Κάλεσμα σε συνάντηση της «Πρωτοβουλίας ‘Ψ'» για το νέο νομοσχέδιο – Παρασκευή 8/12/2017 στις 19.00

.

*Αναδημοσίευση από εδώ.

.

Καλούμε όλους και όλες στην συνάντηση της «Πρωτοβουλίας για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία», την Παρασκευή, 8/12/17, ώρα 19.00, η οποία θα έχει ως κεντρικό θέμα το νομοσχέδιο, που είναι στην τελική ευθεία για ψήφιση στη Βουλή: «Μέτρα θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής».

 

Ένα νομοσχέδιο, που με το περιτύλιγμα κάποιων ανακουφιστικών, για τη νοσηλεία  των λεγόμενων «ακαταλόγιστων», μέτρων (στην πραγματικότητα, νομιμοποίηση πρακτικών που ήδη ασκούνται με έναν άτυπο τρόπο, όπως άδειες και φιλοξενία σε ξενώνες), θεσμοθετεί το περίκλειστο, με κάγκελα και συρματοπλέγματα, «δικαστικό ψυχιατρείο» ως το φρούριο (και συμβολική έκφραση) της «προστασίας» της κοινωνίας από τον, υποτίθεται, «επικίνδυνο» ψυχικά ασθενή.

 

Με απροσδιόριστο αριθμό κλινών, με σκόπιμες ασάφειες και υποκειμενικού τύπου εκτιμήσεις για την εφαρμογή της όποιας μορφής (και σε ποιου τύπου δομή) του «μέτρου ασφαλείας» και με το νομικό πλαίσιο του «ακαταλόγιστου» (δηλ. της πλήρους απο-υποκειμενοποίησης και απο-υπευθυνοποίησης του ασθενή) αμετάβλητο.  Ένας κατασταλτικός θεσμός (φυλακή) με σοβαρές επιπτώσεις, άμεσες ή έμμεσες, στην όλη λειτουργία του συστήματος των ψυχιατρικών υπηρεσιών.

 

Και, επιπλέον, μην ξεχνάμε ότι ένα από τα προβλήματα που είχαν, το 2013-14, για το βίαιο κλείσιμο των ψυχιατρείων, ήταν και η δυσκολία να βρουν ‘λύση’ για τους «ακαταλόγιστους» του αρ. 69 ΠΚ. Τώρα, γνωρίζουμε ότι έχουν πάρει διορία για το βίαιο κλείσιμο (χωρίς καθόλου εναλλακτικές κοινοτικές υπηρεσίες), μέχρι το 2020…..και ετοιμάζονται…

                              

Η συνάντηση της Πρωτοβουλίας ‘Ψ’ θα γίνει, όπως πάντα, στο χώρο του Δικτύου Hearing Voices Αθήνας, Τροίας 44, κοντά στην πλ. Βικτωρίας.

 

 

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

 

 

 

 

.

.

.

.

.

.

Advertisements

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ: «ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΣΟΙ ΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ ΤΟ «ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΟ» ΚΑΙ ‘ΑΝΑΒΑΘΜΙΖΟΥΝ’ ΤΟ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΟ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ ΟΧΙ ΟΙ ΨΥΧΙΚΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ»

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανακοίνωση που έβγαλε η ΠΟΕΔΗΝ, με αφορμή το τραγικό συμβάν της δολοφονίας, από νοσηλευόμενο στο ΨΝΑ (βάσει του αρ. 69 ΠΚ- και διαμένοντα σε στεγαστική δομή του), της συντρόφου του, δεν είναι παρά η πιο κατάπτυστη αντίδραση που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς ότι θα ήταν δυνατό ποτέ να υπάρξει απέναντι στην τραγικότητα αυτού του συμβάντος.

Κατανοητή, βέβαια, στο βαθμό που εκφράζει την σκληρή ιδρυματική παράδοση και την σχετιζόμενη με αυτήν κατασταλτική κουλτούρα που ενσαρκώνει το προερχόμενο από το Δρομοκαίτειο προεδρείο της ΠΟΕΔΗΝ, που, ακόμα και στις κινητοποιήσεις του προσωπικού του ψυχιατρείου, δεν ήξερε να κάνει άλλο από το να χτίζει, με πέτρες, τοίχους στη είσοδο του ιδρύματος. Τοίχους πάνω στους άλλους τοίχους, πρακτική που συμβόλιζε έμπρακτα το «μαύρο όραμα» ενός συνδικαλισμού που δεν έπαψε ποτέ να βλέπει την ύπαρξη και την αναπαραγωγή του συνυφασμένη με την διαιώνιση των ιδρυμάτων της ψυχιατρικής βαρβαρότητας (και προπαντός, εν προκειμένω, του «κληροδοτήματος»).

Αυτό που κάνει η ΠΟΕΔΗΝ είναι να ευοδώνει και να παρακινεί στην κουλτούρα και την πρακτική της απόρριψης, του ρατσισμού και της κατασταλτικής ετοιμότητας απέναντι σε όλους τους ψυχικά πάσχοντες και σε μια φυλακτικού τύπου, απανθρωποποιητική αντιμετώπισή τους, ως εν δυνάμει, και από τη φύση του, «επικίνδυνου αντικειμένου». Γιατί, μέσα στο ασυγκράτητο παλαιοϊδρυματικό ξέσπασμα της, η ανακοίνωση μιλάει για όλους αδιακρίτως, για όσους προσέρχονται (τους «30») σε κάθε εφημερία με διαδικασίες ακούσιας νοσηλείας, «διεγερτικούς, επικίνδυνους, κακοποιούς»…«30-35 τέτοιοι επικίνδυνοι ασθενείς σε κάθε τμήμα οξέων». Και φυσικά, κατά την ΠΟΕΔΗΝ, να πάνε όλοι οι «ακαταλόγιστοι» του αρ. 69 ΠΚ σε ψυχιατρικές κλινικές εντός των φυλακών. Αλλά με αυτή τη λογική, γιατί μόνο αυτοί και όχι και οι άλλοι «επικίνδυνοι», που δεν έχουν διαπράξει «ακόμα» αδίκημα;

Η ανακοίνωση της ΠΟΕΔΗΝ είναι τόσο ακραία έτσι ώστε να γίνεται εξαιρετικά χρήσιμη ακόμα και σε επιδιώξεις που την «κριτικάρουν», αλλά με σκοπό να συγκαλύψουν, πίσω και ενάντια στις ακραίες εκφράσεις της, την δική τους συμπόρευση στην ίδια κατεύθυνση, αν και με πιο ήπιους και «επιστημονικούς» όρους. Μην ξεχνάμε ότι λειτουργοί ψυχικοί υγείας, διευθυντές ψυχίατροι και συνδικαλιστές νοσηλευτές, έχουν χρησιμοποιήσει, στο πρόσφατο παρελθόν (υπάρχουν τα κείμενα και οι συνεντεύξεις), την ίδια επιχειρηματολογία της ΠΟΕΔΗΝ για το «επικίνδυνο» των «ακαταλόγιστων» του αρ. 69 ΠΚ, που νοσηλεύονται στα τμήματα εισαγωγών, προκειμένου να τους εξαποστείλουν σε «ειδική κλειστή δομή», το «δικαστικό ψυχιατρείο», που έχει στα σκαριά η παρούσα κυβέρνηση.

Κάποιο/ες «θυμήθηκαν», εν προκειμένω, τα υπάρχοντα ευρωπαϊκά «μοντέλα» για το «forensic μέρος της ψυχιατρικής», όλα αυτά που προβλέπουν «ειδικές δομές» για τους λεγόμενους «ακαταλόγιστους», αγνοώντας, ή ξεχνώντας, ότι όλα αυτά τα «μοντέλα» είναι σε κρίση, καθώς, αφού έγιναν «διάσημα» για τον κατασταλτικό, βάρβαρο και άκρως αντιθεραπευτικό χαρακτήρα τους, σε κάποιες χώρες, όπως τα OPG στην Ιταλία, έκλεισαν (με αρχή το 2014) – για ν΄ αντικατασταθούν, φυσικά, και ως επί το πλείστον, από δομές πιο μικρές, πιο ήπιας εξωτερικής μορφής, αλλά αντίστοιχου περιεχομένου.

Η όλη περιρρέουσα οικονομική, κοινωνική και πολιτική ατμόσφαιρα του «ρευστού φόβου», της δομικής, άνωθεν καλλιεργούμενης και δεόντως χειραγωγούμενης ανασφάλειας, είναι ακριβώς το έδαφος πάνω στο οποίο προωθείται (ως η απολύτως «αυτονόητη» λύση) η ίδρυση του «ειδικού κλειστού τμήματος» («δικαστικού ψυχιατρείου»), με σχετικό νομοσχέδιο που έχει έτοιμο για εισαγωγή προς ψήφιση στη Βουλή η κυβέρνηση Σύριζα-Ανελ.

Περιστατικά όπως στο Περιστέρι, θα χρησιμοποιηθούν, για μιαν ακόμη φορά, ως επιβεβαίωση της «ορθότητας και του αυτονόητου» μιας λύσης προς αυτή την κατεύθυνση.

-Κυρίαρχη ψυχιατρική, αυτή που βλέπει πρωτίστως «νοσολογικά συστήματα και όχι ανθρώπους», στην ιερή της συμμαχία με μια

-κατά το δοκούν «τυφλή» Δικαιοσύνη, πάνω στο κοινό τους έδαφος του ιδεολογήματος μιας «επικινδυνότητας» ως ατομικής ιδιότητας (και όχι προϊόντος κοινωνικών σχέσεων, αλληλεπιδράσεων και «καταστάσεων»),

-μέσα από τις διαχειριστικές πρακτικές μιας κυβερνητικής πολιτικής που απλώς αγωνιά για το πώς θα εκπροσωπήσει το υπάρχον, χωρίς ποτέ και επ΄ ουδενί να το αμφισβητήσει, έχουν έτοιμο το ζητούμενο για το κυρίαρχο σύστημα, ψυχο-σωφρονιστικό τμήμα, που θα ενσωματώνει όλες τις δυσβάσταχτες πτυχές τόσο του ψυχιατρικού, όσο και του σωφρονιστικού εγκλεισμού, με όλες τις στερεοτυπικές ιδεοληψίες που τους διατρέχουν, για την ευρύτερη κοινωνική του αποδοχή.

Κι ας είναι γνωστό και τεκμηριωμένο ότι, παρά το συμβάν στο Περιστέρι, είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο η επανάληψη της όποιας παραβατικής/εγκληματικής πράξης από πρώην εγκλείστους του αρ. 69 ΠΚ. Ότι, ποσοστιαία, οι πάσχοντες από σοβαρές ψυχικές διαταραχές που εγκληματούν, δεν είναι περισσότεροι από τους λεγόμενους «κανονικούς» – ίσως, μάλιστα, να είναι και αισθητά λιγότεροι. Ότι το πρόσημο της «επικινδυνότητας», προκειμένου κάποιος/α να τύχει άρσης του αρ. 69, παραμένει και στο καινούργιο νομοσχέδιο – ένα πρόσημο, για το οποίο δεν υπήρξε, δεν υπάρχει και ούτε ποτέ θα υπάρξει καμιά «επιστημονική» εκτίμηση, καθώς πρόκειται για μια «κοινωνική κατασκευή».

Το προωθούμενο νομοσχέδιο για τους «ακαταλόγιστους» του αρ. 69 δεν κάνει άλλο από το να «τακτοποιεί» την υπάρχουσα κατάσταση (καθώς τουλάχιστον 20 ασθενείς του αρ. 69 στο ΨΝΑ διαμένουν – και πολύ καλώς – σε εξωνοσοκομειακές στεγαστικές δομές χωρίς να έχει αρθεί το μέτρο ασφαλείας), δίνοντας, ωστόσο, υπόσταση, για πρώτη φορά με θεσμικό τρόπο, στην ίδρυση δυο δικαστικών ψυχιατρείων. Για τον εγκλεισμό και την «εξαφάνιση» όλων αυτών που για την διαχείρισή τους το ψυχιατρικό σύστημα «στενάζει» από την αδυναμία του να τους «κάνει καλά» και ψάχνει εδώ και καιρό πού θα τους κλείσει. Κάπου πιο «κλειστά από το κλειστό» που υπάρχει. Στον Κορυδαλλό δεν μπορεί (παρά τις προτάσεις της ΠΟΕΔΗΝ), για να τηρούνται (προς το παρόν) τα «προσχήματα». Γι΄ αυτό και προωθείται το «ειδικό τμήμα», με φρουρούς, κάγκελα, πιθανό προαυλισμό σε λίγα τετραγωνικά, ασυδοσία μηχανικών καθηλώσεων, δυνατότητα να κάνεις λοβοτομή «αν το επιλέξεις» (με “informed consent”!) κλπ.

Το ζήτημα των «ακαταλόγιστων» δεν μπορεί κατ΄ ουδένα τρόπο ν΄ αντιμετωπιστεί με την όλο και περισσότερη καταστολή, μέσα από την αέναη αναζήτηση της «απόλυτης ασφάλειας» από τον «επικίνδυνο» που «εμείς» κατασκευάζουμε. Το πρώτο βήμα προς μιαν ουσιαστική αντιμετώπιση των λεγόμενων «ακαταλόγιστων» δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την ίδια την ριζική αμφισβήτηση της ίδια της έννοιας του «ακαταλόγιστου», μιας έννοιας (και συνεπαγόμενης πρακτικής) που απο-υποκειμενοποιεί τον ψυχικά πάσχοντα. Είναι η αναγνώριση του όποιου ψυχικά πάσχοντος δράστη ως «υποκειμένου ευθύνης», που θα πρέπει, προφανώς, να τύχει εφαρμογής εναλλακτικής, εκτός φυλακής, ποινής. Όχι, επ΄ ουδενί, σε «ειδικό τμήμα», ούτε σε τμήμα εισαγωγών-παρά μόνο, εδώ, για το αναγκαίο διάστημα της νοσοκομειακής θεραπείας, όπως όλοι οι ασθενείς. Και εν συνεχεία, με την επιβολή ενός «μέτρου ασφαλείας», με διαμονή σε εξωνοσοκομειακή στεγαστική δομή, ή και κατ΄ οίκον, στα πλαίσια του οποίου θα γίνεται η αναγκαία θεραπευτική φροντίδα.

Φυσικά, όλα αυτά ηχούν ουτοπικά, σε μια χώρα που δεν έχει κάνει ποτέ την όποια ουσιαστική ψυχιατρική μεταρρύθμιση και βουλιάζει μέσα σε μια χωρίς προηγούμενο οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση. Αλλά και σε μιαν Ευρώπη σε αντίστοιχα βαθιά οικονομική κρίση, που λειτουργεί μέσα σε μια «κατάσταση διαρκούς εκτάκτου ανάγκης», με το φάσμα ενός διαρκώς «επικρεμάμενου κινδύνου» να κυριαρχεί στην καθημερινότητα, κινδύνου που οι κρατούντες δημιούργησαν με τις πολιτικές τους, χρησιμοποιώντας τον ίδιο το φόβο από αυτόν ως μέσο πολιτικής και κοινωνικής χειραγώγησης.

Για το ζήτημα των «ακαταλόγιστων» και την προετοιμαζόμενη αντιμετώπισή τους ως προπομπό της περαιτέρω κατασταλτικής μετάλλαξης του ψυχιατρικού συστήματος, θα πρέπει να υπάρξει ιδιαίτερη επαγρύπνηση. Αν κυριαρχήσουν τα στερεότυπα της «επικινδυνότητας» στην δόμηση/διάρθρωση του ψυχιατρικού θεσμού, αυτό θα έχει επιπτώσεις παντού. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Γ. Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής του Υπουργείου Δικαιοσύνης, σε πρόσφατη συνέντευξή του, δήλωσε καθαρά ότι «δεν χρειαζόμαστε στο δικό μας σωφρονιστικό σύστημα ένα νοσοκομείο επιπέδου νοσοκομείου του ΕΣΥ» και επομένως, οι κρατούμενοι, όταν προκύπτει σχετική ανάγκη για κανονική νοσοκομειακή νοσηλεία, θα πρέπει να νοσηλεύονται, όταν αρρωσταίνουν, στα κανονικά νοσοκομεία. Αλλά όχι οι ψυχικά ασθενείς κρατούμενοι : το «ψυχιατρείο» Κορυδαλλού επέμεινε ότι πρέπει να παραμείνει και να μπει ως τέτοιο στο ΕΣΥ (όπως έχει προβλεφθεί σε σχετικό νομοσχέδιο), υπό την διεύθυνση της Πανεπιστημιακής Ψυχιατροδικαστικής Κλινικής του Αττικού Νοσοκομείου. Προφανώς, «παιδιά ενός κατώτερου θεού» οι ψυχικά ασθενείς. Μια κανονική φυλακή περίπου 200 κρατουμένων (ανδρών), με όρους πολύ χειρότερους από τα υπόλοιπα κελιά και με εξαιρετικά αδιαφανείς διαδικασίες διαχείρισης, σύμφωνα με πολλές καταγγελίες. Κρατούμενοι με «μερικό καταλογισμό», κρατούμενοι με ψυχιατρικό πρόβλημα, κρατούμενοι εν αναμονή πραγματογνωμοσύνης – αυτής της νέας «βιομηχανίας πραγματογνωμοσύνης», που πιθανό να προκύψει ως «παρενέργεια» της ένταξης στο ΕΣΥ.

Όπως πάνε τα πράγματα, είναι πιθανόν ότι, μια απρόβλεπτη στροφή στη συγκυρία μπορεί και να επιβεβαιώσει τις προτροπές της ΠΟΕΔΗΝ για εγκλεισμό των «ακαταλόγιστων» στην ψυχιατρική κλινική του Κορυδαλλού. Την κρατούν ανοικτή, τη αναβαθμίζουν, την βάζουν στο ΕΣΥ, θα την διευθύνουν πανεπιστημιακοί, «τι το καλλίτερο;» θα πουν οι κυβερνώντες, που διακρίνονται για το «βαθύτατα ρηχό» μεταρρυθμιστικό τους πνεύμα.

Κρατώντας, ως πρώτη προτεραιότητα, ανοιχτή την κινηματική διεκδίκηση στην κατεύθυνση ενός ριζικά εναλλακτικού προτάγματος στην αντιμετώπιση των «ακαταλόγιστων» και στην ασκούμενη κυρίαρχη ψυχιατρική γενικά, δεν θα παραλείψουμε να επιστήσουμε την προσοχή στην πιθανότητα να ασκηθούν, με αφορμή το τραγικό συμβάν στο Περιστέρι, πιέσεις για επανεγκλεισμό των ασθενών βάσει του αρ. 69 ΠΚ, που τώρα διαμένουν σε εξωνοσοκομειακές στεγαστικές δομές.

Εν προκειμένω, η ευθύνη θα αφορά όλους, και αυτούς (πρωτίστως) που, πιθανόν, θ΄ αποφασίσουν σχετικά, αλλά και αυτούς που δεν θα προβάλλουν αντίσταση.

.

7/8/17

.

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

.

.

.

.

.

.

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ: ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΙΣ ΜΚΟ ΟΛΕΣ ΟΙ ΝΕΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ‘ΑΠΟΑΣΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ’ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΟΙ ΔΟΜΕΣ ΑΠΡΟΚΑΛΥΠΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ

.

Μια ακόμη κίνηση διαχείρισης του αμετάκλητου αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει, και της μη διαχειρίσιμης ενδόρρηξης την οποία βιώνει, το σύστημα της Ψυχικής Υγείας, ανακοίνωσε σχετικά πρόσφατα η κυβέρνηση (υπουργική απόφαση, 8/5/17, «Εγκριση από άποψη σκοπιμότητας πολιτικών ψυχικής υγείας»), κίνηση η οποία, όταν παραμεριστεί το σύνηθες κατεβατό από λεκτικές πομφόλυγες που συνοδεύει πάντα αυτές τις εξαγγελίες, δεν έχει παρά μόνο δυο παραμέτρους με πρακτική σημασία.

.

-Η μια αφορά την εξαγγελία της δημιουργίας, με κονδύλια του ΕΣΠΑ μέχρι το 2020, 17 οικοτροφείων, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, για την μεταστέγαση 200 από τους συνολικά 420 υπολογιζόμενους ασθενείς χρόνιας παραμονής στα τρία εναπομείναντα ψυχιατρεία. Τα οικοτροφεία αυτά, χωρίς πολλά λόγια, ως κάτι το αυτονόητο, ανατίθενται σε ΜΚΟ, παγιώνοντας, από την «πρώτη φορά αριστερά», την ιδιωτικοποίηση ως τον βασικό άξονα της πολιτικής της και στην Ψυχική Υγεία (όπως παντού). Το προπαγανδιστικό επιχείρημα, εν προκειμένω, πιθανώς θα είναι ότι, με την ‘δωρεά’ στις ΜΚΟ και την ιδιωτικοποίηση, θα εξοικονομηθούν πιθανώς 10-20 άτομα προσωπικό (από το ένα ή δυο τμήματα ‘χρονίων’ που θα κλείσουν) για να καλύψουν, υποτίθεται, τις ανάγκες των άλλων ψυχιατρικών τμημάτων.

-Η άλλη παράμετρος με πρακτική σημασία, αφορά την εκκίνηση της δημιουργίας των ήδη εξαγγελθέντων δυο ειδικών κλειστών τμημάτων (δικαστικών ψυχιατρείων) για τους έγκλειστους στη βάση του αρ. 69 ΠΚ (ανθρώπους που έχουν διαπράξει ποινικό αδίκημα αλλά έχουν κριθεί ‘ακαταλόγιστοι’ λόγω ψυχικής διαταραχής). Σε προηγούμενες ανακοινώσεις της «Συσπείρωσης» έχουμε αναφερθεί αναλυτικά στην ιδρυματική παλινδρόμηση και στην περαιτέρω κατασταλτική αναδίπλωση του ψυχιατρικού θεσμού που αντιπροσωπεύει η ίδρυση αυτών των περίκλειστων μονάδων.

.

Βέβαια, για να μην ξεχνιόμαστε, η δήθεν ‘αποϊδρυματοποίηση’ (που υποτίθεται ότι συνιστά η ίδρυση των οικοτροφείων, ενώ, στην πραγματικότητα, είναι απλώς μεταστέγαση) δεν καταργεί τα τμήματα ‘χρονίων’, και την λογική της λειτουργίας τους, αλλά τα επισημοποιεί, καθώς καθιερώνει ένα τμήμα ‘μακράς και μέσης νοσηλείας’ σε κάθε ψυχιατρείο. Και όχι μόνο αυτό. Για πρώτη φορά γίνεται προσπάθεια να δοθεί έκφραση στις πιο παλαιολιθικές εκφάνσεις της κυρίαρχης ψυχιατρικής, με την περαιτέρω (σχετικά και με το πρόσφατο παρελθόν) κατηγοριοποίηση των υπό ίδρυση οικοτροφείων ανάλογα με το είδος των προβλημάτων που η κυρίαρχη ψυχιατρική (όπως σκέφτεται, λειτουργεί και πράττει) κατασκευάζει και έχει, εν συνεχεία, ανάγκη να ταξινομήσει καταλλήλως, όχι για να απαντήσει σε ανάγκες, αλλά για να απαλλαγεί από αυτό που συλλαμβάνει και αντιμετωπίζει (αφού πρώτα το έχει κατασκευάσει) ως βάρος.

.

Θα έχουμε, λοιπόν, οικοτροφεία για ‘αυτιστικούς με διεγερτική συμπεριφορά’ και για απλώς ‘αυτιστικούς’ (‘ήρεμους’), για ‘ψυχωτικούς με διεγερτική συμπεριφορά’ και για απλώς ‘ψυχωτικούς’ (δηλαδή, ‘ήσυχους’), για ασθενείς με ‘νοητική υστέρηση’, για ασθενείς με ‘ψυχικές διαταραχές και σοβαρές σωματικές παθήσεις’, για ψυχογηριατρικούς, για ‘ασθενείς με συννοσηρότητα’ (ψυχικές διαταραχές και χρήση ουσιών) κλπ. Μια αναδιάταξη, δηλαδή, της παραγόμενης από το σύστημα ‘χρονιότητας’, ‘επικινδυνότητας’ κλπ, σε μια λογική δημιουργίας δομών που δεν εκφράζουν και δεν λειτουργούν στην κατεύθυνση μιας θεραπευτικής και εναλλακτικής στον εγκλεισμό προσέγγισης του ψυχικά πάσχοντα, αλλά για την διαχείριση και την εναπόθεση/ξεφόρτωμα των αποτυχιών του.

.

Γίνεται μια αναφορά σε στόχο μείωσης των ακούσιων νοσηλειών (που σε εθνικό επίπεδο είναι πάνω από 60%) στο 15% σε περιοχές όπου θα ενισχυθούν, υποτίθεται, οι εκεί υπάρχουσες Κινητές Μονάδες και ΚΨΥ – των οποίων, όμως, ούτε ο εσωστρεφής, αυτοαναφορικός, κατακερματισμένος και στη λογική του ‘εξωτερικού ιατρείου’ τρόπος λειτουργίας τους δεν πρόκειται ν΄ αλλάξει, αλλά, ακόμα και αν στοιχειωδώς άλλαζε, δεν θα είχε τα πραγματικά αναγκαία μέσα (σε προσωπικό, πόρους κλπ) για να επιτελέσει μιαν ολοκληρωμένη και κοινοτικά βασισμένη φροντίδα σ΄ έναν ‘ορισμένο πληθυσμό ευθύνης’.
Γιατί, παρά τις όποιες λεκτικές πομφόλυγες περί ‘μεταρρύθμισης’ και από την παρούσα κυβέρνηση και τους ‘πρόθυμους’ συνεργάτες που στελεχώνουν τις σχετικές επιτροπές του Υπουργείου Υγείας, ούτε καν το πιο στοιχειώδες, την τομεοποίηση, δεν έχουν ξεκινήσει και ούτε καν σκέφτονται να ξεκινήσουν – γιατί, και η ψυχιατρική κοινότητα και η πολιτική ηγεσία  δεν την θέλουν.

.

Ακόμα και μια επιτροπή που έχει συσταθεί στο Υπουργείο για την ρύθμιση θεμάτων της ακούσιας νοσηλείας, όποιες κι΄ αν είναι οι προτάσεις που θα καταλήξει να υποβάλει για ‘βελτιωτικές ρυθμίσεις’ στο πεδίο της ολοσχερούς ασυδοσίας που επικρατεί στον εν λόγω τομέα, στο βαθμό που δεν θα θίγεται και δεν θ΄ αμφισβητείται έμπρακτα ο τρόπος λειτουργίας του συστήματος (καθώς είναι αυτός, ο ιδρυματικός, νοσοκομειοκεντρικός τρόπος λειτουργίας που παράγει αυτό το χωρίς προηγούμενο υψηλό ποσοστό των ακούσιων νοσηλειών), οι ρυθμίσεις αυτές δεν πρόκειται ν΄ αποτελούν παρά έναν απλό εξωραϊσμό του υπάρχοντος και, ως τέτοιες, δεν θα συντελούν παρά στην αναπαραγωγή του κυρίαρχου τρόπου λειτουργίας που, με τη σειρά του, και από τη φύση του, ακόμα και αυτές, τις επίπλαστες ρυθμίσεις, θα τις ακυρώνει.

.

Μια πραγματική ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν γίνεται (και ποτέ δεν έχει γίνει διεθνώς, ακόμα και στις ‘καλές’ εποχές) με τα ‘πρωτόκολλα’ στα οποία αναλώνουν το χρόνο τους διάφοροι παρατρεχάμενοι του Υπουργείου Υγείας σε θέματα ψυχικής υγείας. Ή θα αγγίξει τις ρίζες του προβλήματος, ως μια ‘από τα κάτω’ διαδικασία, που θα εμπλέκει, σε πρωταγωνιστικούς ρόλους, όλα τα άμεσα ενδιαφερόμενα υποκείμενα, ασθενείς, προσωπικό κλπ και που έμπρακτα θ΄ αμφισβητεί τις κατεστημένες θεσμικές εξουσίες, ή θα χρησιμοποιείται (όπως γίνεται τώρα) ως λεκτικό άλλοθι, ως προσπάθεια εξωραϊσμού ενός όλο και πιο εσωστρεφούς, αμυντικού και κατασταλτικού συστήματος, όπου και αυτοί οι εξωραϊσμοί δεν θα είναι παρά ένα μέσο για την αναπαραγωγή της κυρίαρχης ψυχιατρικής βαρβαρότητας.

.

Γιατί, όπως ξέρουμε πολύ καλά από την διεθνή εμπειρία, είναι σ΄ αυτή την διαδικασία της αμφισβήτησης και του ριζικού μετασχηματισμού, στο «περιθώριο της ελευθερίας που ανοίγεται» στη βάση μιας εναλλακτικής κουλτούρας και πρακτικής, «που αναδύεται το πραγματικά θεραπευτικό στοιχείο».

.

Αντί γι΄ αυτό, έχουμε μια πληθώρα πρωτοκόλλων. Πρωτόκολλο για τη ‘νοσηλεία οξέων περιστατικών’, πρωτόκολλο για την ‘ολοκληρωμένη κοινοτική θεραπεία’, πρωτόκολλο για την ‘κατ΄ οίκον παρέμβαση στη κρίση’ κλπ.

.

Να θυμίσουμε ότι υπάρχει από μακρού και πρωτόκολλο για τις μηχανικές καθηλώσεις, που, όμως, όταν δεν βρίσκεται απλώς κλεισμένο σ΄ ένα συρτάρι (αν και συνήθως δεν υπάρχει, έστω προσχηματικά, ούτε και εκεί) και υποτίθεται ότι ακολουθείται, δεν χρησιμεύει παρά απλώς σαν άλλοθι, ως επίκληση, για την προαποφασισμένη καθήλωση (για το όργιο των μηχανικών καθηλώσεων ως της αυτονόητης ψυχιατρικής πρακτικής). Αν για την μηχανική καθήλωση το πρωτόκολλο είναι το επίσημο όχημα της ανεξέλεγκτης εφαρμογής της, όλα τα άλλα προαναφερθέντα πρωτόκολλα απλώς δεν θα έχουν αντικείμενο για την όποια εφαρμογή τους – παρά μόνο ως λεκτικές αναφορές στο συγγραφικό έργο των επιτροπών του Υπουργείου.

.

Κονδύλια που θα φτάνουν συνολικά περί τα 47.280.000 εκ. ευρώ, από ΕΣΠΑ, θα δαπανηθούν γι΄ αυτές τις ‘δράσεις’, μαζί με κάποιες, εξίσου επίπλαστες και προσχηματικές, στον παιδοψυχιατρικό τομέα και για ‘πάσχοντες από άνοια’, με προσωπικό που θα προσληφθεί με συμβάσεις ορισμένου χρόνου (ό,τι χειρότερο παντού, αλλά ιδιαίτερα για τις δομές και υπηρεσίες  ψυχικής υγείας) και με αβέβαιο το μέλλον τους μετά το τέλος των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων – με μόνες τις, γνωστής αξιοπιστίας, διαβεβαιώσεις ότι, τις όποιες δομές, θα τις αναλάβει ο κρατικός προϋπολογισμός. Είδαμε τι γίνεται και με αυτά που έχει ήδη αναλάβει, λειτουργεί και χρηματοδοτεί τώρα ο κρατικός προϋπολογισμός.

.

Και, φυσικά, με πάντα επικρεμάμενη μια πιθανή αιφνιδιαστική κίνηση για την μεταφορά κλινικών των ψυχιατρείων σε γενικά νοσοκομεία («τώρα που έχουμε το ΕΣΠΑ να μας χρηματοδοτεί τις ‘μεταρρυθμίσεις’ που οι Βρυξέλλες απαιτούν από μας»), στη λογική της κατάργησης και όχι του ριζικού μετασχηματισμού και της Αποιδρυματοποίησης.

.
Κανένας εφησυχασμός, λοιπόν, καθώς μέσα στον ορυμαγδό των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, η ψυχική υγεία, οι βάρβαρες πρακτικές, που με την λογική του αυτονόητου, ασκούνται στις δομές της, τείνουν να περνάνε σε δεύτερο πλάνο.

.
Γι΄ αυτό απαιτείται μια διαρκής επαγρύπνηση και μια άμεση ετοιμότητα και διαθεσιμότητα για διαρκή αντίσταση.

.

 

14 Ιουλίου 2017

.

.

.

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

 

 

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ: Σχετικά με την επικινδυνότητα της τρομολαγνείας του ΣΥΝΟΨΥΝΟ

.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Ή ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ;

.

Και εκεί που η Ψυχική Υγεία, οι ψυχιατρικές μονάδες, τα ψυχιατρεία, μετά τον θάνατο από πυρκαγιά, τον περασμένο Σεπτέμβρη στο Δαφνί, τριών μηχανικά καθηλωμένων ασθενών, είχαν απομακρυνθεί από το προσκήνιο της επικαιρότητας – με τις πάγιες αντιφάσεις τους και τα αδιέξοδά τους να κοχλάζουν, όπως πάντα, πίσω από τα τείχη και τις κλειδωμένες πόρτες – ήλθε ο ΣΥΝΟΨΥΝΟ (Σύλλογος Νοσηλευτών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων) με νέα ανακοίνωσή του ξανά για τους «90 επικίνδυνους ασθενείς που έχουν διαπράξει σοβαρά εγκλήματα κατά της ανθρώπινης ζωής και άλλες βαρύτατες πράξεις και το προσωπικό του Νοσοκομείου βρίσκεται σε διαρκή κίνδυνο ζωής», να φέρει ξανά το ζήτημα της (κατασκευασμένης) «επικινδυνότητας του ψυχικά ασθενή» σε πρώτο πλάνο και να παίξει το συνήθη ρόλο του στη διασπορά τρόμου. Βρίσκοντας, φυσικά, την αναμενόμενη υποδοχή και την συνακόλουθη υπερπροβολή από το σύνολο των καθεστωτικών ΜΜΕ, πάντα διψασμένων να «σορτάρουν» πάνω σε μια τρομολαγνεία που κάποιοι «συνδικαλιστές» τους προσφέρουν σε έτοιμο πιάτο.

Για μιαν ακόμη φορά, ο ΣΥΝΟΨΥΝΟ, ένας σύλλογος τυπικά συντεχνιακός, χωρίς ίχνος κινηματικής δράσης, καλλιεργεί το στιγματιστικό στερεότυπο της «επικινδυνότητας» στο πεδίο της ψυχικής υγείας, επικεντρώνοντας στους νοσηλευόμενους με το άρθρο 69 ΠΚ. Αυτούς, δηλαδή, που, βάσει του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, έχουν κριθεί ως «ακαταλόγιστοι» λόγω της ψυχικής τους διαταραχής και γι΄ αυτό διατάσσεται ο εγκλεισμός τους, μέχρι την επιβεβαίωση της ανάρρωσής τους και της αποδοχής από το δικαστήριο της εξάλειψης της «επικινδυνότητας» τους (νοούμενης, αναγωγιστικά, ως ατομικής ιδιότητας και όχι στην κοινωνική/σχεσιακή της διάσταση).

Είναι, ωστόσο, γνωστό ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους «επικίνδυνους για την δημόσια ασφάλεια που έχουν διαπράξει αξιόποινες πράξεις και δη ανθρωποκτονίες», παίρνουν εξιτήριο μετά από μιαν άλλοτε άλλη περίοδο χρόνου.

Ότι τα εξιτήρια θα ήταν πολύ περισσότερα αν δεν υπήρχε αυτός ο εγγενής συντηρητισμός του κυρίαρχου δικαστικού και ψυχιατρικού θεσμού, με προπορευόμενο, εν προκειμένω, τον δικαστικό, καθώς είναι επανειλημμένες οι απορρίψεις από την εκάστοτε δικαστική έδρα των εκθέσεων/εισηγήσεων των θεραπόντων ψυχιάτρων για άρση του άρθρου 69 και την χορήγηση εξιτηρίου.

Ότι οι ασθενείς του άρθρου 69, πλην ελαχίστων, συγκριτικά, εξαιρέσεων, είναι οι πιο «ήσυχοι ασθενείς», στα τμήματα όπου νοσηλεύονται.

Ότι τουλάχιστον 20 από τους 90 «επικίνδυνους» του ΨΝΑ, διαμένουν σε εξωνοσοκομειακές στεγαστικές δομές, μέσα στην κοινότητα, με θύρες επισήμως ανοικτές και κυκλοφορούν ελεύθερα, χωρίς να έχει αρθεί το άρθρο 69.

Ότι ο θάνατος, τον περασμένο Σεπτέμβρη, των τριών ασθενών από πυρκαγιά, που εν τέλει αποδόθηκε στον γνωστό «επικίνδυνο ασθενή», δεν οφειλόταν στη φωτιά καθαυτή, κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά στο ψυχιατρείο (κάποιος να βάλει σ΄ ένα τμήμα φωτιά), αλλά στο γεγονός ότι οι τρεις ασθενείς ήταν μηχανικά καθηλωμένοι και ότι, επιπλέον, δεν υπήρξε ετοιμότητα παρέμβασης για την διάσωσή τους.

Τα μέτρα που ζητάει ο ΣΥΝΟΨΥΝΟ είναι υπέρ της περαιτέρω κατασταλτικής λειτουργίας του ψυχιατρείου, υπέρ των ειδικών θαλάμων απομόνωσης και άλλων περιοριστικών μέτρων, επικαλούμενος τον «διαρκή κίνδυνο για την ίδια τη ζωή του προσωπικού». Ενα ψυχιατρείο, δηλαδή, ως φρούριο και ενσάρκωση της «επικινδυνότητας», με ό,τι αυτό σημαίνει για την καταστολή που αναμένει, αλλά και για το κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει, τον όποιο ψυχικά πάσχοντα καταφεύγει (ή «τον καταφεύγουν») στις υπηρεσίες του.

Αλλά και η επαναφορά του πάγιου αιτήματος της κυρίαρχης ψυχιατρικής και νοσηλευτικών συντεχνιών που την υπηρετούν, για το άνοιγμα «δικαστικού ψυχιατρείου», ενός θεσμού πλήρως αποτυχημένου διεθνώς.

Και όλα αυτά γιατί το ΨΝΑ δεν ανανέωσε τη σύμβαση με εταιρεία φύλαξης η οποία διέθετε δυο σεκιουριτάδες ανά βάρδια για την φύλαξη του συγκεκριμένου «επικίνδυνου ασθενή», μέτρο που επιβλήθηκε μετά την πυρκαγιά του Σεπτέμβρη. Κανείς δεν μιλάει για την έλλειψη του όποιου θεραπευτικού πλάνου για τον εν λόγω ασθενή, όπως και για πολλούς άλλους (και όχι μόνο του άρθρου 69 ΠΚ), την αδυναμία/ανικανότητα ν΄ αναπτυχθεί μια θεραπευτική προσέγγιση στην δυσκολία που τον διακρίνει. Κανείς δεν μιλάει για την έλλειψη της στοιχειώδους εκπαίδευσης του προσωπικού των ψυχιατρείων και όλων των ψυχιατρικών μονάδων στις διαδικασίες/τεχνικές «αποκλιμάκωσης», για το πώς η ίδια η λειτουργία των μονάδων αυτών, η κουλτούρα και η πρακτική που τις διέπει, παράγει και/ή επιδεινώνει την «επικινδυνότητα», ή καλλίτερα, τις «επικίνδυνες καταστάσεις». Φυσικά, καταλυτικό ρόλο σε όλα αυτά παίζει και η δραματική έλλειψη του προσωπικού, η αποψίλωση του ΨΝΑ και όλων των μονάδων από νοσηλευτές/τριες, πρωτίστως, αλλά και από ψυχιάτρους και από όλες τις άλλες ειδικότητες. Ωστόσο, ο κατασταλτικός χαρακτήρας της κουλτούρας και των ασκούμενων πρακτικών προϋπήρχε της έλλειψης προσωπικού – είναι στο DNA του κυρίαρχου ψυχιατρικού παραδείγματος.

Ο ΣΥΝΟΨΥΝΟ, αν και αδρανής κινηματικά, δεν ήταν καθόλου αδρανής στην με κάθε μέσο διεκδίκηση της ιατρικοποίησης του ρόλου του νοσηλευτή, στη μετατροπή του σ΄ ένα φορέα επιστημονικοφανών, περιγεγραμμένων, αυτοαναφορικών και αποστειρωμένων δεξιοτήτων απέναντι στην αρρώστια ως αντικείμενο, αποκομμένο από το όλο της ύπαρξης του ψυχικά πάσχοντα και με επιλογή των στιγμών της επαφής και της σχέσης μ΄ αυτόν, αφήνοντας τις «δύσκολες» στιγμές (ακριβώς αυτές που τον πλημμυρίζουν και λόγω των οποίων φτάνει στο σημείο να νοσηλεύεται) στις διαδικασίες καταστολής, στο δέσιμο, στην απομόνωση, στον σεκιουριτά.

Καταλαβαίνει κανείς πού οδηγεί αυτή η αφηρημένη, κατασκευασμένη και συντεχνιακού χαρακτήρα αντίληψη για τον «καθημερινό κίνδυνο στη ζωή του προσωπικού». Εδώ να προστεθεί η υποβάθμιση και η υπονόμευση του θεραπευτικού (και πολύ συχνά αναντικατάστατου) ρόλου των άλλων βαθμίδων νοσηλευτικού προσωπικού (ΔΕ, ΥΕ), ακριβώς επειδή από τον ως άνω στεγνό και ιατρικοποιημένο ρόλο του νοσηλευτή υποβαθμίζεται/εξαλείφεται το κομβικό στοιχείο της «σχέσης μεταξύ προσώπων» που είναι (ή, θα έπρεπε να είναι) το θεμέλιο μιας θεραπευτικής σχέσης, πάνω στο οποίο, οι όποιες δεξιότητες αποχτούν νόημα και περιεχόμενο.

Και φυσικά, ο σεκιουριτάς δεν θα χρησιμοποιηθεί μόνο στον όποιο «επικίνδυνο ασθενή» του άρθρου 69, αλλά και απέναντι στον όποιο νοσηλευόμενο αντιδρά στις συνθήκες και στη νοσηλεία του καθεαυτή, στον ακούσιο και βίαιο χαρακτήρα της, στις κατασταλτικές πρακτικές που ασκούνται ως ο κανόνας. Οι «δύσκολες καταστάσεις» είναι πολύ πιο συχνές με αυτούς, τους «καθημερινούς ασθενείς», παρά με τους ασθενείς του άρθρου 69.

Η επικινδυνότητα συνίσταται ακριβώς σ΄ αυτές τις στάσεις, τις αντιλήψεις, τις πρακτικές. Επικίνδυνοι δεν είναι οι ψυχικά πάσχοντες, επικίνδυνη είναι η αντιμετώπισή τους από την κοινωνία και από το κυρίαρχο ψυχιατρικό σύστημα. Επικίνδυνη είναι, όπως έχει λεχθεί, «η αναπαραγωγή της επικινδυνότητας».

.

9/3/2016

.

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

.

.

.

.

.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ : Η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΣΤΟΝ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΤΗΣ «ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ» (ή, «μια από τα ίδια», όπως και επί Δεξιάς)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ
Η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΣΤΟΝ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΤΗΣ
«ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ»
(ή, «μια από τα ίδια», όπως και επί Δεξιάς)

.

Οι ζοφερές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και των διαδοχικών μνημονίων στην Ψυχική Υγεία δεν έχουν και δεν πρόκειται να έχουν ορατό τέλος.

.
Στην διάρκεια της χρονιάς που πέρασε, αυτό που ζήσαμε ήταν οι συνέπειες των προηγούμενων μνημονίων (κάτω από «αριστερή», πλέον, διαχείριση), που έγιναν όλο και πιο εμφανείς στην αποστράγγιση που προκάλεσαν των πάσης φύσης μονάδων και δομών ψυχικής υγείας από προσωπικό και οικονομικούς πόρους, συντελώντας στο να γίνονται, στην λειτουργία τους, όλο και πιο διαχειριστικές, κατασταλτικές και διεκπεραιωτικές, όλο και πιο ανίκανες να παρέχουν τις όποιες θεραπευτικές υπηρεσίες – πόσο μάλλον να τις παρέχουν με τους όρους (εγγενείς στην όποια έννοια του «θεραπευτικού») του σεβασμού της αξιοπρέπειας, των δικαιωμάτων και της ελευθερίας των ψυχικά πασχόντων.

.

Όλη αυτή την περίοδο, ούτε η «πρώτη», ούτε η «δεύτερη φορά αριστερά» έκανε τίποτα για να διορθώσει στο παραμικρό τα πράγματα, περιοριζόμενη, όπως σε όλα τα πεδία της διακυβέρνησης που ασκεί, στο να παρατηρεί παθητικά και άκρως διαχειριστικά τις εξελίξεις που, και στην Ψυχική Υγεία, οδήγησαν σε εκρηκτικές καταστάσεις. Και πώς να κάνει έστω και την παραμικρή «διορθωτική» κίνηση, τη στιγμή που λειτουργεί στη βάση της απαρέγκλιτης εφαρμογής των «συμφωνηθέντων» (επιβληθέντων), καθώς μάλιστα, η ίδια αυτή κυβέρνηση έχει υπογράψει το τρίτο και χειρότερο μνημόνιο, αυτό του καλοκαιριού, που μόλις τώρα έχει αρχίσει να τίθεται σε εφαρμογή, μη έχοντας προλάβει να δείξει τις ακόμα πιο καταστροφικές συνέπειές του και ενώ, προς επιβεβαίωση των ανωτέρω, σπεύδει υπάκουα ν΄ αποσύρει και το δήθεν «παράλληλό» της πρόγραμμα με ένα απλό νεύμα αποδοκιμασίας των «εταίρων».

.

Διάφορες επιτροπές στο Υπουργείο Υγείας με αντικείμενο την Ψυχική Υγεία δεν είναι, πλέον, ικανές ούτε για τις παραδοσιακές «ασκήσεις επί χάρτου» που διεξήγαγαν διαχρονικά όλες οι σχετικές επιτροπές, σπαταλώντας εργατοώρες σε αδιέξοδες, ανακυκλούμενες και προσχηματικές συζητήσεις που άφηναν πάντα την πραγματική κατάσταση αμετάβλητη-κάτι που ζήσαμε σ΄ όλη τη διάρκεια των τριάντα χρόνων ψυχιατρικής «μεταρρύθμισης».

.

Στον χώρο της Ψυχικής Υγείας, η αποσάθρωση των δημόσιων υπηρεσιών, που πειθήνια υλοποιεί η κυβέρνηση Σύριζα-Ανελ, αλληλεπιδρά, λειτουργώντας σε αντιστοιχία και συνέργια με το κυρίαρχο ψυχιατρικό παράδειγμα, το οποίο ποτέ δεν αμφισβητήθηκε, από τις πανεπιστημιακές έδρες μέχρι τις κλινικές των ψυχιατρείων και των γενικών νοσοκομείων και τα όποια ομοιώματα κοινοτικών υπηρεσιών λειτούργησαν, για όσο λειτούργησαν, διάσπαρτα, αυτοαναφορικά και κατακερματισμένα, χωρίς ποτέ να συναρθρώνονται και να λειτουργούν στην λογική ενός ολοκληρωμένου και τομεοποιημένου δικτύου υπηρεσιών.

.

Όχι μόνο δεν υπήρξε η παραμικρή αμφισβήτηση της κατασταλτικής ψυχιατρικής στη διάρκεια αυτού του χρόνου, αλλά, αντίθετα, υπήρξε η περαιτέρω επιβεβαίωσή της – με την ψυχιατρική κοινότητα (και αυτήν που πρόσκειται στον Σύριζα) να βαδίζει πάνω σ΄ ένα όλο και πιο ολισθηρό, λόγω των ακολουθούμενων πολιτικών, έδαφος – σε μια λογική αμυντική και όχι αναζήτησης εναλλακτικών λύσεων – προκειμένου να «αποτρέψει» το επερχόμενο «κακό» με τις ίδιες μεθόδους και πρακτικές, τις μόνες που διαχρονικά γνωρίζει και εφαρμόζει και οι οποίες δεν κάνουν άλλο από το να παράγουν και να επιδεινώνουν το «κακό».

.

Μετά τον θάνατο, τον περασμένο Μάιο, ενός καθηλωμένου ασθενή που προκλήθηκε από άλλον, επίσης καθηλωμένο, ασθενή, εισάγονται στο ΨΝΑ οι θάλαμοι απομόνωσης («λευκά κελιά»), με παρακολούθηση μέσα από κάμερες. Μετά το τραγικό συμβάν του Σεπτέμβρη, με τον θάνατο από αναθυμιάσεις, λόγω πυρκαγιάς, τριών καθηλωμένων ασθενών, η απάντηση είναι η περαιτέρω επιτάχυνση του «δικαστικού ψυχιατρείου», λόγω της υποτιθέμενης «επικινδυνότητας» του ασθενή που έβαλε τη φωτιά – μιας «επικινδυνότητας» απαλλακτικής της πραγματικής επικινδυνότητας που διέπει την λειτουργία του κυρίαρχου ψυχιατρικού συστήματος – και πίσω από την οποία οχυρώθηκαν αμυντικά οι πάντες. Η μηχανική καθήλωση, από κάτι ανέκαθεν αυτονόητο για την κυρίαρχη ψυχιατρική, γίνεται, πλέον, το σήμα κατατεθέν.

.

Και είναι χαρακτηριστικό ότι ο μόνος που βρέθηκε να φταίει, μετά την συνήθη τελετουργία των ανέκαθεν ανούσιων και επίπλαστων εξεταστικών διαδικασιών, ήταν ο «συνήθης ύποπτος», ο ασθενής που «έβαλε τη φωτιά», μια ενοχή κατασκευασμένη ως «αποκλειστική ενοχή του ατόμου» και, φυσικά η επανεπιβεβαίωση της «φοβερής» και «μοναδικής» στα χρονικά «επικινδυνότητάς» του (τέτοιας που να εξηγεί όλη την διαχρονική δυσλειτουργία του ΨΝΑ). Ευθύνες αποδόθηκαν, με τον συνήθη προσχηματικό τρόπο, όπως έχει δείξει η σχετική εμπειρία, και σε κάποιους με ιεραρχικά υπεύθυνες θέσεις, για κάποιες κατ΄ εφαπτομένην παραλείψεις, όχι, όμως, και κατ΄ ουδένα τρόπο, στο σύστημα που κρατάει εσαεί καθηλωμένους τους ασθενείς – οι οποίοι, αν δεν ήταν καθηλωμένοι, δεν θα πέθαιναν – ούτε στην παγιωμένη, ως αυτονόητη, πρακτική των αυθαίρετων διαδικασιών με τις οποίες εν γένει αποφασίζονται και γίνονται οι μηχανικές καθηλώσεις, αλλά ούτε και στο γεγονός καθεαυτό της χρησιμοποίησης αυτών των αντιθεραπευτικών και τραυματικού χαρακτήρα μεθόδων, που ισοδυναμούν με βασανιστήριο (και που, όχι σπάνια, αποτελούν άμεση αιτία θανάτου). Και η «αριστερή» ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, που διαχειρίστηκε αυτή την διαδικασία, δεν μπορούσε παρά να καλύπτεται (και να καλύπτει) πλήρως από την όλη εξεταστική διεκπεραίωση του συμβάντος. Εν αναμονή πάντα του επόμενου….

.

Δομημένη και λειτουργώντας πάνω σε λογικές που αντιμετωπίζουν την ψυχική αρρώστια ως «αντικείμενο», αποκομμένο από το βίωμα και την ιστορία του προσώπου στην κοινωνική του αλληλεπίδραση, ένα «αντικείμενο» με εγγενή τον, σε άλλοτε άλλο βαθμό, χαρακτήρα της «επικινδυνότητας» ως ατομικής ιδιότητας, προτάσσουν, πριν και σε βάρος της όποιας θεραπευτικής προσέγγισης, την φύλαξη : κλειδωμένη πόρτα, μηχανική καθήλωση, απομόνωση, προώθηση, με πρόταση της ίδιας της «Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές», σε κάθε ψυχιατρικό τμήμα, μιας «πτέρυγας αυξημένης φροντίδας» για «διεγερτικούς και αυτοκτονικούς ασθενείς», σε μια λογική αντιμετώπισης της παταγώδους αποτυχίας των πρακτικών και των συστημάτων καταστολής με ακόμα μεγαλύτερη καταστολή, βία και απανθρωποποίηση. Όσο πιο πολύπλοκες οι ανάγκες του υποκειμένου, τόσο πιο μονόδρομη, απλοποιητική, ασφυκτικά στερητική της ελευθερίας και βάναυσα κατασταλτική η αντιμετώπιση.

.

Δεν είναι τυχαίο ότι στο ίδιο ψυχιατρείο, στο ΨΝΑ, που συνέβησαν οι διαδοχικοί τραγικοί θάνατοι (αυτοί που έγιναν γνωστοί) συνέβη και η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης κτιρίου, αξίας 7.3 εκ. ευρώ, που παραδόθηκε, με 6ετή καθυστέρηση, για να λειτουργήσει ως ΚΨΥ, το οποίο, αντί για ΚΨΥ, χρησιμοποιήθηκε από την Διοίκηση του ΨΝΑ, με σύμφωνη γνώμη της ψυχιατρικής κοινότητας, ως χώρος μεταφοράς στεγαστικών δομών, των οποίων ξενοικιάστηκαν τα κτίρια όπου μέχρι τώρα στεγάζονταν, καθώς και για την μεταφορά των εξωτερικών ιατρείων του ψυχιατρείου. Πλήρης άρνηση, δηλαδή, για την όποια, έστω και προσχηματική, στροφή στην κοινότητα.

.

Την ίδια στιγμή, η συρρίκνωση των στεγαστικών δομών που έχει αρχίσει εδώ και τρία χρόνια, συνεχίστηκε και φέτος με το κλείσιμο, μεταξύ άλλων, και προστατευόμενων διαμερισμάτων και την διασπορά των ενοίκων τους αλλού, όπου υπήρχε κενή θέση, μειώνοντας δραστικά τον αριθμό των διατιθέμενων θέσεων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης για λόγους περικοπών των σχετικών δαπανών. Παρόμοιο κίνδυνο αντιμετωπίζουν τα προστατευόμενα διαμερίσματα της οδού Αχαρνών 1, που υπάρχουν εδώ και πάνω από 20 χρόνια και τα οποία, ενώ υπάρχει πρόταση και δυνατότητα αξιοπρεπούς μεταστέγασης σε υπάρχον κατάλληλο κτίριο, η Διοίκηση του ΨΝΑ, εν γνώσει των αρμόδιων του Υπουργείου Υγείας, το ξενοικιάζει και σχεδιάζει την διασπορά τους όπου υπάρχει, ή δημιουργηθεί «κενός χώρος» μέσα από τον συνωστισμό των ενοίκων διαφόρων άλλων στεγαστικών δομών.

.

Αυτή η εκ των έσω κατάρρευση και εκβαρβαρισμός του συστήματος των υπηρεσιών συμβαδίζει με τις μηδέποτε εγκαταλειφθείσες επιδιώξεις (δεσμεύσεις προς την ΕΕ) για το βίαιο κλείσιμο των ψυχιατρείων – μόνο που επί Σύριζα, σε αντίθεση με την θορυβώδη, ολοταχή και μανιακόμορφη διαδικασία που ακολούθησε η προηγούμενη Διοίκηση του ΨΝΑ, παίρνει μια φαινομενικά πιο «ήπια» μορφή χωρίς ν΄ αλλάζει ουδόλως σε περιεχόμενο. Αλλωστε, είχαν δηλώσει ότι θα ζητούσαν, ούτως ή άλλως, αναβολή της εφαρμογής του συμφώνου Αντόρ -Λυκουρέντζου για ένα-δυο χρόνια. Τίποτε άλλο. Και έτσι ακριβώς συμβαίνει.

.

Ηδη, στην προαναφερθείσα έκθεση της «Επιτροπής Προστασίας Δικαιωμάτων» για το τραγικό συμβάν του Σεπτέμβρη στο ΨΝΑ, αναφέρεται η πρόταση για μεταφορά τεσσάρων κλινικών σε γενικά νοσοκομεία – πρόταση που υπάρχει και σε επίσημα έγγραφα των επιτροπών για την Ψυχική Υγεία του Υπουργείου, σε συνδυασμό με αντίστοιχες προτάσεις και διαδικασίες για το ΨΝΘ. Χωρίς να υπάρχει, έστω και κατ΄ ελάχιστον, η όποια πρόθεση για δημιουργία δικτύου κοινοτικών υπηρεσιών εναλλακτικών στον εγκλεισμό και στον μονόδρομο της ψυχιατρικής νοσηλείας, χωρίς να είναι ικανοί, όχι να σχεδιάσουν, αλλά ούτε καν να συλλάβουν τι σημαίνει και τι είναι τομεοποίηση. Το βίαιο κλείσιμο, λοιπόν, των ψυχιατρείων, «σε όλο του το μεγαλείο», και επί κυβερνήσεων της κατ΄ όνομα «Αριστεράς», όπως και επί Δεξιάς. Μέχρι και η κατάργηση της παρακράτησης των συντάξεων των ενοίκων των στεγαστικών δομών ψυχικής υγείας των περιθαλπόμενων σε προνοιακές δομές (που είχε θεσμοθετήσει ο Λοβέρδος σε συνεργασία με κάποιες γνωστές ΜΚΟ), μετατράπηκε σε φάρσα από την κυβέρνηση Σύριζα-Ανελ, καθώς είχε περιληφθεί στο «παράλληλο πρόγραμμα» που απεσύρθη ύστερα από απαίτηση των «εταίρων». Σημειωτέον ότι το σκέλος που αφορούσε τους ψυχικά πάσχοντες δεν είχε εφαρμοστεί ποτέ, καθώς είχε συναντήσει τις συνεχείς κινητοποιήσεις συλλογικοτήτων επαγγελματιών ψυχικής υγείας ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία και συλλόγων οικογενειών ψυχικής υγείας. Στο σκέλος, όμως, που αφορούσε τις προνοιακές μονάδες και δομές, η παρακράτηση είχε ξεκινήσει κανονικά και εδώ πάνω από δυο χρόνια.

.

Η Ψυχική Υγεία δεινοπαθεί το ίδιο επί αριστερόστροφου νεοφιλελευθερισμού, όπως και επί του ακραιφνούς δεξιόστροφου. Η κατάσταση πρόκειται να επιδεινωθεί με ακόμα πιο γοργούς ρυθμούς στο άμεσα προσεχές μέλλον. Κάθε βήμα προς την προϊούσα αποδυνάμωση και την ενδόρρηξη των υπαρχόντων υπηρεσιών, είναι και βήμα προς την περαιτέρω κατασταλτική μετάλλαξη πρακτικών και δομών (δικαστικό ψυχιατρείο κλπ).

.

Αλλά και προς την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με κεντρικό, εν προκειμένω, τον ρόλο των κρατικοδίαιτων ΜΚΟ, οι οποίες, και ως «Δίκτυο Αργώ», προσφέρονται ανέκαθεν, όπως την εποχή του Λοβέρδου, έτσι και στην περίοδο του Σύριζα, να υπηρετούν, με το όποιο κόστος για τους «φιλοξενούμενους» και τους εργαζόμενους στις δομές τους, τις εκάστοτε κυβερνητικές πολιτικές, ανοικτές προς, ή και επιδιώκοντας, την όλο και πιο κερδοσκοπικού χαρακτήρα μετάλλαξή τους. Όπως για όλες τις προηγούμενες ηγεσίες του Υπουργείου Υγείας, έτσι και για την παρούσα, τα περίφημα «σκάνδαλα των ΜΚΟ ψυχικής υγείας», για μιαν ακόμα φορά, «δεν υπάρχουν».

.

Και δεν είναι άσχετη από την απλώς σε επίπεδο «αριστερής καρέκλας» λειτουργία της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας, η απαράδεκτη σιωπή και συνενοχή της στο νέο «σκάνδαλο της Λέρου», που δημιουργεί η κυβέρνηση Σύριζα-Ανελ. κατ΄ εντολήν της ΕΕ, με την παρεμπόδιση της λειτουργίας ανοικτού Κέντρου Υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στο πρώην ΠΙΚΠΑ Λέρου και το ξανάνοιγμα του εκεί ψυχιατρείου ως κέντρου κράτησης (στρατοπέδου συγκέντρωσης) για τον εγκλεισμό, μετά τους ψυχικά ασθενείς και τους πολιτικούς εξόριστους, αυτή τη φορά, προσφύγων και μεταναστών.

.

Κι όσο για την κατάσταση στα Λεχαινά και στα άλλα παρόμοια ανά την επικράτεια προνοιακά ιδρύματα, με τα κλουβιά και τις απαράδεκτες συνθήκες μιας φροντίδας ωσάν ενός δια βίου βασανιστηρίου, η απάντηση είναι ότι «δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητά μας, αλλά σ΄ αυτήν του Υπουργείου Εργασίας», απ΄ όπου, ωστόσο, εκπορεύεται η ίδια αδιαφορία για μια διαιωνιζόμενη κοινωνική αθλιότητα, με διαχρονική ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, για την οποία δεν υπάρχει η παραμικρή πρόθεση, ούτε από την κυβερνώσα «αριστερά», για την όποια παρέμβαση.

.

Είναι σαφές ότι, τα άτομα με ψυχιατρική εμπειρία, οι οικογένειές τους, οι εργαζόμενοι (όπως και οι άνεργοι) λειτουργοί ψυχικής υγείας δεν έχουν τίποτα να περιμένουν από μια κυβέρνηση που αποτελεί αριστερό δεκανίκι του κυρίαρχου συστήματος, από μια ηγεσία του Υπουργείου Υγείας που λειτουργεί σε συνέργια με την κυρίαρχη ψυχιατρική κοινότητα προς ακόμα πιο κατασταλτικές ψυχιατρικές πρακτικές. Η ανεξάρτητη, με χειραφετητικά προτάγματα και από κοινού κινητοποίηση των άμεσα ενδιαφερομένων, τόσο αυτών που λαμβάνουν, όσο και αυτών που παρέχουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας, σε στενή συμμαχία με κοινωνικά κινήματα και στην κατεύθυνση της αμφισβήτησης του κυρίαρχου ψυχιατρικού παραδείγματος, είναι ο μόνος τρόπος, και δρόμος, για ν΄ ανοίξουν εστίες και κινήσεις, μέσα κι΄ έξω από τα όποια ιδρύματα και θεσμούς, ενάντια στην ψυχιατρική βαρβαρότητα και την νεοφιλελεύθερη αποδόμηση της Ψυχικής Υγείας.

.

28/12/2015

.

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

.

.

.

.

.

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ – ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ: ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ – ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015, 12μ.

.

.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ
ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ – ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015, 12μ.

.

Είναι κοινή διαπίστωση ότι το σύστημα Ψυχικής Υγείας βρίσκεται σε κατάσταση διάλυσης εξαιτίας της εφαρμογής των πολιτικών του μνημονίου. Η κρίση στην Ψυχική Υγεία είχε, φυσικά, ξεκινήσει πολύ πριν την εφαρμογή αυτών των πολιτικών, ως προϊόν του ανολοκλήρωτου και στρεβλού χαρακτήρα της λεγόμενης «Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης», εδώ και 30 χρόνια, της χρόνιας υποχρηματοδότησης του συστήματος και με το κράτος να απεκδύεται διαχρονικά των ευθυνών του για μια δημόσια και δωρεάν Ψυχική Υγεία, κοινοτικά βασισμένη, με κουλτούρα και πρακτικές εναλλακτικές στον εγκλεισμό και με πλήρη σεβασμό στα δικαιώματα ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία. Ηταν αυτή την κατάσταση που ήλθε να συναντήσει η εφαρμογή των στυγνών, νεοφιλελεύθερων πολιτικών, οι οποίες οδηγούν το κυρίαρχο σύστημα των υπηρεσιών στην προϊούσα αποστράγγισή του από την όποια δυνατότητα είχε ποτέ παροχής θεραπευτικών απαντήσεων στις ανάγκες των ψυχικά πασχόντων.

Λίγο πριν τις πρόσφατες εκλογές και στα πλαίσια αυτών των πολιτικών, ήταν επικρεμάμενο το βίαιο κλείσιμο των εναπομεινάντων ψυχιατρείων. Μετά τις εκλογές, η ίδια κατάσταση διάλυσης της Ψυχικής Υγείας παραμένει, διαρκώς επιδεινούμενη λόγω των επιπτώσεων των ήδη ειλημμένων μέτρων, την ίδια στιγμή που η νέα ηγεσία του Υπουργείου Υγείας δεν έχει κάνει, στο διάστημα που υπάρχει, την παραμικρή ανακοίνωση, δήλωση, νύξη για θέματα που αφορούν στην Ψυχική Υγεία. Με μόνη εξαίρεση την δήλωση μετά το τραγικό συμβάν της 17ης Μαίου στο ΨΝΑ, με μιαν ανακοίνωση διεκπεραιωτικού κλεισίματος του όλου ζητήματος.

Είμαστε αντίθετοι στην όποια διαπραγμάτευση με την ΕΕ για απλώς αναβολή της εφαρμογής του συμφώνου «Αντόρ-Λυκουρέτζου», βάσει του οποίου προωθείτο το βίαιο κλείσιμο των ψυχιατρείων και μια σειρά από άλλα μέτρα, κυρίως λογιστικού χαρακτήρα και όχι στη βάση των αναγκών των ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία. Υποστηρίζουμε την οριστική αποδέσμευση και ακύρωση του συμφώνου αυτού και του όποιου τέτοιας φύσης συμφώνου και διεκδικούμε μια σειρά από αιτήματα τα οποία συνδέουν τα μέτρα που πρέπει άμεσα να ληφθούν για την αντιμετώπιση της διαλυτικής κρίσης στην Ψυχική Υγεία, με τον ταυτόχρονο μετασχηματισμό του κυρίαρχου νοσοκομειοκεντρικού και κατασταλτικού συστήματος προς ένα κοινοτικά βασισμένο και ολοκληρωμένο σύστημα Ψυχικής Υγείας

1. Αμεσες και επαρκείς προσλήψεις μονίμου προσωπικού, κυρίως γιατρών (κανονικές προσλήψεις του ΕΣΥ, που μπορεί να γίνουν με ταχείς ρυθμούς) και νοσηλευτών, αλλά και όλων των ειδικοτήτων ανάλογα με τις ελλείψεις σε κάθε υπηρεσία, προκειμένου αυτή να λειτουργεί με ασφάλεια και αναπτύσσοντας το πλήρες θεραπευτικό της δυναμικό.

2. Ενίσχυση των προϋπολογισμών των νοσοκομείων και όλων των μονάδων προκειμένου ν΄ αντιμετωπίσουν με επάρκεια, ποιότητα και ασφάλεια όλες τις ανάγκες τους (φάρμακα, υλικά κλπ).

3. Αμεση εξασφάλιση της δωρεάν νοσηλείας και της προμήθειας φαρμάκων για όλους τους ανασφάλιστους – στην πράξη και όχι απλώς ως διακήρυξη. Κατάργηση της όποιας συμμετοχής στη τιμή του φαρμάκου για όλους τους ασφαλισμένους, ιδιαίτερα για τα όλο και πιο πλατειά λαϊκά στρώματα που ζουν σε συνθήκες προϊούσας φτωχοποίησης.

4. Διασφάλιση της ταχύρρυθμης λειτουργίας των επιτροπών «πιστοποίησης αναπηρίας» (ΚΕΠΑ), με κατάργηση των χρονοβόρων διαδικασιών και των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, αλλά και των μνημονιακής έμπνευσης κατευθυντήριων αξόνων που επιτάσσουν την απόρριψη όλο και πιο πολλών (μέσω της εσκεμμένης μείωσης των ποσοστών αναπηρίας) από το δικαίωμα σε μια σύνταξη, ή ένα επίδομα αναπηρίας.

5. Κατάργηση της ρύθμισης που προβλέπει την άμεση περικοπή του «επιδόματος Πρόνοιας», ή της «σύνταξης αναπηρίας», σε άτομα που βρίσκουν μια θέση εργασίας, μια θέση που σήμερα είναι όλο και πιο επισφαλής και πρόσκαιρη, την ίδια στιγμή που η ρύθμιση αυτή, εν μέσω της επικρατούσας επισφάλειας (αλλά και ανέκαθεν), αποτελεί ένα από τα βασικά εμπόδια των δικαιούχων του επιδόματος να δραστηριοποιηθούν στην κατεύθυνση της αναζήτησης εργασίας, φοβούμενοι ότι θα χάσουν την ασφάλεια έστω και αυτού του γλίσχρου επιδόματος/σύνταξης. Να υπάρξει, επομένως, ρύθμιση που να προβλέπει την ταυτόχρονη χορήγηση του επιδόματος/σύνταξης (όπως, άλλωστε, ισχύει και στους ΚΟΙΣΠΕ) σε όποιον βρίσκει θέση εργασίας, για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα απαραίτητο για την σταθεροποίηση της νέας κατάστασης του ατόμου, τόσο στο αντικειμενικό πεδίο (της εργασίας), όσο και στο υποκειμενικό.
Επιπλέον, το βοήθημα που αντιπροσωπεύει, στη ζωή του καθενός, το επίδομα της Πρόνοιας, ή η σύνταξη αναπηρίας, δεν είναι κάτι που μπορεί γραμμικά να συνδέεται με τον όποιο κυρίαρχο ορισμό της «αναπηρίας», στον οποίο ανάγονται οι πολύπλοκες ανάγκες του ατόμου (έναν ορισμό που υπακούει πιο πολύ σε λογιστικού χαρακτήρα σκοπιμότητες παρά στις όποιες, συζητήσιμες, «επιστημονικές» προδιαγραφές), αλλά με την ολότητα της ιδιαίτερης κατάστασής του, των δυσκολιών του, μέρος των οποίων είναι και ο συνήθως ολοσχερής αποκλεισμός του από την αγορά εργασίας. Η όποια απόφαση για περικοπή ενός επιδόματος θα έπρεπε να προκύπτει και να είναι συνυφασμένη, μεταξύ άλλων, με την άμεση διαθεσιμότητα της κατάλληλης θέσης εργασίας, ανάλογα με τις εκάστοτε ιδιαίτερες ανάγκες και δεξιότητες.

Πρέπει, επίσης, να καταργηθεί άμεσα η ρύθμιση που δεν επιτρέπει την χορήγηση ή την ανανέωση της χορήγησης του «επιδόματος Πρόνοιας» στα άτομα που νοσηλεύονται (συνήθως όχι από επιλογή τους) για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

6. Αμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της «ανθρωπιστικής κρίσης», που στην Ψυχική Υγεία παίρνει, μεταξύ άλλων, και τις παρακάτω μορφές : όλο και περισσότερα άτομα, τα οποία νοσηλεύονται και δεν είναι δικαιούχοι ούτε καν του επιδόματος Πρόνοιας (είτε γιατί δεν πληρούν κάποια από τις προϋποθέσεις, είτε γιατί δεν επιθυμούν, για γνωστούς και κατανοητούς λόγους, να μπουν στην διαδικασία απόκτησης, μέσω του σχετικού βοηθήματος, της ταυτότητας του ανάπηρου κλπ), ο λόγος που συχνά παρατείνεται η νοσηλεία τους (όταν δεν διώχνονται με το «βιαστικό εξιτήριο»), είναι γιατί δεν έχουν πού να μείνουν, με αδυναμία, συχνά, ακόμα και εξασφάλισης της τροφής τους. Πολλές οικογένειες, εν προκειμένω, που αδυνατούν ή αρνούνται να στηρίξουν τα πάσχοντα μέλη (με την άρνηση, ενίοτε, να υποκρύπτει την αδυναμία), θα μπορούσαν να βοηθήσουν αν υπήρχε πρόσβαση σε κάποια σχετική βοήθεια. Προκύπτει, λοιπόν, ως αίτημα προς άμεση απάντηση, οι άνθρωποι που πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις λήψης της «ανθρωπιστικής βοήθειας» και παίρνουν εξιτήριο μετά από ψυχιατρική νοσηλεία, να δικαιούνται και να προηγούνται (με μια απλή αίτηση στα ΚΕΠ χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες) και στις τρεις προβλεπόμενες παροχές (επιδότηση ενοικίου 70 ευρώ, κάρτα σίτισης 100 ευρώ το μήνα, μειωμένο τιμολόγιο ΔΕΗ). Και ταυτόχρονα, οι όποιες προβλεπόμενες διαδικασίες (διάφορα προαπαιτούμενα εντός προθεσμιών κλπ) ν΄ απλουστευτούν γι΄ αυτούς, με τη κατάθεση μιας υπεύθυνης δήλωσης και αργότερα των όποιων δικαιολογητικών. Ακόμη, να καταστεί  «επ΄ αόριστον» η προθεσμία υποβολής της αίτησης, που έληξε στις 30 Μαίου, ώστε  όλοι να έχουν πρόσβαση στη βοήθεια, αν και όποτε την χρειάζονται.

7. Επαναφορά της παροχής των οικονομικών προϋποθέσεων για την υλοποίηση του «εξατομικευμένου θεραπευτικού προγράμματος» στις στεγαστικές δομές (αλλά, αναλόγως, και στα τμήματα νοσηλείας), είτε με τη μορφή του πάλαι ποτέ «θεραπευτικού κινήτρου», είτε με όποια άλλη μορφή, έτσι ώστε να υπάρξουν οι αναγκαίες υλικές προϋποθέσεις για κινήσεις πέρα από τις λογικές λειτουργίας που έχουν μετατρέψει αυτές τι δομές σε μικρά άσυλα.

8. Αμεση ακύρωση της νομοθετικής ρύθμισης για την παρακράτηση των συντάξεων των ενοίκων των στεγαστικών δομών, αλλά και των λεγόμενων προνοιακών ασθενών (σε ιδρύματα, δομές κλπ) όπου η παρακράτηση ήδη εφαρμόζεται από διετίας.

9. Αμεση εφαρμογή της Τομεοποίησης, με Τομείς Ψυχικής Υγείας (ΤΟΨΥ) το πολύ μέχρι 100.000 κατοίκους, στη λογική ότι η Τομεοποίηση δεν είναι απλώς μια γεωγραφική παράμετρος, αλλά μια ουσιωδώς θεραπευτική παράμετρος, χωρίς την οποία δεν υπάρχει «ανάληψη ευθύνης» της υπηρεσίας για τα όποια προβλήματα ψυχικής υγείας εντός της κοινότητας. Με δεδομένη την κατάσταση και το είδος των υπαρχόντων υπηρεσιών, ο σχεδιασμός και η έναρξη εφαρμογής της Τομεοποίησης δεν μπορεί να γίνει παρά με σημείο αναφοράς την μονάδα νοσηλείας. Οπου υπάρχει Κέντρο Ψυχικής Υγείας (ΚΨΥ) θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στον εν λόγω ΤΟΨΥ ως η βασική του μονάδα, ενώ η δημιουργία ΚΨΥ σε κάθε ΤΟΨΥ θα είναι η πρώτη προτεραιότητα.
Σε σύνδεση με την Τομεοποίηση και τον σχεδιασμό των κοινοτικών υπηρεσιών να υπάρξει διόρθωση και επικαιροποίηση του Χάρτη Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, που, στην παρούσα του μορφή, αποτελεί μια δυσανάγνωστη, για τον όποιο ενδιαφερόμενο, λίστα εταιρειών (και όχι υπηρεσιών) χωρίς καμιά σχέση με την υπάρχουσα, ζοφερή πραγματικότητα των υπαρχόντων ή μη, λειτουργούντων ή μη, και πού, υπηρεσιών.

10. Αμεσες κινήσεις για ίδρυση ΚΨΥ σε κάθε ΤΟΨΥ, διασυνδεδεμένων με την μονάδα νοσηλείας και με το πλήρες δίκτυο των δομών ψυχικής υγείας του ΤΟΨΥ (στεγαστικές δομές κλπ). Το ΚΨΥ παρέχει πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια πρόληψη και φροντίδα, έχει κλίνες νοσηλείας, λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα, επτά μέρες την εβδομάδα και αποτελεί την κεντρική μονάδα του δικτύου των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Προφανώς, θα χρειαστούν οι αναγκαίες προσλήψεις για την επαρκή και αποτελεσματική στελέχωσή τους.
Τα ελάχιστα ΚΨΥ που λειτουργούν σήμερα (δραματικά υποστελεχωμένα), απευθύνονται (και απευθύνονταν ανέκαθεν) σε δυσανάλογα μεγάλους ΤΟΨΥ, λειτουργώντας στη λογική του εξωτερικού ιατρείου και όχι της ανάληψης της ευθύνης για παροχή της εκάστοτε αναγκαίας και ολοκληρωμένης φροντίδας, που εξ΄ ορισμού θα έπρεπε να παρέχεται από μια κοινοτική υπηρεσία, στο πλήρες φάσμα των αιτημάτων του τομέα στον οποίο απευθύνονται, χωρίς επιλογές και αποκλεισμούς. Αναλαμβάνουν, ως επί το πλείστον, τις θεωρούμενες ως πιο «ελαφρές» περιπτώσεις, παραπέμποντας εκ προοιμίου τις πιο «δύσκολες», αυτές με τις πολύπλοκες ανάγκες, στην νοσοκομειακή νοσηλεία, εκτρέφοντας ταυτόχρονα το έδαφος για παράπλευρες, ιδιωτικού χαρακτήρα απαντήσεις σε πολλούς εκ των χρηστών, από προσωπικό δημοσίων υπηρεσιών.

11. Ιδρυση ψυχιατρικών κλινικών σε γενικά σε νοσοκομεία της επαρχίας όπου δεν υπάρχουν (πχ, Στερεά Ελλάδα, νησιά κλπ), αλλά και σε κάποια της Αθήνας, όπου υπάρχουν ομάδες ψυχιάτρων χωρίς κλινική. Ταυτόχρονα, ενδυνάμωση των ψυχιατρικών κλινικών σε νοσοκομεία της επαρχίας όπου υπάρχουν μεν, αλλά υπολειτουργούν. Μελέτη του ζητήματος της επάρκειας των ψυχιατρικών κλινών δεδομένου ότι το πλήθος των ράντζων σ΄ ένα βαθμό οφείλεται σε καθαυτό έλλειψη κλινών, πέρα από την παντελή έλλειψη του «φίλτρου» του ολοκληρωμένου δικτύου
κοινοτικών υπηρεσιών.

12. Ενίσχυση (χρηματοδότηση κλπ) των υπαρχόντων και δημιουργία νέων δομών και ευκαιριών επαγγελματικής αποκατάστασης (ΚΟΙΣΠΕ κλπ), με κανονική, αξιοπρεπή αμοιβή για τους εργαζομένους. Το ζήτημα της εργασιακής ένταξης είναι εκ των ουκ άνευ για την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και την κοινωνική επανένταξη.
Οι ΚΟΙΣΠΕ πρέπει ν΄ αλλάξουν νομικό πλαίσιο έτσι ώστε να μπορούν να λειτουργούν από (και για) τους άμεσα ενδιαφερόμενους (άτομα με ψυχιατρική εμπειρία κλπ) και να πάψουν να είναι απλώς μέσον απασχόλησης κάποιων λειτουργών. Ο ελάχιστος, έως συχνά μηδενικός, αριθμός των εργαζόμενων χρηστών που απασχολούν, αποτελεί πραγματική διακωμώδηση του ρόλου για τον οποίο υποτίθεται ότι δημιουργήθηκαν και έχουν κληθεί να παίξουν. Για ν΄ ανταποκριθούν στον στοιχειωδώς ενταξιακό και αποκαταστασιακό τους χαρακτήρα πρέπει, μεταξύ άλλων, να διασφαλίζουν μόνιμη και ικανοποιητικά αμειβόμενη εργασία, μακριά από τις λογικές της απασχόλησης ορισμένου χρόνου και των απολύσεων, όπως συνέβη πρόσφατα με την απόλυση 3 εκ των 4 συνολικά εργαζομένων στον ΚΟΙΣΠΕ Βορείων προαστίων Αθήνας

13. Αμεση παρέμβαση για την ουσιαστική εφαρμογή της νομοθεσίας για την ακούσια νοσηλεία (ν. 2071/92) έτσι ώστε να γίνεται άμεση εκδίκαση και ο άμεσα ενδιαφερόμενος να μπορεί να παρίσταται με δικό του πραγματογνώμονα, αν το επιθυμεί, και δικηγόρο. Να τηρηθούν, επιτέλους, οι διατάξεις που προβλέπουν ότι εντός 10 ημερών η υπόθεση πρέπει να εκδικάζεται. Ταυτόχρονα, να πάψουν οι ακούσιες νοσηλείες να εκτελούνται από την αστυνομία και να δημιουργηθούν κατάλληλες προς τούτο υγειονομικές υπηρεσίες (ψυχίατρος, νοσηλευτές), που θα τις εκτελούν και θα καλούν αυτές την αστυνομία μόνο σε πολύ έκτακτες περιπτώσεις.

14. Αντίστοιχη μέριμνα πρέπει να υπάρξει και ως προς την εφαρμογή του νόμου για την δικαστική συμπαράσταση, ότι, δηλαδή, θα πρέπει να εφαρμόζεται ουσιαστικά όχι διεκπεραιωτικά. Να ληφθεί πρόνοια για ουσιαστικό έλεγχο της λειτουργίας του δικαστικού συμπαραστάτη, καθώς και ότι, σε ανθρώπους που δεν έχουν κανένα κοινωνικό στήριγμα, διασφαλίζεται μια αποτελεσματική και αξιόπιστη παρουσία για διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων πραγματικά προς όφελός τους.

15. Η τήρηση της νομοθεσίας για την ακούσια νοσηλεία και για την δικαστική συμπαράσταση εντάσσεται στο πεδίο των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία. Θα πρέπει να υπάρξει ενδιαφέρον για το όργιο των κατασταλτικών μέτρων, των μηχανικών καθηλώσεων (που ενίοτε έχουν ως «παρενέργεια» τον θάνατο), των περιορισμών της κλειδωμένης πόρτας, των όποιων αυθαίρετων κανόνων επιβάλλονται. Θα χρειαστούν μηχανισμοί προστασίας των δικαιωμάτων (ουσιαστικοί και όχι, όπως μέχρι τώρα, κατ΄ επίφασιν και προσχηματικοί), αλλά, προπαντός, διαδικασίες που ανοίγουν δρόμους προς τον επαναπροσανατολισμό (την αλλαγή κουλτούρας και πράξης) των λειτουργών προς μιαν «άλλη ψυχιατρική». Σ΄ αυτή τη βάση, μια από τις παραμέτρους της οποίας είναι η εξασφάλιση του αριθμητικά αναγκαίου και επαρκώς εκπαιδευμένου προσωπικού σε όλες τις μονάδες ψυχικής υγείας, η μηχανική καθήλωση θα πρέπει επιτέλους να αποφασιστεί ότι δεν αποτελεί ιατρική πράξη, ότι η εφαρμογή της συνιστά καταστρατήγηση θεμελιακών δημοκρατικών και συνταγματικών δικαιωμάτων του ατόμου και, ως εκ τούτου, η τέλεσή της να αποτελεί ποινικό αδίκημα.

16. Η μεταφορά των ψυχιατρικών κλινικών των ψυχιατρείων σε κατάλληλους και επαρκείς χώρους στα γενικά νοσοκομεία θα ακολουθήσει στο βαθμό που οι νέες προσεγγίσεις, πρακτικές και θεσμικές λειτουργίες παγιώνονται και προχωράει με ουσιαστικό τρόπο η ανάπτυξη του ολοκληρωμένου δικτύου των κοινοτικών υπηρεσιών, που θα υποκαθιστούν πλήρως και θα λειτουργούν εναλλακτικά στο ψυχιατρείο. Σε όλη αυτή την διαδικασία του μετασχηματισμού θεωρείται ως αυτονόητη, και εκ των ουκ άνευ, η πλήρης αξιοποίηση, χωρίς καμιά εξαίρεση, του υπάρχοντος προσωπικού και επειδή αυτό δεν επαρκεί, η πρόσληψη του αναγκαίου αριθμού όλων των ειδικοτήτων που θα απαιτηθεί για την επαρκή στελέχωση των υπηρεσιών.

17. Είναι πρωταρχικής σημασίας, σε όλη αυτή την διαδικασία, ο ενεργός και αποφασιστικός ρόλος των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία και των οικογενειών. Μέχρι τώρα, τα «άτομα με εμπειρία» και οι οικογένειες, παρά τις προθέσεις και την ενεργό αγωνιστική συμμετοχή τους, έχουν συνήθως χρησιμοποιηθεί, από το κυρίαρχο σύστημα, με διακοσμητικό τρόπο, ως δήθεν «συμμέτοχοι» (συχνά προσκεκλημένοι και παρακαθήμενοι σε διάφορα τραπέζια και συνέδρια των «ειδικών»), ενώ οι όποιες αποφάσεις λαμβάνονται ερήμην αυτών. Είναι σημαντικό να απλωθούν περαιτέρω και να ενδυναμωθούν τα κινήματα και οι συλλογικότητες ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, αλλά και των συλλόγων των οικογενειών, να γίνεται έμπρακτα σεβαστή η ανεξάρτητη και αδιαμεσολάβητη παρουσία και λειτουργία τους και ο ενεργός και αποφασιστικός ρόλος τους στα τεκταινόμενα.

18. Ένα κρίσιμο ζήτημα είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος που συνιστούν, από πολλές απόψεις, οι ΜΚΟ της Ψυχικής Υγείας, μια μορφή ιδιωτικοποίησης, αλλά, ωστόσο, χωρίς ίδιους πόρους και στηριζόμενες για την επιβίωσή τους στην κρατική χρηματοδότηση. Καθώς στο τέλος του 2015 εξαντλείται η έκτακτη χρηματοδότηση της ΕΕ για την διάσωσή τους, προκειμένου να επιτευχθεί το «βίαιο κλείσιμο των ψυχιατρείων», είναι σαφές ότι, από το 2016, θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα επιβίωσης. Με την περαιτέρω ιδιωτικοποίησή τους προ των πυλών, η μόνη λύση είναι η άμεση δημοσιοποίησή τους (η ανάληψή τους από το κράτος) αφού, καθώς είναι κρατικοδίαιτες, αυτό δεν θα είχε κανένα κόστος. Θα είναι μια ενέργεια ασφαλής και για τους ενοίκους των δομών και για το προσωπικό, που θα αποκτήσει, έτσι, μονιμότητα της θέσης εργασίας και δεν θα είναι έρμαιο των όποιων εκβιασμών και της αχαλίνωτης αυθαιρεσίας των αφεντικών των ΜΚΟ.

19. Οι διαδικασίες Αποιδρυματοποίησης θα έπρεπε να συμπεριλάβουν και τις λεγόμενες προνοιακές δομές και ιδρύματα, όχι μόνο στα Λεχαινά, αλλά και πολλά άλλα σε ολόκληρη τη χώρα, όπου οι συνθήκες είναι μεσαιωνικές.

20. Ακύρωση των όποιων σχεδίων, σκέψεων και προετοιμασιών για την ίδρυση δικαστικού (ών) ψυχιατρείου(ων). Να εξεταστεί η διεθνής εμπειρία και η επεξεργασία λύσεων εναλλακτικών στο δικαστικό ψυχιατρείο. Να εξεταστεί, επίσης, η άμεση αλλαγή του σχετικού νομοθετικού πλαισίου (άρθρα 34, 69, 70 ΠΚ κλπ) σε μια κατεύθυνση που θα επιτρέπει, ενάντια στην φυλακτική λογική, μια πραγματική θεραπευτική παρέμβαση για τα άτομα με ψυχιατρική εμπειρία που διαπράττουν το όποιο ποινικό αδίκημα. Απόρριψη πρέπει να υπάρξει και στην προετοιμαζόμενη εισαγωγή στην Ελλάδα της Υποχρεωτικής Θεραπείας στην Κοινότητα, στη μεταφορά, δηλαδή, της ψυχιατρικής καταστολής μέσα στην κατοικία του ατόμου.

21. Μια σειρά από νομοθετικές ρυθμίσεις, υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι για την Ψυχική Υγεία, που πέρασαν, κατ΄ εντολήν της task force, από τις υφυπουργούς που είχαν αναλάβει την Ψυχική Υγεία τα τελευταία τρία χρόνια προκειμένου να διευκολυνθεί το «βίαιο κλείσιμο» και η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της Ψυχικής Υγείας, πρέπει άμεσα να ακυρωθούν. Μεταξύ άλλων, θα πρέπει άμεσα να αναθεωρηθούν πρακτικές, ιδιαίτερα στις δομές των ΜΚΟ (Κέντρα Ημέρας κλπ), για ένταξη ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία σε θεραπευτικά προγράμματα ενός χρόνου με δυνατότητα για ανανέωση για έξη μήνες Ένα θεραπευτικό πλάνο δεν μπορεί να συγκροτείται στη βάση ομογενοποιημένων, γενικών και λογιστικής αρχής προδιαγραφών, αλλά σύμφωνα με τις ανάγκες του ψυχικά πάσχοντος ατόμου και να έχουν όση διάρκεια όσο απαιτούν αυτές οι ανάγκες και επ΄ αόριστον.

22. Τέλος, θ΄ αποτελούσε ακύρωση της όποιας αξιοπιστίας της νέας διακυβέρνησης η καθ΄ οιονδήποτε τρόπο συνδιαλλαγή και εκ νέου ανάθεση ρόλων σε συμβούλους και μέλη επιτροπών (ιδιοκτήτες ΜΚΟ και άλλοι) που είχαν οριστεί από τις προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις για το σχεδιασμό του «βίαιου κλεισίματος» των ψυχιατρείων, της διάλυσης και της περαιτέρω ιδιωτικοποίησης της ψυχικής υγείας.

.

6 Ιουνίου 2015

.

.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ
ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

.

.

.

.

.

.