γεγονός αυτό θα πρέπει να οδηγήσει μόνο σε μια βαθύτερη κατανόηση της καριέρας της Kusama». Γίνεται άραγε αυτό;
Εγώ αναρωτιέμαι κι εκείνος διευκρινίζει: «Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν δει την δουλειά της στο Instagram, αλλά όταν ακούνε τι έπρεπε να περάσει για να πετύχει την επιτυχία που απέφυγε για τόσο πολύ καιρό, συνδέονται πραγματικά με αυτό. Κάναμε κάποιες προβολές και αν και οι περισσότεροι γνώριζαν το έργο, από ένα ολόκληρο ακροατήριο μόνο δύο άνθρωποι γνώριζαν για παράδειγμα ότι ζούσε σε ψυχιατρικό νοσοκομείο».
Στην Ελλάδα είμαι βέβαιη, βλέποντας και τα στατιστικά της ανάρτησης που έχω γράψει για κείνη, ότι είμαστε περισσότερ@ που γνωρίζουμε για την εμπλοκή της με το ψυχιατρικό σύστημα. Όχι ότι αυτό αρκεί από μόνο του, αλλά σίγουρα παίζει ρόλο στο να κατανοήσουμε βαθύτερα τη δουλειά της, τα έργα της, τις εγκαταστάσεις της.
«Για μένα,» εξηγεί ο Lenz, «το παιδικό τραύμα της Kusama συνέβαλε στο έργο της όχι μόνο λόγω της δύσκολης οικογένειάς της αλλά και λόγω της κοινωνίας της και του εφιάλτη του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου». Οπωσδήποτε όλα έπαιξαν το ρόλο τους, στο να γίνει αυτή που είναι σήμερα. Ακόμη κι αυτή η πολύπλοκη σχέση της ή μη-σχέση της με το σεξ, που δεν την έκρυψε ποτέ. Αναφέρω κι εγώ εδώ κάποια πράγματα και συμπληρώνω πως έχει πει ότι:
«Άρχισα να φτιάχνω φαλλούς για να θεραπεύσω τα αισθήματα της αηδίας μου προς το σεξ (…) Μου διδάχτηκε ότι το σεξ είναι βρώμικο, ντροπιαστικό, κάτι που πρέπει να κρυφτεί. Τα πράγματα περιπλέχτηκαν ακόμη περισσότερο με όλη τη συζήτηση (ενν: που γινόταν σπίτι της) για «καλές οικογένειες» και «κανονικό γάμο» και την απόλυτη αντίθεση έναντι της ρομαντικής αγάπη … Επίσης, έτυχε να παρακολουθήσω σεξουαλική πράξη όταν ήμουν μικρό παιδί και εξαιτίας όσων είδαν τα μάτια μου ο φόβος εισχώρησε και διογκώθηκε μέσα μου» .
Το σεξ πάντα πουλάει. Κι εκείνη επιπλέον, είναι σαν να έχει ένα ταλέντο ν’ αφουγκράζεται τις επιθυμίες του κοινού της: «Στην 33η Μπιενάλε της Βενετίας το 1966 όπου συμμετείχε με το Narcissus Garden, μια λίμνη με 1.500 αντανακλαστικές μπάλες στην οποία το πρόσωπο του θεατή φαινόταν πολλαπλασιασμένο» συνεχίζει το άρθρο «ήθελε να πουλήσει τις μπάλες προς 2 δολάρια την καθεμία («ο ναρκισσισμός σας προς πώληση» έλεγε η διαφήμιση, μια χειρονομία που προφήτευε κατά κάποιον τρόπο το έργο τέχνης ως selfie). Οι αρχές της Μπιενάλε όμως δεν το επέτρεψαν αντιτιθέμενες στην «πώληση τέχνης όπως τα χοτ-ντογκ ή το παγωτό-χωνάκι» .
Μ’ αυτά και μ’ αυτά πάντως οι μετοχές της στο χρηματιστήριο της τέχνης ανέβηκαν στα ύψη κι έτσι το 2014, έργο της πουλήθηκε για 7,1 εκατομμύρια δολάρια, ποσό-ρεκόρ για μια καλλιτέχνιδα που ακόμη ζει. Τα πρώτα που πούλησε στους συναδέλφους της Frank Stella και Donald Judd το 1962, της είχαν αποφέρει για να καταλάβετε, μόνο 75 δολάρια.
Κάνοντας τη σύγκριση, θα πρέπει να είναι κάτι περισσότερο από ικανοποιημένη, δε νομίζετε; Αν κι όπως έχει γραφτεί, μάλλον την αφήνει αδιάφορη ο πλούτος της, αλλά ποτέ η φήμη (και κάπως έτσι οι διαγνώσεις περί ναρκισσιστικής προσωπικότητας, δίνουν και παίρνουν). Συνεχίζει να εργάζεται καθημερινά πολλές ώρες, μέρα και νύχτα. Ευτυχισμένη, αν είναι ή υπήρξε ποτέ όμως, μόνο εκείνη ξέρει.
Κι εμένα παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί να μ’ αρέσει όχι μόνο η ποπ τέχνη της, μ’ όλα τα χρώματα και τις εκθαμβωτικές λάμψεις της, αλλά κυρίως ο μεγάλος αγώνας αυτής της 90χρονης για επιβίωση… Αυτός είναι που μου προκαλεί τεράστιο σεβασμό.-
Η αφίσα της έκθεσης, στην Arles (φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)
Την αφίσα που βλέπετε παραπάνω την πρόσεξα μια νύχτα του περασμένου Ιουλίου, σε μια μικρή πλατεία της Αρλ στη Νότια Γαλλία. Αφορούσε μια έκθεση, την παρακολούθηση της οποίας σαν εμπειρία τουλάχιστον, την έχουμε βιώσει με παρόμοιο τρόπο στην Ελλάδα, στο Μέγαρο Μουσικής, όσ@ βέβαια βρεθήκαμε εκεί.
Έληξε πρόσφατα κι έστω και μέσω του παραπάνω video ( κι αυτών που θα βρείτε εδώ κι εδώ) σκέφτηκα να τη μοιραστώ μαζί σας και να σας γράψω λίγα πράγματα πριν σας αφήσω να την απολαύσετε, μιας και περισσότερα αν θέλετε, μπορείτε να διαβάσετε στο επίσημο site. Η διάρκειά της λοιπόν ήταν 35 λεπτά και σε 1500 τ.μ. προβάλλονταν πάνω από 2000 εικόνες (κινούμενες) των πιο διάσημων ζωγραφικών έργων του Van Gogh, υπό τη συνοδεία μουσικής υπόκρουσης.
Είχε δοθεί μια έμφαση στα έργα που δημιούργησε όσο έζησε στην Αρλ, στο Παρίσι, αλλά και στην περίοδο που η Ιαπωνική Τέχνη τον γοήτευσε και τον επηρέασε. Οι θεατές ένιωθαν σαν να «ζούσαν» μέσ’ τους πίνακές του, σαν ν’ αποτελούσαν μέρος τους. Παρά το ότι θα δείτε την έκθεση απ’ την οθόνη σας, πιστεύω ότι οπωσδήποτε θα αποτελέσει αν μη τι άλλο ένα όμορφο και χαλαρωτικό διάλειμμα, απ’ την καθημερινότητά σας. Και σύντομα, θα σας γράψω κι άλλα για κείνον και για τη γυναίκα που συνήθως ξεχνάμε όσο τον θαυμάζουμε…
Η είσοδος του Hotel Dieu – Arles (φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)
Τον περασμένο Ιούλιο βρέθηκα στο Γαλλικό Νότο. Και πιο συγκεκριμένα στην πόλη Arles, στο άσυλο της οποίας, δηλαδή στο Hotel Dieu, νοσηλεύτηκε ο Vincent Van Gogh μετά τον διαπληκτισμό του με τον Paul Gauguin τον Δεκέμβρη του 1888, κατά τη διάρκεια του οποίου έκοψε (;) μέρος του αριστερού λοβού του αυτιού του ή όλο το αριστερό αυτί σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες.
Φτάνοντας στο Hotel Dieu – Arles (φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)
Εδώ υπάρχει μια διεξοδική ανάλυση των γεγονότων, που συμπεριλαμβάνει την άποψη του Gauguin, το τι έγραψαν οι εφημερίδες για το θέμα κ.α. κι εδώ θα βρείτε την παρουσίαση ενός βιβλίου που εστιάζει σε όλα όσα διαδραματίστηκαν στο Κίτρινο Σπίτι, απ’ την ώρα της άφιξης του Gauguin ως το περιστατικό.
Place Felix Ray – Arles (φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)
Σ’ αυτή την ανάρτηση που μπορείτε να συμβουλευτείτε επίσης, σας είχα γράψει διεξοδικά όσα συνέβησαν στην πόλη, που οι τότε κάτοικοί της έφτασαν ως το σημείο να μαζέψουν υπογραφές ώστε να εγκλειστεί ο σπουδαίος καλλιτέχνης στο τοπικό άσυλο. Ο 24χρονος Jean-Félix Rey (που «δεν ήταν καν ακόμα γιατρός» όπως γράφει ο François-Bernard Michel), είχε αναλάβει τη θεραπεία του και σήμερα, φτάνοντας στο Hotel Dieu πρόσεξα το δικό του όνομα στο δρόμο.
Το ακριβές σημείο όπου ζωγράφισε ο Van Gogh τον γνωστό του πίνακα στο Hotel Dieu – Arles (φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)
Περνώντας ακολούθως την παλιά πύλη, είδα τον κήπο και το κτίριο του παλιού ψυχιατρείου ακριβώς όπως τα ήξερα απ’ τον αντίστοιχο πίνακα του Van Gogh («Garten des Ηospitals in Arles», ο τίτλος του). Τον ζωγράφισε εδώ το 1889 και πραγματικά είναι δύσκολο να σας περιγράψω το συναίσθημα του να βλέπω ότι έβλεπε κι εκείνος, όντας στο ίδιο μέρος. Ο χρόνος έτσι κι αλλιώς μοιάζει να ‘χει σταματήσει στην Arles. Η πόλη έχει διατηρηθεί όπως ήταν παλιά κι οι σύγχρονοι απόγονοι όσων έβαλαν κάποτε στο περιθώριο τον τρελό κοκκινομάλλη, τον «fou roux», όπως αποκαλούσαν τον Van Gogh, του αποδίδουν πια τις πρέπουσες ..τιμές.
Ο κήπος του Hotel Dieu – Arles (φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)
Εκείνος έμεινε στην Arles 15 μήνες και στο διάστημα αυτό έφτιαξε περίπου 200 πίνακες και περισσότερα από 100 σχέδια, σύμφωνα με το βιβλίο που μπορείτε να συμβουλευτείτε και να δείτε εδώ . Υπήρξε κάτι παραπάνω από παραγωγικός δηλαδή, αν και τον ταλάνιζαν τόσες οδύνες. Σε διάφορα σημεία της περιοχής που απεικόνισε στους πίνακές του υπάρχουν αντίγραφα των έργων του, ο «περίπατος Van Gogh» (το πέρασμα δηλαδή απ’ τα μέρη όπου έζησε και δημιούργησε) είναι εξαιρετικά δημοφιλής και βέβαια μπορείτε όταν βρεθείτε στην πόλη να περάσετε κάποιες ώρες και στο αντίστοιχο Le Cafe La Nuit, που φέρει τ’ όνομά του. Τα υπόλοιπα που αφορούν τη ζωή του, αξίζει να τ’ ανακαλύψετε μόνες, μόνοι, μόνα σας…
Le Cafe La Nuit – Arles (φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)
.
.
*Όλες οι φωτογραφίες της ανάρτησης τραβήχτηκαν από μένα κι έχουν ανέβει στο flickr και στο instagram αντίστοιχα. Σ’ αυτούς τους λογαριασμούς σταδιακά θα δείτε κι άλλες.
“Picasso et la Guerre”, Paris, (φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)
Η επικαιρότητα καθορίζει σίγουρα κάποιες φορές τις επιλογές μας. Κι αυτή τη φορά λοιπόν, έτσι έγινε. Με το ενδιαφέρον πολλών από ‘μας στραμμένο στη Συρία, τη Χιλή, την Ισπανία και σ’ άλλα μέρη του πλανήτη όπου μαίνονται συγκρούσεις, παραμονές μιας εθνικής επετείου, η ανάρτηση που σκέφτηκα ν’ ανεβάσω αφορά τον πόλεμο.
Και πιο συγκεκριμένα τον τρόπο που τον απεικόνισε ο Picasso, μέσα απ’ τα έργα του. Τον περασμένο Ιούλιο βλέπετε, ολοκληρώθηκε μια σχετική έκθεση που είχε αρχίσει στις 5 Απριλίου στο Παρίσι κι ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Γιατί ενώ γνωρίζουμε την εμβληματική «Guernica», υπάρχουν κι άλλα, πολλά έργα του μεγάλου ζωγράφου που αγνοούμε. Έργα που είτε δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια πολέμων, είτε έχουν αντιπολεμικό χαρακτήρα (και τα περιστέρια βέβαια σ’ αυτά έχουν την τιμητική τους).
Η έκθεση έλαβε χώρα στο Musée de l’Armée, στον τρίτο όροφο και συμπεριελάμβανε περίπου 350 εκθέματα (απ’ το 1939 μέχρι το 1973). Ο τίτλος της στα γαλλικά ήταν “Picasso et la Guerre” κι αυτόν μετέφρασα για τη σημερινή ανάρτηση. Προσέλκυσε πλήθος κόσμου (αν και στο Παρίσι τελευταία είχαν γίνει κι άλλες εκθέσεις μ’ επίκεντρο τον ίδιο καλλιτέχνη) και θεωρήθηκε πολύ επιτυχημένη.
Ευτυχώς υπάρχει ένα πολύ καλό video απ’ το χώρο με τα συγκεκριμένα έργα κι έτσι θα χρησιμοποιήσω πολύ λίγες απ’ τις δικές μου φωτογραφίες κι αυτές κυρίως για να σας «ξεναγήσω» στους εξωτερικούς χώρους του Μουσείου.
Ο Pablo Picasso λοιπόν, υπήρξε πάντα ενεργός πολιτικά στην εποχή του και η έκθεση αυτή εκτός από πρωτότυπη ήταν και διδακτική, όσον αφορά το πώς οι καλλιτέχνες μπορούν να αλλάξουν τις νοοτροπίες των ανθρώπων.
Παρουσιάστηκαν σ’ αυτήν μεταξύ άλλων, σχέδια μεσαιωνικών στρατιωτών που σχεδίασε το 1895, όταν ήταν μόλις 14 ετών. Πρόκειται για σκίτσα με μελάνι σε χαρτί που αφορούν τη μάχη του Covadonga όπου το 718-722 μ.Χ. οι Μουσουλμάνοι απωθήθηκαν από την Asturia, στην πρώτη νίκη των Xριστιανών στην Ισπανία.
Αν και ποτέ δεν υπηρέτησε στο στρατό (απαλλάχτηκε μέσω μιας μεγάλης οικονομικής συνεισφοράς, με πρωτοβουλία ενός θείου του όπως διάβασα), ο σπουδαίος καλλιτέχνης έζησε τρεις μεγάλες συγκρούσεις, τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους και τον Ισπανικό Εμφύλιο και απεικόνισε τον Πόλεμο της Κορέας, τον αγώνα για την Ανεξαρτησία της Αλγερίας καθώς και τον Ψυχρό Πόλεμο, μεταξύ άλλων, στα έργα του.
Όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος, ο Picasso άρχισε να αλληλογραφεί με τον ποιητή Guillaume Apollinaire ο οποίος είχε στρατολογηθεί και του έστειλε νέα από το μέτωπο. Οι επιστολές του δεύτερου (υπήρχαν στα εκθέματα) ήταν γεμάτες με πατριωτικά σχέδια και περιείχαν νέα των Braque, Derain, Cocteau, κ.α.
Πριν ζωγραφίσει τη «Guernica», το 1937, κατόπιν εντολής της δημοκρατικής κυβέρνησης του Francisco Largo Caballero για το ισπανικό περίπτερο της Παγκόσμιας Έκθεσης του Παρισιού, είχε βέβαια κάνει κι άλλα σχετικά προσχέδια. Θα δείτε και στα link που συμβουλεύτηκα όπως αυτό άλλωστε, αρκετές φωτογραφίες των έργων του.
Όπως μπορείτε να μάθετε επίσης, αν διαβάσετε το βιβλίο του Michèle Cone, «Artists under Vichy» (Princeton University Press, 1992), ο Picasso βρισκόταν υπό τη διαρκή απειλή να συμπεριληφθεί στη λίστα των «εκφυλισμένων καλλιτεχνών» του καθεστώτος, κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Musée de l’Armée, Paris, (φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)
Εργαζόταν στο στούντιο του στη rue des Grands Augustins και ήταν σχετικά ασφαλής λόγω της φήμης και της ευμάρειάς του, αλλά ανακρίθηκε επανειλημμένα κι εκφοβίστηκε από τους Ναζί ως Ισπανός πρόσφυγας. Ο Ισπανός Πρέσβης ζήτησε μάλιστα ρητά από τους Γερμανούς τότε, να του απαγορεύσουν να εκθέσει.
Του είχε δοθεί νωρίτερα η επιλογή, από τον Alfred Barr και την Επιτροπή Διάσωσης Έκτακτης Ανάγκης, να φύγει απ’ τη Γαλλία για τη Νέα Υόρκη μαζί με άλλους καλλιτέχνες, αλλά αρνήθηκε κι αυτό του έδωσε μεγάλο κύρος στα μάτια των ομοτέχνων του.
Περισσότερα στοιχεία για όσα αναφέρονται στον κατάλογο της έκθεσης που κυκλοφορεί (Gallimard, 2019) μπορείτε να διαβάσετε εδώ, αν γνωρίζετε γαλλικά.
L’ Hôtel National des Invalides, Cathédrale Saint-Louis des Invalides, Paris, (φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)
Με την ευκαιίρα ν’ αναφέρω, ότι το Musée de l’Armée, όπου και φιλοξενήθηκε η αυτή η έκθεση, διαθέτει έναν πολύ όμορφο κήπο κι αποτελεί μέρος του κτιριακού συγκροτήματος του L’ Hôtel national des Invalides, δηλαδή του Μεγάρου των Απομάχων που βρίσκεται στο 7ο διαμέρισμα του Παρισιού και ξεκίνησε να σχεδιάζεται την εποχή του Λουδοβίκου του 14ου. Στην εκκλησία μάλιστα του συγκροτήματος (Cathédrale Saint-Louis des Invalides), βρίσκεται ο τάφος του Μεγάλου Ναπολέοντα μαζί με άλλων επιφανών Γάλλων.
Έξω απ’ το συγκεκριμένο Μουσείο βέβαια (μπορείτε να επισκεφτείτε κι άλλα εκεί κι εννοώ ακριβώς στον ίδιο χώρο), στο πλάι της λεωφόρου, υπήρχε κι ένας άστεγος με τη σκηνή του. Περίεργο το πως «ξέφυγε» απ’ τους πάνοπλους οπλισμένους στρατιώτες που περιπολούν παντού στο Παρίσι και τους άλλους τόσους αστυνομικούς. Μου έκανε εντύπωση η κατάλευκη δαντέλα με την οποία είχε στολίσει τις εξαιρετικά φροντισμένες γλάστρες του. Τα δύο πρόσωπα μιας πόλης…
Αν το σκεφτείτε εξάλλου, τα θύματα των ποικίλλων πολέμων (συμπεριλαμβάνω και τους οικονομικούς φυσικά), είναι μπροστά στα μάτια μας κάθε μέρα κι ας μη θέλουμε κάποιες φορές, να τα δούμε. Αλλά…
Το Δίκτυο Ακούγοντας Φωνές και οιΕκδόσεις Πατάκησας προσκαλούν την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2019 στις 19:30 στο καφέ Παραρλάμα (Εμπεδοκλέους 34, Παγκράτι) σε μια συζήτηση με αφορμή το graphic novel Γιαννούλης Χαλεπάς, ο μύθος της νεοελληνικής γλυπτικής των Θανάση Πέτρου Δημήτρη Βανέλλη
.
Θα συζητηθούν ζητήματα όπως η σχέση της δημιουργικότητας με την τρέλα, τα άσυλα και τον καταναγκασμό, τις ταξικές ανισότητες, την ιστορία της ψυχιατρικής και τον ρόλο της κοινωνίας από τους: Λεμονιά Αβαγιάννη (μέλος Δικτύου Ακούγοντας Φωνές) Λυκούργο Καρατζαφέρη (ψυχίατρος) Αικατερίνη Τεμπέλη (συγγραφέας, ψυχολόγος) Θανάση Πέτρου και Δημήτρη Βανέλλη.
