Πέρασαν μήνες απ’ την τελευταία φορά που έγραψα για το Λούβρο. Καιρός είναι λοιπόν, να συνεχίσουμε σήμερα τη νοερή βόλτα μας στο Μουσείο. Η πρώτη μας στάση θα γίνει στο έργο του Edgar Degas, «La sortie de bain» που βλέπετε παραπάνω και βασίστηκε σε παρόμοιο που βρίσκεται στην Tate Gallery στο Λονδίνο και τιτλοφορείται «Femme au tub» (1883). Παρατηρώντας τα δύο έργα θα καταλάβετε και τις διαφορές. Η γυναικεία φιγούρα σ’ αυτό το παστέλ, σχεδιάζεται με πιο ασαφή χαρακτηριστικά και δε διακρίνεται το πρόσωπό της. Το μπάνιο των γυναικών, όπως άλλωστε και το μπαλέτο, ήταν απ’ τα αγαπημένα θέματα του καλλιτέχνη και περισσότερα σχέδια και σχετικούς πίνακες, μπορείτε να δείτε, αν ενδιαφέρεστε, εδώ. Ο τόμος είναι διαθέσιμος για ανάγνωση ή και δωρεάν λήψη.
Ο πίνακας, τώρα, με τον τίτλο «Grande Odalisque», επίσης γνωστός κι ως «’Une Odalisque ή La Grande Odalisque», όπως αναφέρεται εδώ «ολοκληρώθηκε το 1814 κι είναι μια ελαιογραφία του Jean Auguste Dominique Ingres που απεικονίζει μια οδαλίσκη ή παλλακίδα. Ο πίνακας παραγγέλθηκε από την αδελφή του Ναπολέοντα, τη βασίλισσα Καρολίνα Μουράτ της Νάπολης. Ο Ingres άντλησε την έμπνευσή του από έργα όπως η «Αφροδίτη της Δρέσδης» του Τζορτζιόνε και η «Αφροδίτη του Ουρμπίνο» του Τιτσιάνου, αν και η πραγματική στάση μιας ξαπλωμένης φιγούρας που κοιτάζει πίσω πάνω από τον ώμο της προέρχεται απευθείας από το «Πορτρέτο της Μαντάμ Ρεκαμιέ» του 1809 του Jacques-Louis David. Το μικρό κεφάλι, τα επιμήκη άκρα και ο ψυχρός χρωματικός συνδυασμός αποκαλύπτουν επιρροές από μανιεριστές όπως ο Parmigianino, του οποίου η «Madonna» με το μακρύ λαιμό ήταν επίσης γνωστή για την ανατομική της παραμόρφωση».
Είναι απ’ τους πίνακες που φωτογράφησα εξαιρετικά δύσκολα, λόγω του πλήθους που συγκεντρώνεται μπροστά του κι απ’ αυτούς που στο πωλητήριο θα δείτε σε πάμπολλα αντίγραφα σε διάφορα είδη. «Όταν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Σαλόνι του 1819, ένας κριτικός παρατήρησε ότι το έργο δεν είχε «ούτε κόκαλα ούτε μυς, ούτε αίμα, ούτε ζωή…» Αυτό απηχούσε τη γενική άποψη ότι ο Ingres (σημ: που μάς είναι κυρίως γνωστός από πορτρέτα), είχε αγνοήσει τον ανατομικό ρεαλισμό. Αντίθετα, ο καλλιτέχνης προτιμούσε τις μακριές γραμμές για να μεταδώσει την καμπυλότητα και τον αισθησιασμό, καθώς και το άφθονο ομοιόμορφο φως για να μειώσει την ένταση. Ο Ingres συνέχισε να δέχεται επιθέσεις για το έργο του μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1820». Παρ’ όλα αυτά, είναι μέχρι σήμερα, το πιο διάσημο απ’ όσα φιλοτέχνησε.

Κι αυτός ο πίνακας, που βλέπετε τελευταίο, είναι απ’ τους πρώτους που εγώ θέλησα να δω στο Λούβρο, μιας και το θέμα του σχετίζεται με τη «Θεία Κωμωδία». Στην πραγματικότητα υπάρχουν έξι παρόμοιοι που φιλοτέχνησε ο Ary Scheffer (εξέχων φιλέλληνας κι απ’ τους εκπροσώπους της ρομαντικής σχολής), κι όλοι τους απεικονίζουν μια σκηνή από την «Κόλαση», με τον Δάντη και τον Βιργίλιο στη σκιά προς τα δεξιά να βλέπουν τους δολοφονημένους εραστές Francesca da Rimini και Paolo Malatesta. «Ο πατέρας της Φραντζέσκας Ντα Ρίμινι την είχε αναγκάσει να παντρευτεί τον κουτσό Τζιοβάνι Μαλατέστα για πολιτικούς λόγους, αλλά εκείνη ερωτεύτηκε τον αδερφό του Τζιοβάνι, Πάολο. Το ζευγάρι συνέχισε να διατηρεί ερωτική σχέση για πολλά χρόνια, αλλά όταν ο Τζιοβάνι τους έπιασε να φιλιούνται, τους σκότωσε με το σπαθί του. Ο πίνακας δείχνει μια πληγή στο στήθος του Paolo και στην πλάτη της Francesca λόγω του μαχαιρώματος του», όπως εξηγείται εδώ. Ο πίνακας που εκτίθεται σήμερα στο Λούβρο είναι η τρίτη εκδοχή του ίδιου θέματος κι αποκτήθηκε το 1900 από την περιουσία της αδερφής του καλλιτέχνη, Cornélia Scheffer. Ο πρώτος μ’ αυτό το θέμα, παρουσιάστηκε στο Σαλόνι του 1822, αλλά επισκιάστηκε από εκείνον του Ντελακρουά που επίσης είχε στο κέντρο του τον πατέρα της Ιταλικής γλώσσας και ποίησης.
(συνεχίζεται…)
*Όλες οι πηγές που χρησιμοποίησα αναφέρονται στους συνδέσμους της ανάρτησης κι όσο για τις φωτογραφίες, τραβήχτηκαν από μένα τον Ιούλιο του 2019 κι έχουν ανέβει στους προσωπικούς λογαριασμούς που διατηρώ στο flickr και στο Instagram