Μικρή ξενάγηση στο Μουσείο του Λούβρου: Η Αφροδίτη της Μήλου – Μέρος ΙΙΙ

Giuseppe Castiglione – View of the Grand Salon Carré in the Louvre, (1861) – Φωτογραφία: προσωπικό αρχείο (Παρίσι, 2019)

Με όσα σας έγραφα στην προηγούμενη ανάρτηση, καταλάβατε σίγουρα ότι διάφορες αλλαγές συμβαίνουν συνεχώς στο Λούβρο. Πίνακες μετακινούνται από αίθουσα σε αίθουσα, άλλοι «αποκαθηλώνονται» για να παρουσιαστούν στο κοινό νέοι, κ.ο.κ. Κι όμως, παρά το πέρασμα του χρόνου, υπάρχουν τρόποι να δείτε πως ήταν κάποτε το Μουσείο. Για την ακρίβεια, δεν έχω υπόψη μου άλλο, που να έχει απεικονιστεί από τόσους ζωγράφους. Έναν απ’ αυτούς τους πίνακες, βλέπετε παραπάνω κι υπάρχουν εδώ και κάποιοι του Robert Hubert. Φυσικά ο Castiglione κι ο Hubert δεν είναι οι μόνοι καλλιτέχνες που ζωγράφισαν αίθουσες του, αλλά τους αναφέρω ενδεικτικά. Μπορείτε να δείτε επίσης εδώ το έργο του Jacques-Albert Senave, εδώ του Alexandre Brun, εδώ του Gabriel Jacques de Saint-Aubin και θ’ ανακαλύψετε κι άλλα σχετικά έργα ψάχνοντας μόν@ σας. Ας αφήσουμε όμως για λίγο τους πίνακες (θα δούμε περισσότερους σε επόμενες αναρτήσεις) κι ας πάμε στα γλυπτά. Ιδού λοιπόν, η Αφροδίτη της Μήλου…

Η Αφροδίτης της Μήλου. Φωτογραφία: προσωπικό αρχείο (Παρίσι, 2019).

Βρήκα λοιπόν τη Θεά στην πτέρυγα Sully, στο δωμάτιο 345, περιτριγυρισμένη από έκθαμβους Ασιάτες, κατά την επίσκεψή μου εκεί, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε κι εσείς. Δεν τη χόρταιναν, τη φωτογράφιζαν ασταμάτητα και μου έφεραν στο νου έναν άλλο άντρα, μυθιστορηματικό ήρωα του αγαπημένου Ούγγρου συγγραφέα, László Krasznahorkai. Αν έχετε διαβάσει το βιβλίο «Η Σειόμπο πέρασε από εκεί κάτω» (εκδόσεις «Πόλις», μετάφραση: Μανουέλα Μπέρκι, 2019), θα καταλάβετε τον συνειρμό μου. Αν όχι, να σας εξηγήσω πως ο ήρωάς του είναι ένας φύλακας του Μουσείου, ο μεσιέ Σεβάν, παθιασμένος με κείνη, που ζει με τον τρόπο του συνεχώς μαζί της γιατί απλούστατα είναι το πιο θαυμαστό πράγμα που έχει δει ποτέ. Κανένα άλλο έργο δεν του προκαλεί τέτοια συγκίνηση. Ναι…

Η Αφροδίτης της Μήλου. Φωτογραφία: προσωπικό αρχείο (Παρίσι, 2019).

Εγώ βέβαια σκεφτόμουν και την ιστορία του αγάλματος όσο το κοίταζα και μεταφέρθηκα για λίγο νοερά στην Μήλο, που πολύ έχω αγαπήσει και που γράφω άλλωστε γι’ αυτήν σ’ ένα ανέκδοτο προς το παρόν, μυθιστόρημά μου. Έβγαλα αρκετές φωτογραφίες αλλά έστειλα μόνο μία στην Ελλάδα εκείνη τη μέρα. Κατάφερα να μείνω για λίγο μόνη στο χώρο και παρατήρησα τις λεπτομέρειες που αναφέρουν τα βιβλία τέχνης: «Η Αφροδίτη είναι σμιλεμένη σε μάρμαρο της Πάρου*, έχει ύψος 2,05 μ. και βάρος 900 κιλά περίπου· στηρίζεται στο δεξιό της πόδι, που πατάει στο έδαφος με όλο το πέλμα. Το αριστερό της είναι λυγισμένο στο γόνατο. Το γλυπτό είχε δουλευτεί σε δύο τμήματα ξεχωριστά, που συνδέονται στις πτυχώσεις του ενδύματος, κάτω από τους γλουτούς. Το δεξιό χέρι πρέπει να είχε αντικατασταθεί ήδη από την αρχαιότητα, ενώ το αριστερό έχει χαθεί. Το αριστερό πέλμα σμιλεύτηκε ξεχωριστά απ’ τη βάση, και σίγουρα τοποθετήθηκε αργότερα. Η κίνηση των χεριών έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τους μελετητές· για να περιοριστούμε στις πιο αληθοφανείς υποθέσεις, είναι πιθανόν το δεξιό χέρι να άγγιζε τον αριστερό γοφό, ενώ το αριστερό πρέπει να ήταν ανασηκωμένο. Το άγαλμα έφερε κοσμήματα από μέταλλο (ενώτια, βραχιόλι και μια ταινία στα μαλλιά), καθώς υπάρχουν στο γλυπτό οι οπές στερέωσής τους» , γράφει η έκδοση της «Καθημερινής» (εκδόσεις Explorer, 2010).

Η Αφροδίτης της Μήλου. Φωτογραφία: προσωπικό αρχείο (Παρίσι, 2019).

«Η αντίθεση ανάμεσα στην απαλή πληρότητα του γυμνού και τη σκληρή πτύχωση του υφάσματος, μια στάση πιο εγκάρδια και ανθρώπινη, και μια πιο φυσική και ελεύθερη σχέση με τον χώρο, μαρτυρούν πόσο αναζωογονητική μπορεί να είναι ακόμα και σήμερα η επαφή με έργα του παρελθόντος» , επισημαίνεται στην έκδοση της Electa (2005). O Auguste Rodin με τη σειρά του είχε γράψει: «Ιδού το θαύμα των θαυμάτων. Αυτό το έργο είναι η έκφραση της υψηλότερης έμπνευσης της αρχαιότητας. Είναι ο αισθησιασμός που ισορροπείται με το μέτρο, η χαρά της ζωής που σταθμίζεται από το λογικό…» Και να πως κάποιοι την αναπαριστούν. Βάζουμε τη φαντασία μας να δουλέψει, εξαιτίας της. Γράφονται ποιήματα για ‘κείνη (δείτε εδώ κι εδώ), πρωταγωνιστεί ακόμη σε πολλά έργα.

Joseph Warlencourt – View of the former room of the Tiber (1836)

Φυσικά, υπάρχουν και πίνακες που δείχνουν πως είχαν εκθέσει το άγαλμα οι υπεύθυνοι του Μουσείου, τους περασμένους αιώνες κι ένας είναι αυτός του Joseph Warlencourt, που βλέπετε παραπάνω. Υπάρχουν επίσης και φωτογραφίες με τους Ναζί σ’ αυτή την αίθουσα κι άλλες που δείχνουν ότι το άγαλμα μετά την ανακάλυψη και την έκθεσή του έζησε κι άλλες περιπέτειες. Μερικά video με αρκετές απ’ αυτές τις φωτογραφίες, βρήκα εδώ και θα σας αφήσω να τα παρακολουθήσετε μέχρι να τα πούμε την επόμενη φορά… Υπάρχουν πολλά ακόμη να δούμε μαζί κι ίσως αυτή η ξενάγηση τελικά, να μην είναι και τόσο μικρή. Το Λούβρο ανοίγει ξανά πάντως τις πόρτες του στις 19 Μαΐου και στον ιστότοπό του θα μάθετε τι απαιτείται για τις επισκέψεις. Έχουν αλλάξει όπως ήταν αναμενόμενο, κάποια πράγματα. Η κράτηση για παράδειγμα, βλέπω ότι είναι υποχρεωτική για όλ@, κάποιες αίθουσες θα παραμείνουν κλειστές και κλειστά θα είναι και τα περισσότερα εστιατόρια κι οι καφετέριες (με κάποιες εξαιρέσεις). Στις 30 Σεπτεμβρίου τέλος, εγκαινιάζεται η έκθεση Paris-Athènes. La naissance de la Grèce moderne 1675-1919, που θα διαρκέσει ως τις 7 Φεβρουαρίου 2022. Έχετέ το υπόψη και καλά να περάσετε αν βρεθείτε εκεί.

(συνεχίζεται)

*»Το μάρμαρο της Πάρου ξεχωρίζει για την υφή, την καθαρότητα και τη διαύγειά του, ιδιότητες που το κάνουν μοναδικό παγκοσμίως. Είναι χαρακτηριστικό ότι το βάθος της διαφάνειάς του φτάνει ως τα 6-7 εκ, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έχει πλησιάσει τα 30. Συγκριτικά αναφέρεται ότι το μάρμαρο της Πεντέλης φτάνει το 1,5 εκ και της Καράρας τα 2,5″.

**Όλες οι φωτογραφίες πλην της τελευταίας, τραβήχτηκαν από μένα κι έχουν ανέβει στους προσωπικούς λογαριασμούς που διατηρώ σε flickr και Instagram.