Συνέδριο με θέμα «Ο Καλβίνο και η Ελλάδα», με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του: 2-3 Νοεμβρίου 2023

Περισσότερες πληροφορίες εδώ.

«Ατελείς προτάσεις»: ένα σπουδαίο ντοκιμαντέρ για τη συγγραφέα κι ακτιβίστρια Ασλί Ερντογάν

Ανοίγεις την πόρτα του σπιτιού σου κι εισβάλουν 44 ένοπλοι άντρες για να σε συλλάβουν, επειδή έγραψες κάτι που «δεν έπρεπε». Μπορείτε να φανταστείτε πως αισθάνθηκε αυτή η γυναίκα; Ως άνθρωπος που γράφει, που ξέρει το συγγραφικό της έργο και την ακτιβιστική της δράση, είχα πολλούς λόγους να δω το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ της Adar Bozbay και να σας το προτείνω κι εσάς. Διατίθεται ελεύθερα διαδικτυακά άλλωστε, απ’ το 9ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου.

Η υπόθεση του έχει ως εξής: «Η Asli Erdoğan, παγκοσμίου φήμης συγγραφέας και ακτιβίστρια, σιωπά μετά την φυγή της στη Γερμανία. Οι «ατελείς προτάσεις» είναι ένα ντοκιμαντέρ για την ζωή της και το λογοτεχνικό της έργο, που την οδήγησε στην εξορία στη Φρανκφούρτη, αφού η καταπίεση του τουρκικού καθεστώτος έχει ως αποτέλεσμα την παράνομη φυλάκισή της».

Μιλά σ’ αυτό το ντοκιμαντέρ λοιπόν, η Erdoğan για τη σύλληψη, τη φυλάκιση της (επομένως και για το σωφρονιστικό σύστημα της Τουρκίας), την πολύκροτη δίκη της, το πώς είναι να τα βιώνεις όλα αυτά, να παίρνεις το δρόμο της εξορίας, να μη μπορείς να γράψεις μετά, αναφέρεται λίγο και στην Ελλάδα, ξεκαθαρίζει αλήθειες και ψέματα, κ.ο.κ. Κι η μητέρα της τοποθετείται για τα γεγονότα, ο δικηγόρος της, η συγγραφέας, μεταφράστρια και γλωσσολόγος Νετζμίε Αλπάι (Necmiye Alpay) που επίσης φυλακίστηκε το 2016, κ.α.

Στο παρελθόν είχα εξηγήσει εδώ κάποια πράγματα γενικότερα για την «επικινδυνότητα» των βιβλίων που οδηγούν τους συγγραφείς τους στη φυλακή κι ειδικά για την Τουρκία είχα επικαλεστεί τη μαρτυρία του Safak Pavey, που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2017, στους New York Times: “Άκουσα έναν κρατούμενο που έλεγε: «Το βιβλίο δεν είναι διαθέσιμο, αλλά ο συγγραφέας είναι εδώ αν ενδιαφέρεστε»”. 

Αυτήν τη μαρτυρία μου θύμισε το σπουδαίο αυτό ντοκιμαντέρ. Δυστυχώς…

Θα είναι διαθέσιμο ως τις 5 Νοεμβρίου από εδώ κι έχει φυσικά ελληνικούς υπότιτλους. Δείτε το και θ’ ακούσετε όσα σημαντικά λέει εκείνη που πρωταγωνιστεί κι ίσως έτσι παρακινηθείτε να διαβάσετε και τα βιβλία της, αν δεν το έχετε κάνει ήδη.

Βιογραφικό σημείωμα: Η Ασλί Ερντογάν γεννήθηκε στην Ιστανμπούλ το 1967. Σπούδασε μηχανική υπολογιστών και φυσική, το μάστερ της το ολοκλήρωσε στο CERN-Εργαστήριο Φυσικής Υψηλής Ενέργειας της Ευρώπης. Παράτησε το διδακτορικό της στη φυσική, που το είχε αρχίσει στο Ρίο ντε Τζανέιρο, επέλεξε τη συγγραφή και έζησε δυο χρόνια στη Νότια Αμερική. Το πρώτο της μυθιστόρημα «Kabuk Adam» (Ο άνθρωπος καβούκι) εκδόθηκε το 1994 και η πρώτη της συλλογή διηγημάτων «Mucizevi Mandarin» (Ο θαυμαστός μανδαρίνος) το 1996. Το δεύτερο της μυθιστόρημα «Kirmizi Pelerinli Kent» (Η πόλη με την κόκκινη πελερίνα) 1998, μεταφράστηκε στα γαλλικά και στα νορβηγικά και εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Actes Sud». Επιλέχθηκε στη σειρά «Marg» των εκδόσεων «Gyldental». Το διήγημά της με τίτλο «Tahta Kuslar» (Τα ξύλινα πουλιά) κέρδισε το Βραβείο Deutsche Welle και μεταφράστηκε σε εννιά γλώσσες. Στο βιβλίο της «Bir Yolculuk ne Zaman Biter» (Πότε τελειώνει ένα ταξίδι) (2000) συγκέντρωσε τα χρονογραφήματά της στην εφημερίδα «Ραντικάλ». Η Ασλί Ερντογάν συμπεριλήφθηκε ανάμεσα στους «50 συγγραφείς του Μέλλοντος» του περιοδικού «Lire». Έργα της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες. Το 2009 τιμήθηκε με το Βραβείο Διηγήματος «Σαΐτ Φαΐκ»· τον Αύγουστο του 2016, αμέσως μετά την σύλληψή της, με το σουηδικό βραβείο Τuchoslky και πιο πρόσφατα με το 2017 ΕΙCF Princess Margriet Award for Culture. Πηγή: Βιβλιονέτ.

«Και εγώ ήμουν εκεί»: ένα επίκαιρο ντοκιμαντέρ για όσα συμβαίνουν σε Ισραήλ και Παλαιστίνη

Η επικαιρότητα, όσα φριχτά συμβαίνουν, μ’ έκαναν να διαλέξω να παρακολουθήσω κι αυτό το ντοκιμαντέρ του Eran Paz, που προβάλλεται ελεύθερα διαδικτυακά απ’ το 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου.

Η υπόθεση έχει ως εξής: «Ως νεαρός στρατιώτης, ο σκηνοθέτης κινηματογραφεί τη στρατιωτική του μονάδα να καταλαμβάνει σπίτια παλαιστινίων, να κλειδώνει οικογένειες σε δωμάτια και να μετατρέπει σπίτια σε στρατιωτικές θέσεις. Τώρα, 18 χρόνια αργότερα, αντιμετωπίζει το παρελθόν του και επιστρέφει εκεί από όπου ξεκίνησαν όλα».

Παρακολουθώντας το διαπίστωσα ότι άξιζε να σας το προτείνω, για να καταλάβετε πώς αισθάνονται και δρουν οι νεαροί Ισραηλινοί στρατιώτες που γαλουχούνται με μίσος, παίρνουν διαταγές να εισβάλουν σε σπίτια Παλαιστινίων, πόσες άμυνες επιστρατεύουν για ν’ αντέξουν όσα διαδραματίζονται ακολούθως, κ.ο.κ.

Οι συγκεκριμένοι άνθρωποι που πήραν μέρος σε τέτοιες επιχειρήσεις παραδέχονται μάλιστα, ότι δε βρήκαν τρομοκράτες σ’ αυτά τα σπίτια, αλλά μόνο τρομαγμένες οικογένειες. Κι όσα λένε μεταξύ τους για μια νεαρή μητέρα και το παιδί της, εξηγούν γιατί κάποιοι δε διστάζουν να σκοτώσουν αθώους ανθρώπους (κι αυτό ισχύει φυσικά και για τη Χαμάς). Δεν υπάρχουν ευτυχώς, τέτοιες σκηνές σ’ αυτό το ντοκιμαντέρ, οφείλω να τονίσω, και το τέλος του είναι λυτρωτικό.

Θα είναι διαθέσιμο από εδώ ως τις 5 Νοεμβρίου 2023 και έχει βέβαια ελληνικούς υπότιτλους.

Ένα ντοκιμαντέρ για τις επιπτώσεις της φυλάκισης στις οικογένειες των εγκλείστων, με φόντο τις «συζυγικές επισκέψεις»

Μια ταινία που προσωπικά ξεχώρισα (απ’ αυτές που μπορεί να παρακολουθήσει όποιο άτομο ενδιαφέρεται ελεύθερα) απ’ το 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου, είναι κι αυτή.

Πρόκειται στην ουσία για «ένα πορτραίτο δύο οικογενειών με φόντο, τις συζυγικές επισκέψεις στη διαβόητη φυλακή «Ιρίζοβο» της Βόρειας Μακεδονίας, καθώς και τις επιπτώσεις στις οικογένειες και τους γύρω τους».

Δε θα γράψω κάτι που δε γνωρίζετε ως επιπρόσθετο σχόλιο: τα αθώα θύματα και σ’ αυτές τις περιπτώσεις, είναι τα παιδιά, δυστυχώς.

O πρωτότυπος τίτλος της είναι «Ljubovnata Soba» κι η σκηνοθεσία είναι της Susana Dinevski.

Θα είναι διαθέσιμη ως τις 5 Νοεμβρίου 2023 και μπορείτε να την παρακολουθήσετε ελεύθερα από εδώ.

Veliko Tarnovo: στους μαιάνδρους του Yantra – Η πόλη των τσάρων

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Το Βέλικο Τάρνοβο ή Βελίκο Τάρνοβο (βουλγαρικά : Велико Търново) ή Βέλικο Τίρνοβο, είναι πόλη της βορειοκεντρικής Βουλγαρίας κι αποτελεί το διοικητικό κέντρο της ομώνυμης επαρχίας. Είναι στην ουσία, η ιστορική και πολιτιστική πρωτεύουσα της χώρας. Βρέθηκα εκεί πέρυσι το καλοκαίρι κι είπα να σας γράψω σήμερα μερικά πράγματα γι’ αυτό το πανέμορφο μέρος, συμβουλευόμενη και τις πηγές που παραθέτω στο τέλος της ανάρτησης.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Βρίσκεται λοιπόν, στο γεωγραφικό κέντρο της χώρας και πιο συγκεκριμένα 230 χιλιόμετρα από τη Σόφια (Sofia), 220 από τη Βάρνα 215 από το Μπουργκάς κι 107 απ’ το Ρούσε. Ο πληθυσμός της είναι περίπου 70.000 άνθρωποι.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Ο μεγαλύτερος ποταμός στη βόρεια Βουλγαρία διατρέχει τη συγκεκριμένη πόλη και δεν είναι άλλος απ’ τον ποταμό Yantra (Γιάντρα). Το Βέλικο Τάρνοβο συχνά αναφέρεται ως η «Πόλη των Τσάρων» και το παλιό τμήμα του απλώνεται σε τρεις λόφους (Tsarevets, Trapezitsa και Sveta Gora), που υψώνονται ανάμεσα στους μαιάνδρους του προαναφερόμενου ποταμού. 

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Στο Tsarevets βρίσκονται τα ανάκτορα των Βούλγαρων αυτοκρατόρων, ο Πατριαρχικός Καθεδρικός Ναός , καθώς και μια σειρά από διοικητικά και οικιστικά κτίρια.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Η Trapezitsa είναι γνωστή για τις πολλές εκκλησίες της και ως πρώην κύρια κατοικία των ευγενών. Κατά τον Μεσαίωνα , η πόλη ήταν ένα από τα κύρια ευρωπαϊκά κέντρα πολιτισμού και έδωσε το όνομά της στην αρχιτεκτονική της Καλλιτεχνικής Σχολής του Τάρνοβο, στη ζωγραφική της Καλλιτεχνικής Σχολής του Τάρνοβο.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Ένα άλλο σημαντικό μέρος είναι το μνημείο Asenevci, ένα από τα πιο εμβληματικά της πόλης. Αφιερωμένο στους τέσσερις βασιλιάδες της μεσαιωνικής Βουλγαρίας: Asen, Petur, Kaloyan και Ivan Asen II, συμβολίζει την άνοδο και το μεγαλείο του κράτους κατά τη διάρκεια της βασιλείας τους. Το σημείο που βρίσκεται το μνημείο είναι πολύ γραφικό και μπορείτε να δείτε από ‘κει, πανοραμικά την πόλη.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Εδώ η Elisaveta Bagryana (Ελισαβέτα Μπαγκριάνα), πολύ γνωστή και στη χώρα μας, έγραψε τα πρώτα της ποιήματα, η Blaga Dimitrova έζησε για κάποιο διάστημα με την οικογένειά της κι είναι η γενέτειρα πόλη μεταξύ άλλων και των λογοτεχνών: Petko Slaveykov, Emiliyan Stanev, Assen Razcvetnikov, Dimana Yordanova, Yordanka Getsova, κ.α.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Εδώ αναπτύχθηκε και το λεγόμενο «κύμα του Τάρνοβο«. Ο όρος αυτός είναι μια προσπάθεια σκιαγράφησης και προσδιορισμού ενός λογοτεχνικού κύκλου, ο οποίος σχηματίστηκε σε περιφερειακό επίπεδο, ωστόσο απέκτησε εθνική σημασία. Δεν είναι τυχαίο ότι η εμφάνισή του συνδέεται με τα τέλη της δεκαετίας του 1960, αμέσως μετά την ίδρυση δηλαδή, του Πανεπιστημίου του Βέλικο Τάρνοβο. Το Πανεπιστήμιο δημιούργησε μια παράδοση και διατήρησε τη συνέχεια σε γενιές ποιητών, συγγραφέων και κριτικών.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Η πόλη, που είναι επίσης η γενέτειρα του Vasil Levski (Βασίλ Λέφσκι), επαναστάτη κι εθνικού ήρωα, αποκαλούμενου ως Αποστόλου της Ελευθερίας (φυσικά υπάρχει και μνημείο του), χωρίζεται σ’ ένα παλιό και ένα νέο τμήμα. Η παλιά πόλη είναι μια συλλογή από παραδοσιακά, αναγεννησιακά σπίτια, διάσπαρτα στους λόφους γύρω από τον ποταμό Yantra και το νέο τμήμα αποτελείται από ένα μείγμα κτιρίων κομμουνιστικού και μοντέρνου στυλ.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Στην παλιά πόλη, θα έχετε την ευκαιρία να εξερευνήσετε μοναδικά πολιτιστικά μνημεία και πολλά όμορφα μέρη που σχετίζονται με την ιστορία της. Πολυάριθμες εκκλησίες, μουσεία, αρχαίες κρήνες και κατοικίες, όπου μερικοί από τους πιο σεβαστούς καλλιτέχνες έδωσαν ζωή στα έργα τους, θα σας τραβήξουν την προσοχή.

Μην χάσετε, τέλος, την ηχητική εκδήλωση που διοργανώνεται εκεί με τίτλο «Ήχος και Φως«. Είναι εντελώς δωρεάν και μπορείτε να τη δείτε από την πλατεία μπροστά από το Tsarevets.

Πηγές:

-https://bulgariatravel.org/veliko-tarnovo/

-https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=682950

-https://en.m.wikivoyage.org/wiki/Veliko_Tarnovo

-https://el.wikipedia.org/wiki/Veliko_Tarnovo

-https://visitmybulgaria.com/veliko-tarnovo/

Δημήτρης Τρωαδίτης: Εξαγγελία

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Θα καταργήσω

τις στάσεις

των λεωφορείων

θα τις κάνω

κρυψώνες

ενάντια

στους χάρτινους πύργους

των εμμονών μας

γιατί η ποίηση

ή θα γίνει επανάσταση

ή δε θα υπάρξει ποτέ.

Δημήτρης Τρωαδίτης