Εκδήλωση-ενημέρωση για την υπόθεση του συντρόφου Χάρη Μαντζουρίδη
Κατηγορία: Ψυχική Υγεία
Πώς ασκείται η ψυχιατρική;
Η γνώμη μου στην «Εφημερίδα των Συντακτών», για ένα σπουδαίο βιβλίο, που θέτει σημαντικά ερωτήματα για τον τρόπο που ασκείται η ψυχιατρική κι αποτυπώνει την πορεία μιας τόσο δραστήριας συλλογικότητας, όπως η Πανελλαδική Συσπείρωση για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση.
Ολόκληρο το κείμενο, εδώ.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ‘Ψ’: ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΗ ΛΕΡΟ ΑΛΛΑ ΚΑΝΕΝΑΣ ΕΦΗΣΥΧΑΣΜΟΣ
Στην άμεση ανάκληση των αποφάσεων για μετάβαση 27 ψυχιατρικών ασθενών από ψυχιατρικές κλινικές της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας στη Λέρο, προχώρησε η υφυπουργός Υγείας Ζωή Ράπτη.
Τις μεθοδεύσεις για μεταφορά δεκάδων ασθενών σε δομές μέσα στο χώρο του παλιού ψυχιατρείου της Λέρου και την οπισθοδρόμηση που αυτές οι μεθοδεύσεις σηματοδοτούν, κατήγγειλε αρχικά η Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία.
Καθοριστικής σημασίας ώστε να καταστεί εφικτή η άρση των αποφάσεων αυτών ήταν η άμεση παρέμβαση της «Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές», η οποία προχώρησε στην άμεση διερεύνηση του θέματος. Παράλληλα η δημοσιογραφική έρευνα που πραγματοποιήθηκε ανέδειξε τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος, ότι επρόκειτο, δηλαδή, για δεκάδες αποφάσεις, και έκανε γνωστές τις θέσεις του Διοικητή της 2ης ΥΠΕ, ο οποίος υπερασπίστηκε, στις δημόσιες τοποθετήσεις του, την ανάλγητη και οπισθοδρομική πολιτική ψυχικής υγείας του Υπουργείου και τις εγκληματικές αυτές αποφάσεις, ενώ δεν δίστασε να εξαπολύσει και ηθική επίθεση σε όσες και όσους αντέδρασαν σ΄ αυτές.
Αυτή η πολιτική, που υπερασπίστηκε με τόσο πάθος ο Διοικητής της 2ης ΥΠΕ, καθώς και οι εκφραστές της εντός της ψυχιατρικής κοινότητας, είναι η αιτία που μας κάνει να μην εφησυχάζουμε, παρόλη την αναδίπλωση σε επίπεδο ηγεσίας, με την ανάκληση των αποφάσεων αυτών.
Δεν εφησυχάζουμε καθώς, ανά πάσα στιγμή, μπορεί να βρεθούν οι «πρόθυμοι» να ξεφορτώσουν τις αποτυχίες της ψυχιατρικής στη Λέρο και αφού είδαμε πόσο εύκολα η Λέρος συνέβη ξανά να μετατραπεί σε τόπο υποδούλωσης με “αντίτιμο βασικού μισθού”, με την λειτουργία του κλειστού στρατοπέδου/φυλακής για τους πρόσφυγες.
Δεν εφησυχάζουμε αφού η «Λέρος», αυτό που στην ιστορία της ελληνικής ψυχιατρικής έμεινε να σηματοδοτεί η «Λέρος», υπάρχει παντού ως κουλτούρα και πρακτική μέσα στις ψυχιατρικές υπηρεσίες, με υπαρκτό τον κίνδυνο αναβίωσης των Ασύλων με σύγχρονο περιτύλιγμα παντού και ανά πάσα στιγμή.
18/12/2021
Η ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας ‘Ψ’ για τις ακούσιες νοσηλείες: Προσοχή: Άμεση μεταφορά στους ιδιώτες
Η απευθείας εκτέλεση ακούσιων νοσηλειών στις ιδιωτικές κλινικές είναι πλέον πραγματικότητα. Για ακόμη μια φορά η υγειονομική και κοινωνικοοικονομική κρίση χρησιμοποιείται από τους κρατικούς εξουσιαστικούς μηχανισμούς για να περάσουν αποφάσεις που πλήττουν ευάλωτες και κοινωνικά περιθωριοποιημένες ομάδες εν μια νυκτί. Τέτοια είναι και αυτή που πέρασε η υφυπουργός υγείας Ζ. Ράπτη (11/11/2021) με την οποία καθιστά εφικτό το να πραγματοποιείται ακούσια νοσηλεία άμεσα σε ιδιωτικές κλινικές.
Ήδη από το Οκτώβρη του 2020 και μέσα σε συνθήκες της πανδημίας, οι ακούσιες νοσηλείες σε ιδιωτικές κλινικές πραγματοποιούνται «και με τη βούλα».
Το πρώτο που πρέπει να τονιστεί είναι πώς εξ΄ ορισμού η ακούσια νοσηλεία συνιστά μια διαδικασία που πλήττει (ανεξαρτήτως του φορέα που την πραγματοποιεί) θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Με την ανάθεσή της, ωστόσο, απευθείας στους ιδιώτες μπορεί κανείς εύκολα να φανταστεί τις διαστάσεις που μπορεί να πάρουν τα περιστατικά κατάχρησης των δικαιωμάτων των νοσηλευόμενων ατόμων στο όνομα του κέρδους, αλλά και το πόσο ενισχύεται η διαιώνιση της ιδρυματοποίησης των ατόμων αυτών.
Εδώ και περίπου 30 χρόνια οι ακούσιες νοσηλείες μπορούν, βάσει του νόμου, να πραγματοποιούνται και σε ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές (σύμφωνα με το άρθρο 101 του ν. 2071/1992). Ωστόσο, όλα αυτά τα χρόνια δεν είχε βγει η αντίστοιχη υπουργική εγκύκλιος που θα έθετε το νόμο σε εφαρμογή, οπότε οι ακούσιες νοσηλείες σε ιδιωτικές κλινικές πραγματοποιούνταν παράτυπα. Σε αυτή τη συνθήκη υπήρξε μια εξαίρεση πριν 3 χρόνια, καθώς είχαν γίνει γνωστές οι απαράδεκτες συνθήκες που επικρατούσαν σε αρκετές κλινικές, γεγονός που οδήγησε σε απαγόρευση των ακούσιων νοσηλειών σε ιδιωτικές κλινικές, αλλά μόνο αυτών που εκτελούνταν στην περιοχή της Αθήνας.
Η προαναφερθείσα παρατυπία προσέφερε, πάντως, μια κάποια προστασία των ατόμων που υφίσταντο την ακούσια καθώς έπρεπε να περάσουν σε πρώτη φάση από το τμήμα των επειγόντων περιστατικών της δημόσιας ψυχιατρικής κλινικής που εφημέρευε. Αν και μη ιδανική συνθήκη, αν μη τι άλλο ο εκάστοτε ψυχίατρος θα μπορούσε ενδεχομένως να εμποδίσει μεταφορά του ατόμου στην ιδιωτική κλινική, γνωρίζοντας ίσως τι θα συναντούσε το πληττόμενο άτομο εκεί.
Η περσινή υπουργική απόφαση (13/10/2020) έκλεισε ακόμα και αυτό το μικρό «παράθυρο ασφαλείας» καθώς, πλέον, το «αρμόδιο μονομελές πρωτοδικείο δύναται να διατάξει, με γνώμονα (υποτίθεται) το συμφέρον του ασθενούς, την συνέχισή της σε συγκεκριμένη ιδιωτική ψυχιατρική κλινική, εφόσον διατυπώνεται σχετικό αίτημα από τους αιτούντες την ακούσια νοσηλεία».
Με τη φετινή υπουργική απόφαση η Ζ. Ράπτη πάει ένα ακόμη ένα βήμα παραπέρα. Πλέον δεν απαιτείται καν το άτομο να περάσει από κάποια δημόσια δομή και δύναται να μεταφέρεται απευθείας εφόσον αυτό επιθυμούν οι αιτούντες την ακούσια νοσηλεία στην ιδιωτική κλινική (όπου και είναι σχεδόν δεδομένο ότι θα μείνει προκειμένου να συνεχίζουν οι ιδιώτες να λαμβάνουν τις εισφορές του ΕΟΠΥΥ). Εν ολίγοις, τους ενοχλούσε η λέξη «συνέχιση» και απλά την αφαίρεσαν.
Σήμερα, απαιτείται απλά γνωμάτευση από 2 ειδικούς οι οποίοι μπορεί να είναι οι οποιοιδήποτε που θα γράψουν μια διάγνωση σε συμφωνία με τους αιτούντες την ακούσια νοσηλεία. Στην καλή περίπτωση ίσως έχουν δει το άτομο και δεν έχουν γράψει απλά μια βεβαίωση για έναν «αόρατο ασθενή». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οποιαδήποτε ελπίδα να μην μπει το άτομο που υφίσταται την ακούσια νοσηλεία, στις ατραπούς του ιδιωτικού κερδοσκοπικού τομέα, να απομακρύνεται. Η απόφαση αφήνει, πάντως, ανοιχτό ένα υποτιθέμενο «παραθυράκι» για πέρασμα του πληττόμενου από το δημόσιο. Η «εξαίρεση» αυτή αφορά την περίπτωση κατά την οποία το φερόμενο ως χρήζον ακούσιας νοσηλείας άτομο δεν έχει γίνει δυνατό να εξεταστεί οπότε και τα «όργανα της τάξης» τον μεταφέρουν και τον παραδίδουν με συνοπτικές διαδικασίες σε κάποια δημόσια υπηρεσία προτού τον κλείσουν στην ιδιωτική κλινική. Η βιαιότητα της διαδικασίας είναι εμφανής.
Τα σημεία κριτικής είναι πολλά. Η νομοθεσία προφανώς περιθωριοποιεί πλήρως το πληττόμενο άτομο, μιλά για το «συμφέρον» του αλλά αυτοαναιρείται αφού αυτό αποφασίζεται από συγγενείς και κλινικάρχες. Επιπλέον, η διαιώνιση της νοσηλείας είναι πολύ πιθανότερη σε μια ιδιωτική κλινική η οποία ενδιαφέρεται κατά κύριο λόγο (αν όχι κατ΄ αποκλειστικότητα) για τα οικονομικά της συμφέροντα και θέλει να συνεχίσει να λαμβάνει από ασφαλιστικά ταμεία. Οι συγγενείς επιβαρύνονται με τα υπόλοιπα έξοδα. Δίνεται, μάλιστα, εποπτικός ρόλος στην «Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές», μια επιτροπή στην οποία, όμως, ποτέ δεν έχουν δοθεί οι αναγκαίες θεσμικές αρμοδιότητες και τα αναγκαία μέσα για την ουσιαστική άσκηση του ρόλου της και που μέχρι τώρα χρησιμοποιείται ως άλλοθι και επίφαση για το ότι δίνεται βήμα και στην «άλλη» άποψη. Τα ερωτηματικά είναι πολλά…
Έχοντας πάντα κατά νου ότι τίποτα δεν είναι πιο θεραπευτικό από την ελευθερία δεν θα επιτρέψουμε να εφαρμοστεί ένας ακόμη νόμος που τείνει προς τον εγκλεισμό. Πρέπει συλλογικά να αντιδράσουμε σε μια τέτοια ρύθμιση. Η χειραφέτηση των αιωνίως καταπιεσμένων και περιθωριοποιημένων είναι η αρχή για τη χειραφέτηση όλων μας.
Πρωτοβουλία ‘Ψ’ : Η 2η ΥΠΕ ανοίγει τον δρόμο για επιστροφή των «Αζήτητων» στη Λέρο!
Έχουν περάσει σχεδόν 40 χρόνια από τότε που απαγορεύτηκαν με υπουργική απόφαση οι μεταφορές ψυχιατρικών ασθενών από άλλα ψυχιατρεία στη Λέρο. Αφού πρώτα, για δεκαετίες η πρακτική του ξεφορτώματος των λεγόμενων “δύσκολων ασθενών” έλυνε με το σκληρότερο τρόπο τα αδιέξοδα της Ψυχιατρικής και τα χέρια των ψυχιάτρων και αφού πρώτα οδηγήθηκαν σε μαζικό ψυχικό και φυσικό θάνατο εκατοντάδες ψυχικά πάσχοντες.
Τις μαζικές “καραβιές” προς τη Λέρο και το παράδειγμα της Ψυχιατρικής των δεκαετιών του 60 και 70, φαίνεται να έχουν ως “επιστημονικό παράδειγμα” οι υπεύθυνοι για την διαχείριση κενών κλινών σε δομές αποκατάστασης της 2ης ΥΠΕ, αφού αγνοώντας επιδεικτικά τις μαύρες αυτές σελίδες της Ιστορίας της Ψυχιατρικής, μεθοδεύουν τη μεταφορά ψυχιατρικών ασθενών στη Λέρο δηλώνοντας δεκάδες κενές θέσεις σε “δομές αποκατάστασης” του ΚΘΛ.
Είναι σκανδαλώδες ότι παρά τα εκατομμύρια ευρώ που δαπανήθηκαν για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση όλα αυτά τα χρόνια, με αφορμή τη Λέρο, σήμερα το υπουργείο υγείας, η 2η ΥΠΕ αλλά και γνωστοί (ακόμη και από δικαστικές υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονταν ως κατηγορούμενοι) ψυχίατροι του Δρομοκαϊτείου, του ΨΝΑ/Δαφνί κλπ, που συνεργάζονται, ή έχουν οριστεί σε επιτροπές για διαχείριση «δύσκολων», είτε «αζήτητων» ασθενών, μεθοδεύουν από κοινού νέες εγκληματικές διακομιδές στη Λέρο αναβιώνοντας έναν εφιάλτη.
Στο Κρατικό Θεραπευτήριο Λέρου, μετά τα προγράμματα αποασυλοποίησης που υλοποιήθηκαν εκεί, λειτουργούν ορισμένες μονάδες αποκατάστασης που δημιουργήθηκαν όταν έκλεισαν τα τμήματα χρόνιας παραμονής. Ο σκοπός τους, ωστόσο, δεν είναι να αποτελέσει η Λέρος ξανά την αποθήκη των μεγάλων Ψυχιατρείων όπου θα στέλνονται εκεί οι «ανεπιθύμητοι ασθενείς». Σκοπός τους είναι να εξυπηρετούν, σε τομεοποιημένη βάση, κυρίως ασθενείς από τα Δωδεκάνησα, προτάσσοντας θεραπευτικά κριτήρια και με σεβασμό στις ανάγκες των ασθενών.
Οι μεθοδεύσεις επομένως της 2ης ΥΠΕ, που διαχειρίζεται τις στεγαστικές δομές σε Πειραιά και νησιά, και των επαγγελματιών ψυχικής υγείας που συναινούν σε αυτές τις πρακτικές, κάθε άλλο παρά σεβασμό στις θεραπευτικές ανάγκες των ασθενών προδίδουν αφού τολμούν χωρίς καμία ντροπή να δηλώνουν μαζικά κενές θέσεις στη Λέρο. Αγνοούν το γεγονός ότι οι ενδονοσοκομειακοί ξενώνες της Λέρου έγιναν με σκοπό να κλείσουν τα τμήματα χρόνιας παραμονής της Λέρου και όχι για να ανοίξει η κερκόπορτα για την μεταφορά νέων “Αζήτητων” εκεί, ως η «λύση» για τα σημερινά αδιέξοδα. Αδιέξοδα για τα οποία ευθύνονται οι κυβερνήσεις όλων αυτών των ετών, αλλά και η ψυχιατρική κοινότητα που, αντί να δημιουργήσουν τις απαραίτητες δομές αποκατάστασης υψηλής προστασίας σε όσες περιοχές είναι αναγκαίο και να τις στελεχώσουν με το αναγκαίο προσωπικό, και αντί να ενισχύσουν την λειτουργία κοινοτικών υπηρεσιών, επέλεξαν την εύκολη «λύση» της θεραπευτικής εγκατάλειψης στην κοινότητα των ασθενών και των οικογενειών τους και του στοιβάγματος «νεοχρόνιων» ασθενών στις ψυχιατρικές κλινικές, μέχρι που να φτάνουμε, πλέον, να γίνονται συγκεκριμένα αιτήματα μεταφοράς ασθενών ξανά στη Λέρο, αρχής γενομένης από ασθενή του 5ου ψυχιατρικού τμήματος του Δαφνιού, ο διευθυντής του οποίου συμμετέχει στην προαναφερθείσα επιτροπή διαχείρισης των λεγόμενων «δύσκολων» ασθενών του ΨΝΑ και του Δρομοκαϊτείου.
Είναι γνωστοί επομένως οι πρωταγωνιστές, μέσω διαφόρων επιτροπών, αυτής της κατρακύλας της Ψυχιατρικής και δεν πρέπει να μείνουν στο σκοτάδι.
Είναι αναγκαίο τόσο η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας όσο και η Ψυχιατρική κοινότητα μέσω των επιστημονικών συμβουλίων, να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να τοποθετηθούν ξεκάθαρα και χωρίς γραφειοκρατικές τρίπλες για το αν θα επιτρέψουν τις μεταφορές ασθενών στη Λέρο από τις Ψυχιατρικές κλινικές της 2ης ΥΠΕ και αν θα συναινέσουν σε αυτές τις μεθοδεύσεις.
Είναι αναγκαίο ως πολίτες, είτε επαγγελματίες ψυχικής υγείας, είτε άτομα με ψυχιατρική εμπειρία, είτε οικογένειες, να αντισταθούμε στην κατασκευή νέων «Αζήτητων» με όλες μας τις δυνάμεις και να βάλουμε φρένο σ΄ αυτή την οπισθοδρόμηση, διεκδικώντας, όχι «μία θέση στη Λέρο», αλλά τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας που μας αξίζουν.
Δεκέμβριος, 2021
ΚΑΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ‘Ψ’ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΕ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ «ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ»
Την ερχόμενη Παρασκευή, 17/12/21, στις 19.00 (στο χώρο της Πρωτοβουλίας ‘Ψ’, Αιθαλίδου 11, Αγ. Ιωάννης) θα κάνουμε μιαν ακόμα παρουσίαση του βιβλίου της Πανελλαδικής Συσπείρωσης για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση: «Ανιχνεύοντας διαδρομές κινηματικής αντίστασης στην κυρίαρχη ψυχιατρική».
Θα είναι μια ευκαιρία να συζητήσουμε πάνω σ΄ αυτό που αποκαλείται «ψυχιατρική μεταρρύθμιση», δυο λέξεις που έχουν καταλήξει ν΄ αποτελούν ένα άδειο κέλυφος, που μπορεί ο καθένας, ανάλογα με τις όποιες κοινωνικές επιδιώξεις του, να το γεμίζει με το όποιο περιεχόμενο θεωρεί ότι μπορεί να εκφράζεται μέσα από αυτές. Ετσι ώστε, περιεχόμενα σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση να εκφράζονται μέσω των ίδιων αυτών δυο λέξεων. Γιατί τελείως άλλο ήταν το περιεχόμενο, που εκφράζονταν με αυτές τις λέξεις, στο ξεκίνημα, πριν αρκετές δεκαετίες, του εγχειρήματος της «ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» (παρόλη την πανσπερμία των σχετικών αντιλήψεων ήδη από τότε), άλλα ήταν τα προτάγματα και η στόχευση σε μια «χειραφετητική ψυχική υγεία» (σε συνάρτηση πάντα με την αμφισβήτηση της κυρίαρχης κοινωνικής νόρμας) και άλλο αυτό που κατέληξε να σηματοδοτείται μέσα από αυτές : την ήδη από την αρχή υφέρπουσα λογική της νεοφιλελεύθερης απορρύθμισης και μιας αντιμεταρρύθμισης, στη υπηρεσία της κυρίαρχης κοινωνικής νόρμας.
Για όλα αυτά θα συζητήσουμε σ΄ αυτή την παρουσίαση, με εισηγητές/τριες όλους και όλες τους/τις παρευρισκόμενους/ες στη συνάντηση : τι εννοούμε, η καθεμιά και ο καθένας, με τις λέξεις «ψυχιατρική μεταρρύθμιση»; Υπήρξε ποτέ; Και ποια είναι τα προτάγματα για το μέλλον;
AIKATERINI TEMPELI 