Berggrasse 19: Στο γραφείο του Freud στη Βιέννη – Sigmund Freud Museum (Μέρος Γ’)

Xειρόγραφη επιστολή του Freud (1922)

Απ’ ότι φάνηκε ήταν γραφτό ν΄ αργώ να συμπληρώσω αυτή τη σειρά των αναρτήσεων, για τον μεγάλο Βιεννέζο ψυχαναλυτή. Αστειεύομαι φυσικά αφού στην πραγματικότητα συμβαίνει να δίνω προτεραιότητα σε θέματα επικαιρότητας και λογικά μένουν πίσω τα υπόλοιπα. Δεν έχει και τόση σημασία όμως, αφού ήρθε επιτέλους η ώρα να ολοκληρωθεί. Και για ν’ «αποζημιώσω» όσες, όσους περίμεναν και με ρωτούσαν, αναθεώρησα όλες τις σχετικές αναρτήσεις που τον αφορούν κι έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς εδώ. Θα τις βρείτε επομένως εμπλουτισμένες με νέα στοιχεία αν επιλέξετε τις ετικέτες με τ’ όνομά του.

Αγαλματίδια και άλλα διακοσμητικά αντικείμενα απ’ το γραφείο του Freud

Για να σας διευκολύνω όμως, να εξηγήσω πως αν τώρα επισκέπτεστε το blog για πρώτη φορά, εδώ κι εδώ θα βρείτε το Α’ και Β’ Μέρος, αντίστοιχα, που αναφέρονται ειδικά στο Μουσείο της Βιέννης. Σ’ αυτά υπάρχουν διαδικαστικές πληροφορίες που θα σας φανούν χρήσιμες, όταν με το καλό ταξιδέψετε κι εσείς σ’ αυτή την πόλη και θελήσετε να δείτε με τα ίδια σας τα μάτια όσα περιγράφω και βέβαια θα μάθετε έτσι κι αλλιώς, είτε πάτε είτε όχι, αρκετά ιστορικά στοιχεία για το ίδιο το κτήριο και το πως περνούσε το χρόνο του σ’ αυτό ο Freud επί 47 συναπτά έτη. Συμβουλεύτηκα αυτό το πολύ εμπεριστατωμένο κι αναλυτικό άρθρο μάλιστα συμπληρωματικά, για να μπορέσω να σας δώσω μια πλήρη εικόνα των δραστηριοτήτων του κι αξίζει να το διαβάσετε κι εσείς για να δείτε ποια άλλα σημεία της Βιέννης έχουν συνδεθεί με την ιστορία του πατέρα της ψυχανάλυσης, εκτός απ’ το κτήριο της οδού Berggrasse 19. Υπάρχει άλλωστε κι η επιλογή της ειδικής ξενάγησης γι’ αυτό το σκοπό.

Στο κέντρο ο Freud με την κόρη του Sophie , φωτογραφημένοι περίπου το 1912.

Όπως σας είχα εξηγήσει δεχόταν τους ασθενείς του εκεί, έγραφε τα επιστημονικά του βιβλία, συζητούσε με τους συναδέλφους και τους μαθητές του στις περίφημες συναντήσεις της Τετάρτης, αλλά ζούσε και με την οικογένειά του σ’ αυτό το μέρος. Κινούνταν σε δύο συνεχόμενα, ευρύχωρα διαμερίσματα 12 δωματίων (ας μην ξεχνάμε πως μαζί τους έμενε κι η κουνιάδα του, Minna Barnays, την οποία έπαιρνε συχνά στα ταξίδια του), που σήμερα αντιστοιχούν στα διαμερίσματα 5 και 6 (το δεύτερο μετά το 1908 το χρησιμοποιούσε για τα ιατρικά του ραντεβού). Ώσπου οι Ναζί κατέλαβαν την εξουσία προσαρτώντας βίαια την Αυστρία στη Γερμανία. Οι οχλήσεις τους ήταν συνεχείς, η κόρη του κλήθηκε στη Γκεστάπο, τα μετρητά του είχαν κατασχεθεί (σε μια μόνο έφοδό τους στο σπίτι του αφαίρεσαν ένα ποσό που αντιστοιχούσε σε 840 δολάρια τότε κι όπως έχει γραφτεί ο ίδιος σχολίασε ειρωνικά «ποτέ δε έχω πάρει τόσα πολλά για μια μόνο επίσκεψη»), ο τραπεζικός λογαριασμός του ήταν δεσμευμένος, τα βιβλία του καίγονταν κι εκείνος σε ηλικία πια 82 ετών, το 1938, με τη βοήθεια της Μαρίας Βοναπάρτη, που κατέβαλλε για λογαριασμό του το χρηματικό ποσό που απαίτησαν εκείνοι για να του επιτρέψουν ν’ αναχωρήσει και τη μεσολάβηση του Προέδρου Roosevelt , έφυγε για την Αγγλία με την οικογένειά του. Σταμάτησαν πρώτα στο Παρίσι όπου και τη συνάντησε κι υπάρχουν κοινές φωτογραφίες τους από κείνη την εποχή.

Ο Freud σε ηλικία 79 ετών (πάνω αριστερά). Πρωτότυπες εκδόσεις των βιβλίων του (κάτω δεξιά).

Η πινακίδα με τ’ όνομά του και τις ώρες επισκεπτηρίου (3-4 δεχόταν τυπικά αλλά έβλεπε καθημερινά ασθενείς περίπου επί οκταώρου) αφαιρέθηκε ακολούθως απ’ τους Ναζί και στο σπίτι που είχε εγκαταλείψει, στο δεύτερο όροφο, κυμάτιζε για ένα μεγάλο διάστημα η σβάστικα. Το πενταώροφο κτήριο απ’ το οποίο έφυγε τότε, είχε ανεγερθεί πριν από 140 και πλέον χρόνια, η πόρτα του είναι ίδια εδώ και περίπου 70 χρόνια κι εγκαινιάστηκε τελικά ως δικό του Μουσείο το 1971, με τη βοήθεια της Anna Freud, της νεότερης κόρης του. Ήταν εκείνη που παραχώρησε γι’ αυτό το σκοπό 60 εκθέματα απ’ την αρχαιολογική συλλογή του πατέρα της. Μπορεί σ’ αυτό το χώρο να μην βρίσκεται το περίφημο ντιβάνι του (μεταφέρθηκε στην Αγγλία όταν εκείνος μετακόμισε στο χώρο που επίσης έγινε Μουσείο), αλλά υπάρχει ολόκληρο το σαλόνι αναμονής με τα τότε έπιπλά του, οι πρώτες, αυθεντικές εκδόσεις των έργων του (το πρώτο του βιβλίο το»Die Traumdeutung» αξίζει ν’ αναφέρω ότι αν και τυπώθηκε σε μόλις 600 αντίτυπα χρειάστηκε να περάσουν 7 χρόνια για να πουληθούν όλα), χειρόγραφες επιστολές του και πλήθος άλλων προσωπικών του αντικειμένων. Φεύγοντας μπορείτε να πάρετε ό,τι αναμνηστικό θέλετε απ’ το πολύ μοντέρνο κι ενημερωμένο πωλητήριο για το οποίο σας έγραψα στην αρχή, πριν συνεχίσετε τη βόλτα σας στην Ringstrasse, έναν απ’ τους δρόμους όπου βάδιζε σχεδόν καθημερινά γιατί εκεί βρισκόταν και το αγαπημένο του Cafe Landtmann, σ’ αυτή την πόλη που δεν του άρεσε μεν όπως έλεγε, αλλά απρόθυμα εγκατέλειψε δε.-

Το σαλόνι αναμονής του Freud με τα αυθεντικά έπιπλά.

.

.

*Όλες οι φωτογραφίες της ανάρτησης τραβήχτηκαν από μένα, τον Ιούλιο του 2018 κι έχουν δημοσιευτεί ήδη φυσικά, στο αντίστοιχο άλμπουμ στο flickr.

.

Advertisements

“Άγνωστη Σερβία”: Παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Στάμκου και της Μίλιτσα Κοσάνοβιτς

Σ’ ένα απ’ τα ράφια του σπιτιού μου υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια, ένα μπουκάλι σλίβοβιτσα μ’ ένα σκούρο καφέ ξύλινο σταυρό μέσα. Όχι αγορασμένο σαν αυτά που μπορείτε να βρείτε κι εσείς πια, αλλά δώρο μοναχών ορθόδοξης Σέβρικης εκκλησίας απ’ την περιοχή Štrpce του Κοσόβου. Ένα μπουκάλι με ..»αγιασμένο» ρακί από δαμάσκηνα δηλαδή, δικής τους παραγωγής, σαν παλιό χρέος που περιμένει υπομονετικά την εξόφλησή του. Δεν ανοίχτηκε ποτέ κι η στάθμη του κατεβαίνει όσο περνάει ο καιρός, αλλά οι ιστορίες που πρέπει να ειπωθούν γύρω απ’ αυτό όλο και πληθαίνουν.

Το σκεφτόμουν πέρυσι το καλοκαίρι στο Novi Sad καθισμένη στις όχθες του Δούναβη κοντά στην βομβαρδισμένη γέφυρα κοιτώντας προς το επιβλητικό κάστρο Petrovaradin. Το σκεφτόμουν όταν συναντήθηκα με μια ηλικιωμένη κυρία στο φρούριο Kalemegdan στο Βελιγράδι, αλλά και βλέποντας στο ίντερνετ πολλά επεισόδια απ’ το Balkan Express επιστρέφοντας στην Ελλάδα.

Κι επειδή τα χρέη πρέπει να εξοφλούνται κι εγώ ήδη γράφω κάνοντας παράλληλα την έρευνά μου για όλ’ αυτά τα μέρη, συμβουλευόμενη μεταξύ άλλων και το βιβλίο του Γιώργου Στάμκου και της Μίλιτσα Κοσάνοβιτς με τίτλο “Άγνωστη Σερβία” βρήκα καλή την ιδέα να σας το παρουσιάσω σήμερα.

Εκεί λοιπόν, στα κείμενα του Γιώργου Στάμκου γι’ αυτή τη χώρα που ζει τη δική της (Βαλκανική) «Άνοιξη» μέσα από διάφορες κινητοποιήσεις, αναφέρεται κι η φράση “ποίημα ανάμεσα στις δαμασκηνιές” που τόσο μου άρεσε. Δεν τις είδα ν’ ανθίζουν, αλλά τις φαντάστηκα μέσα από περιγραφές συγγραφέων σαν εκείνες του Ίβο Άντριτς. Είδα πολλά λουλούδια όμως κι ακόμη περισσότερα ηλιοτρόπια διασχίζοντας τη χώρα απ’ τη Niš ως το Βελιγράδι κι από ‘κει ως τα βόρεια σύνορά της. Και περπάτησα στις πόλεις της με τη ζωντανή κι άγρια ιστορία τους, όσο περισσότερο μπόρεσα.

Γι’ αυτή την ιστορία και για όσα δεν κατάφερα να δω εγώ, διάλεξα αυτό το βιβλίο. Για να ταξιδέψω κι άλλο μαζί του, νοερά τώρα πια μέχρι να ξαναβρεθώ σ’ αυτά τα μέρη και να γνωρίσω αυτό το λαό με τις τόσο ενδιαφέρουσες παραδόσεις του και τις διαφορετικές πεποιθήσεις του μέσα απ’ τις λέξεις δυο ανθρώπων που τον ξέρουν πολύ καλά. Ο Γιώργος Στάμκος γυρίζει τα Βαλκάνια σχεδόν τρεις δεκαετίες τώρα κι η Μίλιτσα Κοσάνοβιτς είναι γεννημένη στην Κροατία από Σέρβους γονείς. Μπορείτε να σκεφτείτε καλύτερους ξεναγούς;

Μ’ αρέσει άλλωστε να κοντράρομαι με τον ορθολογισμό μου κι ίσως γι’ αυτό αν και τόσο σκεπτικίστρια ως άνθρωπος, κατά καιρούς στα μυθιστορήματά μου να υπάρχουν και κάποια μεταφυσικά στοιχεία, να «περνάει» δηλαδή το μαγικό και το ανεξήγητο. Σέβομαι βαθιά τις διαφορετικές απ’ τις δικές μου απόψεις, προσωπικά δεν κατάφερα να νιώσω ποτέ την ενέργεια ορισμένων τόπων όσο δέος κι αν μου προκαλεί η φύση, αλλά πιστεύω πως σίγουρα πίσω απ’ τους μύθους και τα μυστήρια υπάρχουν αλήθειες που αξίζει να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε. Κι αν δεν βρίσκουμε την εξήγησή τους πάντα δε χάθηκε ο κόσμος. H φαντασία να ταξιδεύει…

Σας έγραφα μάλιστα στην ανάρτηση για το Μουσείο Νίκολα Τέσλα, πως αν δεν κατανοήσουμε το περιβάλλον απ’ το οποίο εκείνος προήλθε δεν θα μπορέσουμε και να τον “κρίνουμε” σωστά. Και το βιβλίο συμβάλλει και σ’ αυτό κι έτσι κατά τη γνώμη μου συμπληρώνεται σιγά-σιγά η μεγαλύτερη εικόνα. Μπαίνουν κάποια κομμάτια του παζλ στη θέση τους.

Στα κεφάλαια λοιπόν που έχει επιμεληθεί ο Γιώργος Στάμκος μαθαίνουμε για την ιστορία αλλά και για την πολύ ενδιαφέρουσα μυθολογία της περιοχής. Κατανοούμε την γεωπολιτική σημασία της Σερβίας και τον ρόλο που παίζει το Κόσοβο ως τόπος μνήμης και όχι μόνο, ακόμη και σήμερα φυσικά. Ξεκαθαρίζονται έτσι αρκετά τα στρατηγικά παιχνίδια που εξακολουθούν να παίζονται στα Βαλκάνια με τη Ρωσία αλλά και με την Αμερική.

Αλλά περιπλανιόμαστε μαζί του και σε χωριά της ενδοχώρας, γνωρίζοντας μέσα απ’ τις λέξεις του τις παραδοσιακές ασχολίες των κατοίκων τους και μαθαίνοντας τις συνήθειές τους. Βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα την αναφορά του στην τεχνητή λίμνη Vlasina και στα “πλωτά νησιά” της, όπως άλλωστε κι όσα γράφει η Μίλιτσα Κοσάνοβιτς για την υπόγεια τοπιογραφία του Βελιγραδίου.

Έμαθα περισσότερα για το γνωστό Φεστιβάλ της Guca από κείνον και για το παράξενο χωριό του Εμίρ Κουστουρίτσα. Κι από κείνη πολλά για την εναλλακτικές θεραπείες (πολύ σημαντική η σύνδεση που κάνει με τους πολέμους, το εμπάργκο και τον οικονομικό παράγοντα) και για την παγανιστική Σερβία.

Μου άρεσε ακόμη που γράφοντας για τη δική της νοσταλγία είχε την ευαισθησία ν’ αναρωτηθεί «Τι να λείπει άραγε στους Αφρικανούς μετανάστες που καθημερινά προσπαθούν να επιβιώσουν ως μικροπωλητές;» και που εξήγησε στο ίδιο κεφάλαιο: «θα έλεγα ότι ζούμε στην εποχή της νοσταλγίας, γιατί ζούμε στην εποχή των μεταναστών και των προσφύγων, γιατί είμαστε μετανάστες οι ίδιοι ή τους συναντούμε συνεχώς, γιατί έχουν έρθει στη γειτονιά μας, στη χώρα μας...»

Η εποχή της νοσταλγίας λοιπόν… Και για την Yugo-nostalgia γράφει πολλά ο Γιώργος Στάμκος. Έτσι εκτός απ’ τη Σερβία, μαθαίνετε και για τη Βοσνία (με μεγάλο ενδιαφέρον διάβασα όσα αφορούν τον Ίβο Άντριτς και την πόλη που νιώσαμε δική μας μέσα απ’ το βιβλίο του «Το γεφύρι του Δρίνου»), αλλά και για το Μαυροβούνιο, αφού και σ’ αυτές τις περιοχές ζουν Σέρβοι. Κι όχι μόνο. Θα καταλάβετε όταν το διαβάσετε τι εννοώ.

Οι πληροφορίες τους είναι διασταυρωμένες, αν κάτι δεν το έχουν εξακριβώσει οι ίδιοι αναφέρουν τίμια την πηγή τους (το μέτρησα αυτό) και παραθέτουν στο τέλος σχετική βιβλιογραφία. Σας προσφέρουν δηλαδή κάτι περισσότερο απ’ αυτό που υπόσχονται. Εγώ τουλάχιστον αυτό το εισέπραξα και το ομολογώ.

Γενικά είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβάσετε είτε βρεθήκατε ποτέ σ’ αυτές τις χώρες, είτε πρόκειται να πάτε ή απλώς επειδή σας αρέσει να μαθαίνετε. Γιατί τις πληροφορίες του δεν θα τις βρείτε εύκολα στους τουριστικούς οδηγούς ή μέσω των γνωστών μηχανών αναζήτησης.

Όσες, όσοι είμαστε ταξιδιώτες άλλωστε δεν μένουμε ποτέ στην επιφάνεια και δεν μας αφορούν τα τετριμμένα. Ψάχνουμε το κάτι διαφορετικό, άσχετα απ’ το αν θα το ενστερνιστούμε ή θα το απορρίψουμε. Σημασία έχει πρώτα να το γνωρίσουμε. Και το βιβλίο αυτό εμένα μου έμαθε όσα ίσως θα μου έλεγαν οι ντόπιοι αν είχα ζήσει μαζί τους κάμποσες μέρες και νύχτες, σε σπίτια με αναμμένο τζάκι και καλή σλίβοβιτσα. Κι αυτό τα λέει όλα. –

.

*Η φωτογραφία του βιβλίου είναι από εδώ απ’ όπου μπορείτε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες καθώς και το πως μπορείτε να το προμηθευτείτε.

.

.

Αυστριακή Πινακοθήκη: Österreichische Galerie Belvedere – Oskar Kokoschka (Μέρος Δ’)

Την προηγούμενη φορά, σας υποσχέθηκα σ’ αυτή την ανάρτηση, πως θα σας γράψω περισσότερα για τον Oskar Kokoschka και να που ήρθε η ώρα. Αν έχετε δει βέβαια την ταινία «Η νύφη του ανέμου» (2001) την οποία σκηνοθέτησε ο Bruce Beresford θα ξέρετε ήδη δύο σημαντικά στοιχεία για τη ζωή του: ότι δηλαδή η σχέση του με την μεγαλύτερή του Alma Mahler (που υπήρξε κόρη του ζωγράφου Emil Schindler, σύζυγος του γνωστού συνθέτη και φίλη του Klimt) ήταν θυελλώδης κι ότι ήταν πολύ εξαρτημένος απ’ τη μητέρα του. Αν πάλι δεν έχετε δει την ταινία, σήμερα τα μαθαίνετε όλα.

Oskar Kokoschka, The Bride of the Wind (1914)

Το έργο του «The tempest» ή «The Bride of the Wind» (απ’ αυτό η ταινία πήρε τον τίτλο της) που ζωγράφισε στα 1914 όντας πολύ ερωτευμένος μαζί της -και δεν είναι το μόνο που την απεικονίζει-, είναι απ’ αυτά που αν και ήθελα πάρα πολύ να το δω, δεν βρίσκεται στο Βelvedere (κι ας έχει το Μουσείο μια σημαντική συλλογή έργων του Kokoschka ), αλλά στη Βασιλεία (στο Kunstmuseum ). Διασώθηκε αφού είχε χαρακτηριστεί ως εκφυλισμένο απ’ τους Ναζί (που έδειξαν ιδιαίτερο μένος απέναντι στις δημιουργίες κι αυτού του καλλιτέχνη). Tο χαρακτήρισαν «σκουπίδι», το συμπεριέλαβαν στις «Schandausstellungen» (εκθέσεις προορισμένες να εμπνεύσουν την αηδία) όπου και διατέθηκε προς πώληση (ευτυχώς) μαζί με άλλους πίνακες.

Έχει γραφτεί μάλιστα απ’ τον Elias Canetti στο βιβλίο του «Party in the Blitz:the English years» πως είχαν κάνει αίτηση τότε τόσο ο Χίτλερ όσο κι ο Kokoschka στη Βιεννέζικη Ακαδημία. Ο πρώτος απορρίφθηκε ενώ ο δεύτερος εισήχθη κι ίσως αυτός να ήταν ο λόγος για την απαξίωση του καθεστώτος απέναντί του. Δεν είμαι σε θέση να ξέρω αν ευσταθεί ο ισχυρισμός κι αν όντως αισθανόταν μια κάποια περίεργη ενοχή για όσα έγιναν μετέπειτα απ’ τον Χίτλερ, o ζωγράφος. Οπωσδήποτε όμως προσθέτει κάτι στο μύθο του Kokoschka κι αυτό το ενδεχόμενο.

Ο συγκεκριμένος πίνακας πάντως που προανέφερα («The Tempest»), είναι ένα απ’ τα αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης και δείχνει όλο το πάθος και την ένταση με την οποία τον ζωγράφιζε εκείνος. Μια ένταση που χαρακτηρίζει κι άλλα απ’ τα έργα του. Όπως τον «Τίγρη» για παράδειγμα που δεν επιτρεπόταν να φωτογραφίσουμε στην Αυστριακή Πινακοθήκη, αλλά σας τον παραθέτω απ’ τον κατάλογο του Μουσείου. Αισθάνεσαι την απειλή κοιτώντας τον ακόμη κι απ’ τη φωτογραφία. Που να τον δείτε και μπροστά σας.

Oskar Kokoschka, The Tiger (1926)

Γενικά πολλά απ’ τα έργα του Kokoschka δεν σου προκαλούν ακριβώς ευχάριστα συναισθήματα (δεν υπονοώ σε καμία περίπτωση πως θα έπρεπε) όπως οι γυναίκες του Klimt για παράδειγμα, μήτε δείχνουν πρόσωπα και κορμιά βασανισμένα ή ξέχειλα από ερωτισμό και σεξουαλικότητα σαν αυτούς του Schiele. Αν εξαιρέσουμε τουλάχιστον κάποια απ’ αυτά που αφορούν την Άλμα Μάλερ. Της οποίας -να σημειώσω για την ιστορία-, πως και τον πατριό της είχε απεικονίσει σ’ ένα εξαιρετικό πορτρέτο. Ήταν, ο επίσης ζωγράφος Carl Moll, στο σπίτι του οποίου γνωρίστηκαν οι δυό τους και ο πίνακας αυτός, υπάρχει στο Belvedere, μαζί με έργα του τελευταίου.

Είναι όμως πίνακες γεμάτοι συμβολισμούς, αλληγορίες κι έχουν ψυχολογικό βάθος. Κάποιους τους διακρίνει επιπλέον μια παραδοξότητα που εμένα τουλάχιστον μ’ ενδιαφέρει ομοίως πολύ. Άλλοι πάλι σαν την τοπιογραφία του «The port of Pague» (1936) που επίσης υπάρχει στο Μουσείο, σε κάνουν να σκεφτείς την προσωπική του ιστορία και την εξορία του σ’ αυτό τον τόπο. Τη μοναξιά που πρέπει να ένιωθε μέχρι να συναντήσει τη γυναίκα που ερωτεύτηκε εκεί, την Olda Palkovská, την οποία μετέπειτα παντρεύτηκε στο Λονδίνο.

Κι όσο για την ένταση που προανέφερα φαίνεται τόσο στις πινελιές του όσο και στον τρόπο που χρησιμοποίησε το χρώμα. Αλλού το έκρυβε (όπως το κόκκινο στο «The tempest») κι αλλού το αναδείκνυε. Είναι σαφές νομίζω σε όποια-ον κοιτάξει για λίγο έναν πίνακά του, όπως αυτός που βλέπετε ακριβώς παρακάτω.

Oskar Kokoschka,  The power of music (1918)

Ίσως ο στόχος του να ήταν να προκαλεί και με τα έργα του, όπως προκάλεσε την συντηρητική βιεννέζικη κοινωνία ξυρίζοντας κάποτε το κεφάλι του, όπως όταν κυκλοφορούσε με την κούκλα-ομοίωμα της πρώην πια ερωμένης του Άλμας Μάλερ σε χορούς και δεξιώσεις ή ίσως πάλι όλ’ αυτά να ήταν μια απόρροια της εσωτερικής του έντασης, του τρόπου που είχε βρει για να διαχειρίζεται τον ψυχισμό του.

Αν διαβάσετε συνεντεύξεις του πάντως θ’ ανακαλύψετε κι άλλα στοιχεία για κείνον: τον θαυμασμό που είχε για την ελληνική τέχνη, το πόσο συνέδεε το έργο του με τις φροϋδικές θεωρίες και τον εξπρεσιονισμό γενικότερα με τον πατέρα της ψυχανάλυσης, την πολιτική πλευρά της τέχνης του, το ότι έγραψε και θεατρικά έργα κ.α. Ήταν ένας πολυσχιδής καλλιτέχνης που αν δεν τον γνωρίζατε, αξίζει να τον «μάθετε». Αν βρεθείτε δε στη Βιέννη μπορείτε να συμπληρώσετε τις γνώσεις σας με μια επίσκεψη στην Albertina όπου υπάρχει η μεγαλύτερη συλλογή δημιουργιών του. Κι εγώ την επόμενη φορά θα σας γράψω για μερικούς ακόμη εξίσου σπουδαίους καλλιτέχνες, που τα έργα τους είδα στο Belvedere.

 

 

 

(Συνεχίζεται εδώ)

.

 

*Η φωτογραφία του έργου «The tempest» είναι από εδώ. Οι άλλες τραβήχτηκαν από μένα.

.

.

Αυστριακή Πινακοθήκη: Österreichische Galerie Belvedere – Egon Schielle (Μέρος Γ’)

Egon Schiele – Death and the Maiden (1915)

Στο Belvedere λοιπόν όπως σας έλεγα στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος που θα βρείτε εδώ, μπορείτε να δείτε όχι μόνο τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του Κlimt όπως ήδη σας έχω αναφέρει, αλλά και μεγάλες συλλογές έργων των Egon Schiele και Oskar Kokoschka.

Όσες, όσοι μάλιστα έχετε διαβάσει το βιβλίο του Μάριο Βάργκας Λιόσα με τίτλο «Τα τετράδια του Δον Ριγοβέρτο», θα παρατηρήσετε πιστεύω με μεγαλύτερο ενδιαφέρον τους πίνακες του πρώτου. Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει πολλές πληροφορίες που τον αφορούν, αφού με έναν ευρηματικό τρόπο ο καλλιτέχνης πρωταγωνιστεί σ’ αυτό.

Egon Schiele – Mutter mit zwei Kindern III.

Ομολογώ όμως πως εγώ βρίσκω ενδιαφέροντα και συγκινητικά άλλα έργα του κι όχι εκείνα που χαρακτηρίζονταν ήδη απ’ την εποχή του πορνογραφικά και για τα οποία ο ίδιος έγραψε στο ημερολόγιό του: «Δεν αρνούμαι πως έχω κάνει σχέδια κι υδατογραφίες ερωτικής φύσης. Αλλά είναι πάντα έργα τέχνης. Δεν υπάρχουν καλλιτέχνες που έχουν κάνει ερωτικές ζωγραφιές;» Παρ’ όλα αυτά, να διευκρινίσω πως με βρίσκει μάλλον σύμφωνη η γνώμη του Jonathan Jones που έγραψε σε άρθρο του στην εφημερίδα Guardian: «Ο Schiele .. είναι ένας φεμινιστής που θέτει τις γυναίκες στο κέντρο της τέχνης. Είναι ένας εραστής, όχι κάποιος που τις μισεί…». Έτσι τον αντιλαμβάνομαι κι εγώ και θεωρώ πως τον αδικεί μάλιστα η όλο και πιο αυξανόμενη προσοχή του κοινού (που φτάνει στα όρια της ηδονοβλεπτικής περιέργειας), μόνο επί των συγκεκριμένων έργων.

Τα έργα, τα οποία, όπως ήταν αναμενόμενο, έτυχαν τότε γενικής κατακραυγής απ’ το σύνολο σχεδόν της συντηρητικής Βιεννέζικης κοινωνίας (που είχαν βαλθεί ως φαίνεται κι άλλοι, σαν τον Freud, να σκανδαλίσουν), θεωρήθηκαν εκφυλισμένα. Καθώς ο καλλιτέχνης ζωγράφιζε  και παιδιά που θεωρούνταν παραβατικά, χωρίς ή με ελάχιστα ρούχα, σε προκλητικές πόζες, βρέθηκε στη φυλακή μετά από μια παράξενη κατηγορία για απαγωγή κι αποπλάνηση για την οποία αθωώθηκε μεν, αφού είχε εκτίσει 24 μέρες έγκλειστος, αλλά με την αυστηρή οδηγία να μην εκθέτει πλέον σε χώρους που μπορεί να είναι προσβάσιμοι από ανηλίκους. Φαίνεται πως αυτό το γεγονός, τον επιβάρυνε πολύ ψυχικά κι ήταν φυσικό να συμβεί.

Egon Schiele – Publisher Eduard Kosmack (1910)

Αυτά που μου τράβηξαν εμένα την προσοχή λοιπόν, στην Αυστριακή Πινακοθήκη, δεν απεικόνιζαν γυμνά σώματα, κοριτσιών, γυναικών ή αντρών. Τα τόσο βασανισμένα, συχνά, δάχτυλα των μορφών που απεικόνισε στους πίνακές του με γοήτευσαν, τα ταλαιπωρημένα, επιμηκυμένα, πληγωμένα, γδαρμένα άκρα.  Τα γεμάτα ένταση, πυρετώδη μάτια, μαγνήτισαν το δικό μου βλέμμα κι όσο για την ερημιά των σπιτιών του, των πόλεων χωρίς φόντο, απ’ όπου οι άνθρωποι απουσιάζουν, δε γίνεται να μη σε κάνουν ν’ αναρωτηθείς για τον ψυχισμό του. 

Αν όμως δεν γνωρίζετε πολλά για τη σύντομη και πολυτάραχη ζωή του ανθρώπου που ήταν πολύ κοντά με τον Klimt  (φίλος και προστατευόμενός του) κι έφυγε απ’ τη ζωή τόσο νέος (στα 28 του χρόνια), αξίζει να σας γράψω κάποια στοιχεία, μιας και φέτος τον Οκτώβριο συμπληρώθηκαν 100 χρόνια απ’ το θάνατό του  (πέθανε με λίγους μήνες διαφορά απ’ τον μέντορά του). Έτσι στη Βιέννη κι άλλα Μουσεία, εκτός απ’ το Belvedere, έκαναν αφιερώματα στο έργο του. Μερικά όπως αυτό , της Albertina, από πέρυσι μάλιστα και θα δείτε στο σύνδεσμο πλήθος έργων του.

Egon Schiele – The family (Crouching House, 1918)

Θα παραλείψω πάντως τα τυπικά βιογραφικά στοιχεία που μπορείτε να βρείτε κι αλλού και θα σταθώ σε κάποια που θεωρώ πως έχουν μεγαλύτερη σημασία και καθόρισαν το έργο του. Ως παιδί λοιπόν, συνήθιζε να ζωγραφίζει βαγόνια κι ατμομηχανές στη μικρή παραδουνάβια πόλη, κοντά στην Βιέννη όπου και μεγάλωσε, επειδή ο πατέρας του ήταν υπάλληλος των Σιδηροδρόμων κι είχε εύκολη πρόσβαση σε τέτοιους «καμβάδες».

Τον έχασε όμως από σύφιλη στα 15 του χρόνια κι αυτό το γεγονός σημάδεψε «βαθιά την ανήσυχη ψυχή του Σίλε, του οποίου η σπαρακτική ευαισθησία θα ξεγυμνώσει το εύθραυστο του ανθρώπου μπροστά στα ιδεοληπτικά θέματα του θανάτου και της ενοχής», όπως γράφει χαρακτηριστικά ο σχετικός τόμος του ArtBook των εκδόσεων Electa. Ο καλλιτέχνης είχε δει ήδη βιώσει κι άλλους δύο θανάτους: μία απ’ τις αδερφές του πέθανε σε ηλικία 10 ετών κι ο αδερφός του επίσης, πριν δει το φως της μέρας. Ας λάβουμε υπόψη επίσης ότι ανδρώθηκε στην ​​Βιέννη που ήταν τότε η πρωτεύουσα της αυτοκτονίας»: οι Ludwig Boltzmann, Otto Mahler, Richard Gerstl, Georg Trakl ή Otto Weininger, είχαν βάλει τέλος στη ζωή τους.

Egon Schiele – Reinerbub, The Reiner boy (1910)

Στα 16 του έγινε δεκτός ως ο νεότερος μαθητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης, αλλά ασφυκτιούσε στο περιβάλλον της κι έτσι πήγε να βρει το 1908, τον Gustav Klimt, για να του δείξει έργα του και να μάθει τη γνώμη του γι’ αυτά. Ο Klimt όχι μόνο τον ενθάρρυνε απ’ την πρώτη στιγμή, αλλά έμπρακτα του έδειξε πολλές φορές την εύνοιά του και τον στήριξε σε κάθε βήμα. Ο ένας επηρέασε τον άλλο με τον τρόπο του κι εδώ μπορείτε να διαβάσετε ένα πολύ κατατοπιστικό άρθρο για το πως φαίνεται αυτό στους πίνακες και των δυό τους. Ποιες είναι οι συγκλίσεις τους και ποιες οι αποκλίσεις τους δηλαδή.

Ακολούθησε η φυλάκισή του, μια τόσο τραυματική εμπειρία όπως ήδη θα καταλάβατε, ο γάμος του, η κατάταξή του 4 μέρες μετά στο στρατό, όπου πρόσεχε Ρώσους αιχμαλώτους κ.α.  Όλ’ αυτά όμως τέλειωσαν αιφνίδια κι ίσως την περίοδο που η ψυχολογία του άλλαζε (δείτε τον πίνακα που απεικονίζει την οικογένεια και θα καταλάβετε) . Τρεις μέρες πριν πεθάνει ο Egon Schiele, έχασε την έξι μηνών έγκυο σύζυγό του,  Edith Harms, από ισπανική γρίπη που εξαπλωνόταν ταχύτατα. Την είχε απεικονίσει κι εκείνη πολλές φορές στους πίνακές του, όπως και την επί χρόνια ερωμένη του, Wally Neuzil. Παντρεύτηκε την πρώτη όμως, γιατί θεωρούσε πως αυτό θα είναι πιο αποδεκτό απ’ το να παντρευτεί τη δεύτερη που πέθανε στα 23 της, ένα χρόνο πριν από κείνον. Για την πολύπλοκη σχέση τους μπορείτε να μάθετε εδώ περισσότερα.

Egon Schiele – Four Trees (Chestnut allee in autumn; Landscape with four trees, 1917)

Σήμερα το έργο του μελετάται, η φήμη του πια έχει τρόπον τινά αποκατασταθεί και συνεχώς αναδρομικές εκθέσεις για κείνον εγκαινιάζονται. Μέχρι τις 3 Φλεβάρη για παράδειγμα, αν βρεθείτε στο Λονδίνο θα μπορέσετε να δείτε αυτήν στη Royal Academy, που αφορά και τον Klimt. Ο Schiele αν και έζησε τόσο λίγο, βλέπετε πόσα σπουδαία έργα δημιούργησε. Κι αν ήταν καλλιτέχνης με αντιφάσεις, ικανός για το χαμερπές, όσο και για το υψηλό και το ωραίο, ταυτόχρονα, τι μ’ αυτό;

Τώρα  βέβαια που φτάσαμε στο τέλος δικαίως θ’ αναρωτηθείτε γιατί δεν υπάρχει λέξη εδώ  για τον άλλο καλλιτέχνη για τον οποίο σας έγραψα στην αρχή. Το αφήνω για την επόμενη φορά. Κι υπόσχομαι ότι δεν θ αναφερθώ μόνο σε κείνον.-

.

(Συνεχίζεται εδώ)

.

*Όλες οι φωτογραφίες της ανάρτησης τραβήχτηκαν από μένα, φέτος το καλοκαίρι στην Βιέννη. Έχουν ανέβει ήδη στο flickr και σ’ αυτό το άλμπουμ μπορείτε να δείτε κι άλλες. Όσες πηγές χρησιμοποίησα τέλος, θα τις βρείτε στους συνδέσμους.

.

.

.

Αυστριακή Πινακοθήκη: Österreichische Galerie Belvedere – Ιστορία και Τέχνη (Μέρος Β’)

.

.

Δεν ξέρω πόσες, πόσοι το θυμάστε απ’ τα μαθήματα του σχολείου ή απ’ όσα διαβάσατε μετέπειτα (επειδή έχετε ίσως τέτοια ενδιαφέροντα), αλλά αφού οι Οθωμανοί κατέκτησαν τα Βαλκάνια, έφτασαν μέχρι έξω απ’ τη Βιέννη. Κι εκεί νικήθηκαν. Πολλοί και διάφοροι έλαβαν μέρος σ’ αυτές τις μάχες τότε και μεταξύ τους κι ο Πρίγκηπας Ευγένιος της Σαβοΐας που ως Διοικητής υπερασπίστηκε την πόλη το 1683.

.

.

Γιατί σας τον αναφέρω; Επειδή αρχικά σε κείνον ανήκε το κτήμα αυτό που μετέπειτα ονομάστηκε Belvedere, εξαιτίας της ωραίας του θέας. Στην πρώτη φωτογραφία μάλιστα βλέπετε το Κάτω Μπελβεντέρε (ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1712) όπως φαίνεται απ’ το Άνω (άρχισε να χτίζεται το 1717), τους κήπους του βέβαια, καθώς και τον πορτοκαλεώνα με τους στάβλους και την πόλη.

.

.

Σήμερα στεγάζεται εκεί η Αυστριακή Πινακοθήκη με τις διάφορες συλλογές της κι είχα υποσχεθεί πως θα σας γράψω περισσότερα για το συγκεκριμένο κτηριακό συγκρότημα, σε γενικές γραμμές όμως, γιατί ελπίζω να καταλαβαίνετε πως κάθε κτίσμα έχει και τη δική του ιστορία. Υπάρχουν μάλιστα ολόκληροι τόμοι που μπορείτε αν θέλετε να συμβουλευτείτε σχετικά.

.

.

Για να επιστρέψουμε όμως στον Πρίγκηπα Ευγένιο…Ο Αυτοκράτορας Λεοπόλδος τον Αψβούργων τον αντάμειψε πλουσιοπάροχα για την ανδρεία του στις μάχες που προαναφέραμε κι έτσι μπόρεσε όχι μόνο ν’ αγοράσει αυτό το χώρο το 1697 και να ξεκινήσει την ανοικοδόμηση ποικίλλων κτηρίων, αλλά και να καλέσει Ιταλούς καλλιτέχνες για να τον διακοσμήσουν (Marcantonio Chiarini, Francesco Solimena, Gaetano Fanti, Carlo Carlone ), Γάλλους κηπουρούς απ’ τις Βερσαλλίες (Dominique Girard) για να φτιάξουν τους κήπους του κ.ο.κ.

.

.

Η δουλειά όλων αυτών των ανθρώπων είναι που θαυμάζουμε ως σήμερα, χωρίς βέβαια να ξεχνάμε πως την ίδια περίοδο ο λαός υπέφερε τα πάνδεινα και χιλιάδες απλοί στρατιώτες πήραν ως μόνη ..ανταμοιβή ένα τάφο, ενίοτε και πρόχειρο. Η Βιέννη άλλωστε είναι η πόλη που κατεξοχήν σε κάνει να σκεφτείς τις ταξικές διαφορές και τα κοινωνικά χάσματα, τη χυδαιότητα του πλούτου, όσο και τα ναζιστικά μορφώματα που αναπτύχθηκαν εκεί.

.

.

Όταν πέθανε ο Πρίγκηπας Ευγένιος, το κτηριακό αυτό συγκρότημα αγοράστηκε απ’ την Μαρία Θηρεσία (το 1752) που έβαλε τις δικές της πινελιές στη διακόσμησή του (όπως στο Χρυσό Δωμάτιο για παράδειγμα). Μάλιστα δόθηκε κι ένας μεγάλος χορός μεταμφιεσμένων το 1770 για να γιορταστούν οι γάμοι της κόρης της, Μαρίας Αντουανέτας, με τον διάδοχο του θρόνου της Γαλλίας, τον μετέπειτα Λουδοβίκο XVI και στους εορτασμούς έλαβαν μέρος 16.000 καλεσμένοι.

.

.

Αργότερα όμως, το 1776, με κοινή απόφαση της Μαρίας Θηρεσίας και του γιου της Ιωσήφ του II η Αυτοκρατορική Πινακοθήκη μεταφέρθηκε στο Μπελβεντέρε κι έγινε επισκέψιμη για το κοινό. Το 1781 λοιπόν άνοιξε ένα απ’ τα πρώτα δημόσια μουσεία του κόσμου εκεί και συγκεκριμένα στο Κάτω Μπελβεντέρε. Υπήρξαν κάποιες μετακινήσεις έργων αργότερα, κάποιες επαναφορές ακολούθως αφού μέλη της οικογένειας των Αψβούργων διέμεναν εκεί και το 1888 όλες οι συλλογές μεταφέρθηκαν στο καινούριο τότε Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης. Κατά την εποχή του Φραγκίσκου Ιωσήφ του Ι, ο οποίος έκανε τόπο κατοικίας του το Κάτω αποφασίστηκε ότι στο Άνω Μπελβεντέρε θα διέμενε ο ανιψιός του και διάδοχος του Αυστριακού θρόνου Φραγκίσμος Φερδινάνδος, πράγμα που έγινε, μέχρι που ο δεύτερος δολοφονήθηκε στο Σαράγεβο μαζί με την σύζυγό του, το 1914.

.

.

Έκτοτε δεν χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία μοναρχών και το 1913 δημιουργήθηκε στο Κάτω Μπελβεντέρε η Κρατική Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης. Αργότερα, με την πτώση του οίκου των Αψβούργων, το κτηριακό συγκρότημα πέρασε στα χέρια του κράτους. Στη διάρκεια του πολέμου που ακολούθησε τα κτήρια υπέστησαν διάφορες ζημιές και το Μουσείο έκλεισε μέχρι το 1953. Το 1955 πάντως υπογράφτηκε εκεί, στο Άνω Μπελβεντέρε, η ιστορική συμφωνία μεταξύ Μ. Βρετανίας, Γαλλίας, ΗΠΑ και Ρωσίας,  με την οποία η Αυστρία ανακτούσε την εθνική ανεξαρτησία της. Οι χώροι επισκευάστηκαν σιγά σιγά και σήμερα μπορείτε να δείτε εκεί τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του Κlimt όπως ήδη σας έχω αναφέρει, αλλά και τη μεγαλύτερη έργων των Oskar Kokoschka και Egon Schiele. Απ’ αυτό το σημείο θα πιάσουμε το νήμα της ιστορίας, την επόμενη φορά.

.

(Συνεχίζεται εδώ)

.

.

*Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν από μένα, ανέβηκαν το καλοκαίρι στο instagram και πρόσφατα στο flickr . Μπορείτε να δείτε και πολλές ακόμη, εκτός απ’ αυτές που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάρτηση λοιπόν, στο προφίλ μου που θα βρείτε εδώ.

.

.

.

Αυστριακή Πινακοθήκη: Österreichische Galerie Belvedere – Στη Βιέννη του Klimt (Μέρος Α’)

.

.

Σήμερα θα σας γράψω τις πρώτες εντυπώσεις μου απ’ το Βelvedere, επιγραμματικά, μιας και θα σας εξηγήσω κι άλλα σύντομα γι’ αυτό το χώρο. Πρόκειται λοιπόν με λίγα λόγια για ένα μπαρόκ κτηριακό συγκρότημα που υπήρξε εξοχική κατοικία, παλάτι και φιλοξενεί σήμερα έργα πολλών και κυρίως κορυφαίων καλλιτεχνών απ’ όλη την Ευρώπη.

Για να τα πάρουμε όμως τα πράγματα απ’ την αρχή. Τα έφερε έτσι η τύχη στη Βιέννη, που το πολύ μικρό διάστημα κατά το οποίο έμεινα εκεί, περνούσα καθημερινά απ’ το Μέγαρο της Απόσχισης. Δύσκολο να μην το προσέξει κάποια, κάποιος με τον ιδιόρρυθμο θόλο του και το πυκνό πλέγμα επίχρυσων φύλλων δάφνης που τον διακοσμούν.

.

.

Εκεί λοιπόν μια ομάδα καλλιτεχνών μεταξύ των οποίων κι ο Gustav Klimt συναντιόντουσαν και δημιουργούσαν κι εδώ μπορείτε να μάθετε περισσότερα σχετικά με το πώς και το γιατί συνέβη αυτό. Ακόμη όμως κι αν δεν έβλεπα το περίφημο Μέγαρο, ένα είναι βέβαιο: γενικά στην πόλη η σφραγίδα αυτού του ζωγράφου είναι έντονη.

Αφίσες διαφημίζουν παντού τα έργα του, τις εκθέσεις που τον αφορούν κι ας έχω εγώ τη Βιέννη στο μυαλό μου ως τον τόπο όπου έζησαν ο Freud, ο Wittgenstein, o Hundertwasser. Αλλά αυτό δεν είναι τυχαίο καθώς φέτος συμπληρώθηκαν 100 χρόνια απ’ το θάνατό του (κι όχι μόνο το δικό του όπως θα δούμε την επόμενη φορά). Έτσι το δίλημμα εκεί ήταν ποια Μουσεία απ’ όλα να επισκεφτώ, αφού ούτε άπειρο χρόνο είχα, ούτε βέβαια ήταν η είσοδος ελεύθερη πουθενά.

.

.

Το Belvedere ήταν η δεύτερη επιλογή μου πάντως. Την πρώτη θα την μάθετε στο εγγύς μέλλον. Και διάλεξα να δω τα έργα που φιλοξενούνται εκεί μιας κι έχω συγκεκριμένες προτιμήσεις, δεν θα ‘χανα με τίποτα την ευκαιρία να θαυμάσω πίνακα του Van Gogh (υπάρχει ένα έργο του) και για μερικούς ακόμη λόγους που δεν έχει σημασία ν’ αναφέρω αλλά οπωσδήποτε δεν σχετίζονταν με τον Klimt.

Όσο και να βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τη δουλειά του, άλλοι ζωγράφοι με συγκινούν περισσότερο. Κι ας μην έχουν την ελκυστικότητα που έχουν οι δικοί του, σχεδόν ευχάριστοι πίνακες, αυτοί με τον χρυσό, τις ιδιότητες του οποίου ανακάλυψε στα βυζαντινού τύπου ψηφιδωτά της Ραβένας κι έγινε έκτοτε το ευγενές αυτό μέταλλο ένα απ’ τα υλικά που χαρακτηρίζουν την τέχνη του. O Klimt  όμως, που λίγο πολύ όλες, όλοι ξέρουμε,  ζωγράφιζε και  τοπία. Θ’ αναγνωρίζατε άραγε έναν τέτοιο πίνακά του;

.

.

Στο Belvedere έχει κανείς την ευκαιρία να δει τοπιογραφίες του, μαζί με τα γνωστότερα έργα του, αφού εκεί φιλοξενείται η μεγαλύτερη συλλογή που τον αφορά, παγκοσμίως. Αναμφίβολα το κοινό επισκέπτεται το κτηριακό συγκρότημα και για να θαυμάσει τη μπαρόκ διακόσμηση, να περπατήσει στους υπέροχους κήπους, αλλά κυρίως για να δει ένα συγκεκριμένο πίνακά του: “Το Φιλί”.

Αυτός κοσμεί το εξώφυλλου του οδηγού, διαφημίζεται χωριστά και του έχει αφιερωθεί ιδιαίτερη αίθουσα. Είναι ο πιο εμπορικός του. Θα το διαπιστώσετε και στο πολύ ενημερωμένο πωλητήριο άλλωστε, όταν με το καλό πάτε. Περιττό ν’ αναφέρω πόσο δυσκολεύτηκα να τον φωτογραφήσω, αλλά έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα, μπροστά στα πλήθη που τον “πολιορκούσαν”. Ήταν όμορφο πάντως που τόσα ζευγάρια έδιναν το δικό τους φιλί, ακριβώς εκεί.

.

.

Φιλοτεχνημένος το 1907-8 ο πίνακας αποτελεί το αποκορύφωμα της “περιόδου του χρυσού”. Στον άντρα έχουν δοθεί γωνιώδεις φόρμες, ενώ στη γυναίκα καμπύλα και πολύχρωμα στοιχεία. Αυτό τον τρόπο χρησιμοποίησε ο καλλιτέχνης για να δείξει τις βαθιές διαφορές των δύο φύλων.  Ο άντρας κι η γυναίκα που αγκαλιασμένοι ενώνονται, απομονωμένοι απ’ τον υπόλοιπο κόσμο και “ισορροπώντας πάνω σ’ ένα λουλουδάτο χαλί, εξαφανίζονται μέσα στην πέρα από το χρόνο και τόπο ένωσή τους.

Έτσι, ο έρωτας παίρνει κοσμική διάσταση, λες κι η ευτυχία, η εκστατική διάχυση ανάμεσα στον άντρα και τη γυναίκα, μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο πέρα απ’ τον πραγματικό κόσμο” όπως αναφέρεται στον τόμο της ArtBook.

.

.

Γι’ αυτό είπα να σας γράψω σήμερα μόνο για τον Klimt και να σας εξηγήσω πολλά κι ενδιαφέροντα για τους άλλους πίνακες των σπουδαίων καλλιτεχνών που είδα εκεί, στο άμεσο μέλλον. Ας σας αφήσω λοιπόν, με μια τέτοια, μοναδική, γεύση έρωτα. Ως την άλλη φορά.

.

.

(Συνεχίζεται εδώ)

.

.

*Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν από μένα κι έχουν ανέβει στο flickr.

.

.

.