.
Σας είχα αναφέρει την προηγούμενη φορά την επιμονή του James Joyce σχετικά με το μπλε χρώμα του εξωφύλλου του “Οδυσσέα”, που θα έπρεπε ν’ αντιστοιχεί μ’ αυτό της σημαίας μας. Ήξερε πολύ καλά τι ήθελε και χρειάστηκαν αρκετές προσπάθειες ώστε οι άνθρωποι που ασχολήθηκαν με το σχεδιασμό να φτάσουν στο επιθυμητό για κείνον αποτέλεσμα. Όταν τελικά ο στόχος επιτεύχθηκε, ανέμισε κι η ελληνική σημαία έξω απ’ το βιβλιοπωλείο στο Παρίσι, για να σηματοδοτήσει το γεγονός της έκδοσής του. Και δεν είναι τυχαίο που κι εγώ σήμερα δημοσιεύω αυτή την ανάρτηση μιας κι οι φανατικοί αναγνώστες του γιορτάζουν τη Bloomsday (δείτε εδώ στα ελληνικά κι εδώ στα αγγλικά, σχετικούς συνδέσμους). Να λοιπόν η περιγραφή της Edna O’ Brien σχετικά με το πως έφτασε το βιβλίο ως το τυπογραφείο.
“His demands concerning paper, binding, and typeface were inflexible. He wanted the cobalt blue of the Greek flag on his cover, but locating the correct dye to reproduce that exact blue meant that Darantière had first to journey to Germany, and then submit samples to Joyce, and Joyce didn’t feel that the white lettering on blue had the magic impact of white islands on a blue archipelago of water. Joyce insisted that Darantière send him five sets of page proofs. He constantly made changes on them, and the corrected pages were so scarred with stars and lineations that the beleaguered printer threatened to withdraw. Through it all, Sylvia Beach remained sanguine. The Greek flag fluttered outside her shop, alerting passersby to the great pending event”.
.
Έτσι κι αλλιώς και σ’ άλλα του βιβλία αναφέρεται η Ελλάδα. Στην Τεργέστη μάλιστα όπου δίδασκε αγγλικά, είχε και Έλληνες μαθητές (μεταξύ άλλων ο Βαρόνος Ambrogio Ralli, ο Κόμης Sordina, μέλη της οικογένειας Galati κ.α.) κι όπως εξήγησα ήδη εδώ είχε ασχοληθεί πολύ με την ελληνική γλώσσα. Ελπίζω να είδατε και την ταινία της Βουβούλα Σκούρα που σας πρότεινα, αλλά αν όχι μπορείτε πάντα ν’ αναζητήσετε το βιβλίο της Μαντώς Αραβαντινού και να μελετήσετε κι αυτό το άρθρο. Ο ίδιος έλεγε τα ακόλουθα:
“I speak or used to speak modern Greek not too badly … and have spent a great deal of time with Greeks of all kinds from noblemen down to onion-sellers, chiefly the latter. I am superstitious about them. They bring me luck”.
.
Στην Τεργέστη λοιπόν περνούσε χρόνο σε διάφορα μέρη, όπως το Theatro Verdi (η προσωπική ιστορία και το έργο του σπουδαίου συνθέτη Giuseppe Verdi συνδέεται ομοίως με την πόλη) καθώς ήταν λάτρης της όπερας σε τέτοιο σημείο ώστε να προσπαθήσει να γίνει επαγγελματίας τραγουδιστής του είδους, αλλά ήταν παράλληλα και συχνός επισκέπτης της ορθόδοξης ελληνικής εκκλησίας του Αγίου Νικολάου (San Nicolo dei Greci). Μερικοί μελετητές υποστηρίζουν όπως μπορείτε να διαβάσετε εδώ, ότι θα πρέπει να δούμε το γεγονός αυτό (του ότι τον γοήτευε η Ορθοδοξία), σαν μέρος της προσπάθειας του να καταλάβει και να γνωρίσει, να εκτιμήσει εντέλει τον ελληνικό κόσμο, τον ελληνικό πολιτισμό. Κι αυτό επειδή είναι γνωστή η κριτική του στάση σε ζητήματα πίστης. Στα λόγια του πάλι μπορούμε ν’ ανατρέξουμε για να καταλάβουμε περισσότερα για τις προθέσεις του, σε όσα έγραψε δηλαδή σε μιαν επιστολή προς τον αδερφό του, επειδή οι συνάδελφοί του παρατηρούσαν μια ασυμφωνία ανάμεσα σε όσα έλεγε για τον Χριστιανισμό και στην παρουσία του απ’ την άλλη στην Εκκλησία :
«He says I will die a Catholic because I am always moping in and out of the Greek churches and am a believer at heart, whereas in my opinion, I am incapable of belief of any kind”.
.
Προσωπικά δεν με εκπλήσσει καθόλου αυτή του η συμπεριφορά, όντας πολύ εξοικειωμένη με τις αντιφάσεις των ανθρώπων. Αναφέρω όμως όλα τα στοιχεία και σας προτείνω να συμβουλευτείτε κι αυτό το άρθρο, για να έχετε πλήρη εικόνα, όσ@ τουλάχιστον μαθαίνετε για ‘κείνον για πρώτη φορά ή όσ@ τον έχετε μεν διαβάσει αλλά δεν είχατε ασχοληθεί τόσο μ’ αυτές τις πλευρές του χαρακτήρα του. Αυτές οι δύο αναρτήσεις άλλωστε, είναι γραμμένες όσο το δυνατόν πιο απλά ακριβώς γιατί για μένα έχει σημασία να καταλαβαίνει ο καθένας που με διαβάζει. Αν παρακινηθείτε κιόλας ν’ ασχοληθείτε με το έργο του ή να μάθετε περισσότερα για τον τόσο σπουδαίο συγγραφέα, ακόμη καλύτερα. Κι αν όχι, θα σας μείνουν έστω αυτές οι λίγες πληροφορίες στο μυαλό μιας και σαφώς το θέμα δεν το ανέλυσα διεξοδικά. Μια εισαγωγική κάνω εδώ και σας παίρνω νοερά μαζί μου σ’ ένα ταξίδι.
.
.
Αυτός λοιπόν είναι ο Ναός που επισκεπτόταν ο Joyce και στις φωτογραφίες που τράβηξα τον βλέπετε από διαφορετικά σημεία, κοντά και μακριά, όπως τον είδα κι εγώ κι εδώ υπάρχουν περισσότερα να μάθετε, αν σας ενδιαφέρει. Τώρα όμως λέω, να επιστρέψω στο αρχικό μου ερώτημα και να ποιο ήταν: έχει νόημα να δει κανείς όλα τα στέκια του στην Τεργέστη ή έστω αρκετά απ’ αυτά ή αντ’ αυτού καλύτερα να προτιμήσει μια επίσκεψη στο Μουσείο που υπάρχει εκεί κι είναι αφιερωμένο σε κείνον; Σαφώς αφορά τους πιο φανατικούς θαυμαστές του και θα σας το απαντήσω την επόμενη φορά, γράφοντας μερικά ακόμη στοιχεία σχετικά με το θέμα μας που πιστεύω έχει νόημα να γνωρίζετε όλ@. Σήμερα πάντως, γίνεται κι αυτή η εκδήλωση στην Αθήνα, για να γιορταστεί κατάλληλα η Bloomsday. Σε περίπτωση που σας ενδιαφέρει να την παρακολουθήσετε μπορείτε να πληροφορηθείτε τις λεπτομέρειες από εδώ.
(συνεχίζεται)
.
* Η πρώτη φωτογραφία είναι από εδώ, η δεύτερη από εδώ (κι αξίζει να μάθετε πόσο πουλιέται στις μέρες μας ένα αντίτυπο της πρώτης έκδοσης του βιβλίου) και οι άλλες τραβήχτηκαν από μένα στην Τεργέστη. Μπορείτε να δείτε κι άλλες στους προσωπικούς λογαριασμούς που διατηρώ σε flickr και instagram.
