«Απο- ιατρικοποιώντας τη δυστυχία»: συζήτηση στο ΣΕΑ, 4 Φεβρουαρίου 2023
Κατηγορία: Ψυχική Υγεία
Διημερίδα 3-4 Μαρτίου 2023, “Μαθαίνοντας-Ξεμαθαίνοντας: Διάλογοι πάνω στη τρέλα” Διοργάνωση: Πρωτοβουλία ‘Ψ’ & Δίκτυο Ακούγοντας Φωνές
Έχοντας περάσει 13 χρόνια από τη δημιουργία της πρώτης ομάδας αυτοβοήθειας το Μάρτιο του 2010 και 8 χρόνια από την πρώτη συνέλευση της Πρωτοβουλίας Ψ-, οι δύο συλλογικότητες συστεγάζονται σε μια προσπάθεια να στεγάσουν τα όνειρά τους και να έρθουν πιο κοντά. Κρατώντας η καθεμιά τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά της, την κουλτούρα και τις αρχές της αναζητήσαμε σημεία επικοινωνίας και ήρθαμε πιο κοντά ανοίγοντας συχνά διάλογο και συνδιοργανώνοντας κάποιες εκδηλώσεις. Από αυτή τη συγκατοίκηση προέκυψε και η ανάγκη για μια νέα διημερίδα.
Μέσα από τις συζητήσεις μας νιώσαμε έμπρακτα την αξία όρων όπως “ειδικός από εμπειρία”, “συνεργατικές κοινότητες μάθησης”, “αλληλεγγύη”, “ανάπτυξη του δυναμικού αυτοβοήθειας’, “αναγνώριση της προσωπικής ευθύνης της ασθένειας και της υγείας”. Κι έτσι όλα αυτά τα χρόνια μεγαλώσαμε γιατί ήρθαμε κοντά ο ένας στην άλλη. Αναγνωρίσαμε πως η μάθηση δεν αποτελεί μια στείρα “ανάγνωση” ενός κόσμου που βρίσκεται κάπου έξω και περιμένει να τον γνωρίσουμε, αλλά “μια αέναη γέννηση ενός κόσμου μέσω της διεργασίας της ζωής”. Τελικά “μάθηση και ανάπτυξη είναι απλώς οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος”.
Το μεγάλωμα μοιάζει να περνάει μέσα από μια συλλογική αναζήτηση μιας άλλης αντίληψης και γνώσης, όπου νέα νοήματα αναδύονται από τη μεταξύ μας αλληλεπίδραση. Για αυτό και χρειάζεται και στα θέματα ψυχικής υγείας να γίνουμε ο “αδαής δάσκαλος”, που έλεγε ο Ζοζέφ Ζακοτό, να παραμερίσουμε την “ειδημοσύνη” μας, να συνειδητοποιήσουμε την άγνοιά μας, ξεπερνώντας την υπεροψία και τη βεβαιότητά μας σχετικά με αυτά που γνωρίζουμε, για χάρη της νέας γνώσης που μας περιμένει και η οποία δεν κρύβεται μόνο σε βιβλία.
Χρειάζεται να δούμε πως οι άνθρωποι είναι ειδικοί για τις ζωές τους καθώς αυτοί είναι φορείς της αλήθειας του βιώματός τους και έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα να ζητήσουν και να λάβουν την υποστήριξη που χρειάζονται. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έγνοια μας είναι να είμαστε ανοιχτοί/ες στις διαφορετικές εμπειρίες των ανθρώπων, να υποστηρίζουμε τις ανάγκες τους και να διατηρούμε ασφαλές και σταθερό το πλαίσιο της σχέσης με μετριοφροσύνη. Χρειάζεται μέσα από μια, καλώς εννοούμενη, ταπεινότητα να αλληλεπιδράσουμε και να ανταλλάξουμε εμπειρίες για την ανάπτυξη μιας κριτικής συνειδητοποίησης, έτσι ώστε ο ψυχικός μας πόνος και η δυσφορία μας να γίνονται αντιληπτές και κατανοητές μέσα από μια πληθώρα φακών και όχι μονοδιάστατα ως μια (ψυχ)ιατρική κατάσταση”, μια “νόσος του εγκεφάλου”, μια “διαταραχή που οφείλεται σε χημική ανισορροπία”,μια “προσωπική αδυναμία” κοκ.
Και όλα αυτά μοιάζει να χρειάζεται να πάνε και πιο πέρα. Είναι σημαντικό η κριτική σκέψη να παει πέρα από την κριτική της ψυχιατρικής, που είναι βέβαια πιο εύκολο να στοχευτεί σαν το κυρίαρχο σύστημα. Είναι σημαντικό να προχωρήσουμε πιο πέρα και να ασκήσουμε κριτική σε όλες τις γνώσεις και απόψεις που διεκδικούν νέες αυθεντίες. Αυτό περιλαμβάνει και τις γνώσεις/απόψεις των κινημάτων και επιζώντων ψυχιατρικής/ ληπτριών υπηρεσιών, βασικά όλοι μας πρέπει να κάνουμε την αυτοκριτική μας!
Προσκεκλημένοι ομιλητές θα μας βοηθήσουν να κρατήσουμε αυτήν τη συζήτηση ανοιχτή.
Σας καλούμε να συμμετάσχετε, να καταθέσετε ιδέες και προτάσεις, να γνωριστούμε από κοντά. Στο χώρο ευπρόσδεκτες είναι και αναλογικές μορφές έκφρασης μέσω ζωγραφικής, ποίησης, θεάτρου και ότι άλλο έχει να προσφέρει ο καθένας και η καθεμία. Για να καταθέσετε μια πρόταση για ομιλία, εργαστήριο και οτι άλλο στείλτε μας ένα mail στο athinahvsynantisi@gmail.com
Ο χώρος θα ανακοινωθεί σύντομα
Είσοδος ελεύθερη
με προαιρετική οικονομική ενίσχυση
Δίκτυο Ακούγοντας Φωνές Αθήνας
Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία
.
Λίγα λόγια για τις ομιλήτριες και τον ομιλητή (το αρχείο θα ανανεώνεται στην πορεία καθώς θα προστίθενται και άλλοι ομιλητές/ριες):
Η Ντίνα (Κωνσταντίνα) Πουρσανίδου είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του Asylum για περισσότερο από μια δεκαετία. Άρχισε να χρησιμοποιεί υπηρεσίες ψυχικής υγείας το 1991, όταν είχε την πρώτη της σοβαρή κρίση. Ως αποτέλεσμα αυτής της κρίσης, έκανε ένα διδακτορικό στο οποίο εξέτασε την κατάθλιψη των εφήβων ως κοινωνικο-πολιτισμικό φαινόμενο στην Αγγλία και στην Ελλάδα (χώρα καταγωγής της). Κατόπιν, μετά τη δεύτερη κρίση της που διήρκεσε μερικά χρόνια και περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, ακούσια νοσηλεία σε ψυχιατρικό νοσοκομείο στο Μάντσεστερ, εργάστηκε ως ερευνήτρια (καθώς έχει, όπως προαναφέρθηκε, προσωπική εμπειρία απ’ τη χρήση ψυχιατρικών υπηρεσιών) σε πολλά αγγλικά πανεπιστήμια. Αυτή τη στιγμή, εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Central Lancashire σ’ ένα έργο στον τομέα της εγκληματολογικής ψυχικής υγείας. Τέλος, είναι ένας απ’ τους ανθρώπους που διευθύνουν το Survivor Researcher Network (CIC), με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Λυδία Σαπουνά είναι καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας στο School of Applied
Social Studies, University College Cork, Ιρλανδία. Μέσα από τη δουλειά της προσπαθεί να προωθήσει μια κριτική σκέψη και πράξη στο χώρο της ψυχικής υγείας.
Ο Harry Gijbels είναι νοσηλευτής ψυχικής υγείας και ακαδημαϊκός με πάνω από 40 χρόνια εμπειρίας στην ψυχική υγεία και την εκπαίδευση. Συνεχίζει να ασχολείται ενεργά με το Hearing Voices Network Ireland.
Η Λυδία μαζί με τον Harry Gijbels, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ίδρυση του δικτύου Critical Voices Network Ireland και είναι συνδιοργανωτές του ετήσιου συνεδρίου Critical Perspectives in Mental Health στο University College Cork, δημιουργώντας έτσι ένα συλλογικό χώρο ακτιβισμού και αναζήτησης άλλων τρόπων κατανόησης και διαχείρισης της ψυχιατρικής εμπειρίας.
Η Jacqui Dillon, ακτιβίστρια, συγγραφέας και ομιλήτρια έχει δώσει εκατοντάδες διαλέξεις και έχει δεκάδες δημοσιεύσεις παγκοσμίως για το τραύμα, την κακοποίηση, την ψύχωση, την αποσύνδεση και τη θεραπεία. Διετέλεσε πρόεδρος του Δικτύου Hearing Voices στην Αγγλία και είναι Επίτιμη Λέκτορας Κλινικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου, Επισκέπτρια Ερευνήτρια στο Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Birmingham. Έχει επιμεληθεί βιβλία, έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα και εργασίες, είναι στη συντακτική επιτροπή του περιοδικού Psychosis: Psychological, Social and Integrative Approaches και έχει ιδρύσει τη Beck Road Alliance (BRA) για την υποστήριξη παιδιών επιζώντων σεξουαλικής κακοποίησης.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ‘Ψ’: ΘΑΛΑΜΟΙ/ΦΥΛΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΨΝΑ
Σε «ειδικούς θαλάμους» θα νοσηλεύονται από εδώ και πέρα στο ΨΝΑ οι κρατούμενοι σε φυλακές που έχουν ανάγκη ψυχιατρικής νοσηλείας. Το Διοικητικό Συμβούλιο του ψυχιατρείου, ύστερα από πρόταση του Επιστημονικού Συμβουλίου, έσπευσε, με ταχύτατους ρυθμούς, να υιοθετήσει σχετικό αίτημα του Σωματείου Υπαλλήλων Εξωτερικής Φρούρησης Καταστημάτων Κράτησης Αττικής (ΣΥΕΦΚΚΑ).
Επικαλούμενοι έλλειψη επαρκούς αριθμού φρουρών και κατασκευάζοντας πιθανούς «κινδύνους» που υποτίθεται ότι εγκυμονεί η ταυτόχρονη νοσηλεία παραπάνω του ενός κρατουμένων σε διαφορετικά τμήματα, ή ακόμα και σε διαφορετικούς θαλάμους στο ίδιο τμήμα, ζήτησαν/απαίτησαν να γίνεται η νοσηλεία όλων των κρατουμένων στο ίδιο τμήμα και στον ίδιο θάλαμο.
Και το λεγόμενο «Επιστημονικό Συμβούλιο», σε πλήρη σύμπλευση του ρόλου που ασκεί η κυρίαρχη ψυχιατρική με την αστυνομία και τους κάθε είδους φρουρούς (ο καθένας, φυσικά, από το σημείο και την πλευρά που του έχει ανατεθεί) για την διαφύλαξη της «δημόσιας τάξης», έσπευσε να προτείνει και το ΔΣ ν΄ αποφασίσει ό,τι ζήτησαν οι φρουροί. Σύμφωνα με την απόφαση, μετά την εισαγωγή ενός κρατούμενου για νοσηλεία σ΄ ένα τμήμα του ΨΝΑ, αν υπάρξει δεύτερος, τρίτος κλπ, θα εισάγονται όλοι στο ίδιο τμήμα και στον ίδιο θάλαμο.
Μην ξεχνάμε ότι κάθε θάλαμος έχει τρεις κλίνες και, όπως λειτουργεί το ΨΝΑ, κάθε θάλαμος χωράει (και έχει συνήθως) και δύο ράντζα. Έτσι, αντί για δυο φρουρούς, σε κάθε μια από τις τρεις βάρδιες (σύνολο έξι ημερησίως), για κάθε κρατούμενο που νοσηλεύεται, τώρα θα έχουμε μόνο δυο φρουρούς για δυο κρατούμενους, για τρεις, για πέντε, ή και παραπάνω.
Μπορεί κανείς να σκεφτεί τι κόλαση θα δημιουργηθεί για τις συνθήκες νοσηλείας των κρατουμένων, αλλά και για όλους/ες μέσα στο ψυχιατρικό τμήμα, όταν διαχρονικά, και μέχρι τώρα, με το καθεστώς των δυο φρουρών για κάθε νοσηλευόμενο κρατούμενο, είναι γνωστά τα περιστατικά με την απαίτηση από τους φρουρούς για την μηχανική καθήλωση των κρατούμενων ασθενών, ή και με το αυθαίρετο δέσιμό τους, από τους ίδιους τους φρουρούς, με χειροπέδες στο κρεβάτι, για μην τους δραπετεύσουν όταν θα πίνουν ήσυχοι το καφεδάκι τους, ή θα κάνουν τη βόλτα τους κλπ.
Όπως, επίσης, η πίεση, ή και, ενίοτε, η επιβολή, ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση, να είναι παρών ο φρουρός όταν ο γιατρός θα εξετάζει τον φρουρούμενο ασθενή. Σε συνθήκες που είναι για τον οποιονδήποτε αδύνατο να διαφύγει από το κλειστό παράθυρο του γραφείου του γιατρού, ή από την πόρτα του γραφείου έξω από την οποία μπορεί να είναι, και πάντα είναι, ο φρουρός.
Είναι σαφές ότι με την ουσιαστική παραχώρηση ενός θαλάμου του ψυχιατρικού τμήματος στο καθεστώς της φρούρησης, οι κρατούμενοι που νοσηλεύονται στερούνται, επειδή είναι κρατούμενοι, ακόμα και το δικαίωμα για μια αξιοπρεπή περίθαλψη (όσο είναι δυνατό αυτή να υπάρξει μέσα σε μια ψυχιατρική μονάδα) επειδή είναι κρατούμενοι.
Αν η φρούρηση, με τον τρόπο που ασκείται στα ψυχιατρικά τμήματα, ήδη δημιουργεί προβλήματα στην λειτουργία τους (τουλάχιστον για όσους επαγγελματίες ψυχικής υγείας είναι ταγμένοι σε μια ουσιαστική θεραπευτική φροντίδα και όχι στο μονόδρομο της καταστολής και της συμμόρφωσης), η δημιουργία ενός ειδικού θαλάμου κρατουμένων θα είναι ένας χώρος που οι φρουροί «θα λύνουν και θα δένουν», και μεταφορικά και κυριολεκτικά – το τι θα γίνεται μέσα σε αυτό τον θάλαμο θα ορίζεται από αυτούς.
Και όταν ακραιφνώς φυλακτικές λογικές και λειτουργίες μπαίνουν μέσα στη λειτουργία μιας ψυχιατρικής μονάδας, δεν πρόκειται παρά για ένα βήμα προς τη δημιουργία ενός φυλακτικού/σωφρονιστικού τμήματος μέσα στο ψυχιατρείο, όπως, άλλωστε, είναι το από μακρού ζητούμενο από κράτος και κυρίαρχη ψυχιατρική.
Όλοι και όλες οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, όλοι και όλες οι εργαζόμενοι/ες στο ΨΝΑ, στο Δρομοκαΐτειο και παντού δεν θα πρέπει επ΄ ουδενί να δεχτούν, μαζί με πολλά άλλα, μια τέτοια απροκάλυπτη πορεία προς την παλαιο-ιδρυματική παλινδρόμηση.
17/1/2023
Συζήτηση στο «Περιβολάκι» με αφορμή το βιβλίο του Θόδωρου Μεγαλοοικονόμου «Δρομοκαΐτειο. Λέρος. Δαφνί. Ο ένας τοίχος μετά τον άλλο»
«Απο-ιατρικοποιώντας τη δυστυχία»: Άρθρο μου για το σπουδαίο βιβλίο που κυκλοφορεί απ’ τις «Εκδόσεις των Συναδέλφων», στην «Εφημερίδα των Συντακτών»
«Κατανοώντας την εμπειρία των φωνών: Φιλοσοφία, θεωρία, πράξη και οι κοινωνικές προεκτάσεις», εκπαιδευτικό σεμινάριο από το Δίκτυο Ακούγοντας Φωνές
Εκπαιδευτικό Σεμινάριο 2023 Hearing Voices
Το Δίκτυο Ακούγοντας Φωνές σας καλεί στο εκπαιδευτικό σεμινάριό του με τίτλο «Κατανοώντας την εμπειρία των φωνών:Φιλοσοφία, θεωρία, πράξη και οι κοινωνικές προεκτάσεις»
Περιγραφή – Περιεχόμενα
Το σεμινάριο θα καταπιαστεί με θεματικές ενότητες που απασχολούν την πρακτική, θεωρία και φιλοσοφία της δουλειάς με ανθρώπους με εμπειρίες φωνών, οραμάτων και άλλων ασυνήθιστων εμπειριών, καθώς και με θέματα που άπτονται πτυχών της κριτικής ψυχολογίας και αντιψυχιατρικής. Πιο συγκεκριμένα οι θεματικές όπως έχουν διαμορφωθεί είναι οι εξής:
- Ιστορία και προσδιορισμός του κοινωνικοπολιτικού πλαισίου του δικτύου Hearing Voices, καθώς και θεωρητική επεξεργασία της εμπειρίας των φωνών
- Ομάδα Αυτοβοήθειας και το θεωρητικό τους πλαίσιο
- Ομάδα Φίλων & Συγγενών
- Φωνές και Δημιουργικότητα Φάρμακα – θεραπεία – ανάρρωση
- Φωνές και προσεγγίσεις των νευροεπιστημών
- Κριτική ψυχολογία
- Διαθεματικότητα
- Δικαιώματα ανθρώπων με ψυχιατρική διάγνωση. Τι ισχύει;
- Η οπτική των επαγγελματιών που δουλεύουν με ανθρώπους που ακούν φωνές
Στόχοι
Αρχικός στόχος του φετινού σεμιναρίου είναι η δημιουργία ενός ασφαλούς πλαισίου το οποίο θα αποτελέσει γόνιμο έδαφος συνεργασίας και προσέγγισης ζητημάτων με τρόπο κριτικό στην κυρίαρχη ψυχιατρική και τις κυρίαρχες δομές εξουσίας. Έχοντας ως αρχές την συνεργατική πρακτική, την ισοτιμία, την αλληλεγγύη, την μη βία και την συμπερίληψη, διεκδικούμε να μάθουμε η μία από την άλλη, καθώς και να μοιραστούμε την γνώση που έχει δομηθεί συλλογικά μετά από 13 χρόνια δραστηριοποίησης του Δικτύου στην Αθήνα. Επιδιώκουμε οι αρχές και η φιλοσοφία του δικτύου να αποτελέσουν τρόπο συνδιαλλαγής τόσο εντός του χώρου της ψυχικής υγείας, όσο και των μεταξύ μας σχέσεων. Στο σεμινάριο θα επιχειρηθεί η θεωρητική και βιωματική επεξεργασία εννοιών σχετικών με τις αρχές, τις πρακτικές και την ιστορία του δικτύου, την εμπειρία των φωνών, την κριτική ψυχολογία και την αντιψυχιατρική, καθώς και το πώς κοινωνικοπολιτικοί παράγοντες διαπνέουν τα παραπάνω. Ένας ακόμη στόχος του σεμιναρίου είναι να δημιουργήσει το χώρο για την ανταλλαγή εμπειριών και ενδεχομένως να συγκροτήσει στο μέλλον νέες ομάδες (αλληλοεποπτείας ομοτίμων, αυτοβοήθειας κ.α.) ή/και να δώσει χώρο σε ανθρώπους να εμπλακούν με δραστηριότητες του Δικτύου και να αναλάβουν πρωτοβουλίες.
Περισσότερες πληροφορίες: www hearingvoices.gr
AIKATERINI TEMPELI 