Τα καλύτερα και πιο ενδιαφέροντα βιβλία & περιοδικά του 2023*

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Και φέτος θα γράψω την ίδια φράση ακριβώς με πέρυσι: ότι δηλαδή διάβασα περισσότερα βιβλία (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κυκλοφόρησαν όλα το 2023*), απ’ όσα πρόλαβα να γράψω γι’ αυτά. Και θα εξηγήσω ξανά ότι τα βιβλία που διαλέγω να παρουσιάσω, έχει σημασία να ξέρετε, ότι δεν μου τα στέλνει κανένας εκδότης. Τα επιλέγω με μόνο κριτήριο τα ενδιαφέροντά μου κι έτσι θεωρώ ότι ο υποκειμενικός τρόπος που τα προσεγγίζω, αν μη τι άλλο, έχει την προσωπική μου σφραγίδα. Έτσι λοιπόν να εκλάβετε και τη λέξη «καλύτερα» που διαβάζετε στον τίτλο.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Κι έτσι βλέπετε «Το Τούνελ» του Γουίλιαμ Χ. Γκας, που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Καστανιώτη» σε μετάφραση του Γιώργου Κυριαζή (πιστεύω ότι πάντα πρέπει να εμφανίζονται στα εξώφυλλα και τα ονόματα των μεταφραστών και κακώς δε γίνεται ορισμένες φορές) και την ποιητική συλλογή «Ένας φορητός παράδεισος» του Roger Robinson που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Κείμενα» σε μετάφραση του Χαράλαμπου Γιαννακόπουλου (ήμουν μάλιστα και στην πολύ ωραία παρουσίαση του βιβλίου που έγινε στο «Μονόκλ» και συντόνισε ο καλός φίλος Νικόλας Περδικάρης). Πάρα πολύ μου άρεσε επίσης και το νέο βιβλίο του László Krasznahorkai που τιτλοφορείται «Herscht 07769-Η ιστορία Μπαχ του Φλόριαν Χερστ» και κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Πόλις» σε μετάφραση της Μανουέλα Μπέρκι.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Η πρώτη ανάρτηση πάντως του χρόνου, αφορούσε ένα περιοδικό (μιας και διαβάζω και τέτοια): το «Εκτός» που κυκλοφορεί απ’ τις «Εκδόσεις των Άλλων», με θέμα το Άστυ. Και τον περασμένο Μάρτη έγραφα τις εντυπώσεις μου για το Τεύχος Έκτο του fanzine της «Λοκομοτίβα», για το «Ελεύθεροι στη Μυλόπετρα» του Χρήστου Ποζίδη, μετέφραζα αποσπάσματα από ένα ακόμη τεύχος του ριζοσπαστικού αγγλικού περιοδικού «Asylum» (Sping 2023, Volume 30, Number 1) και παρουσίαζα ένα βιβλίο, στο οποίο συμμετέχω κι εγώ και δεν είναι άλλο απ’ το «Σάμος, μια μέρα…» που κυκλοφόρησε η Βιβλιοθήκη Σάμου.

Τον Απρίλιο φιλοξενούσα την είδηση για μια ακόμη μετάφραση των ποιημάτων του Γιάννη Ρίτσου και μετέφραζα με τη σειρά μου απ’ τα ιταλικά κάποια αποσπάσματα απ’ το βιβλίο της Simona Vinci, «La prima verità» που σχετίζεται με τον μεγάλο μας ποιητή. Τότε κυκλοφόρησε κι η «Τηλεφυματίωση» του Τέου Ρόμβου, και καθώς πλησίαζε το Πάσχα ήταν η κατάλληλη στιγμή να παρουσιάσω το graphic novel των Θανάση Πέτρου και Δημήτρη Βανέλλη «Η μεγάλη βδομάδα του Πρεζάκη» απ’ το ομότιτλο διήγημα του Μ. Καραγάτση. Ασχολήθηκα επίσης με δύο βιβλία που σχετίζονται με την τρέλα, δηλαδή το «Ο λίθος της τρέλας» του Μπενχαμίν Λαμπατούτ και το «Στην τρέλα» της Joy Sorman και μοιράστηκα μαζί σας όσα μου έκαναν εντύπωση απ’ «Τα Τετράδια Ψυχιατρικής», το γνωστό περιοδικό δηλαδή που είχε αφιέρωμα στο γιατρό της Μακρονήσου, Αντώνη Παλαιολόγου.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Τον περασμένο Μάιο ξεχώριζα μια ακόμη ξένη έκδοση για τον Allen Ginsberg και ήμουν η ομιλήτρια μιας εκδήλωσης που έγινε στο «Μονόκλ». Εκεί ασχολήθηκα και με κάποια απ’ τα βιβλία που σας ανέφερα ήδη αλλά και μ’ άλλα, μιας και το θέμα μου ήταν «Αναπαραστάσεις της τρέλας στη λογοτεχνία και την ποίηση», με παραδείγματα απ’ τη νεοελληνική λογοτεχνική και ποιητική παραγωγή του 19ου αιώνα καθώς και τη σύγχρονη ελληνική ποίηση και ξένη πεζογραφία. Τον Ιούνιο πάντως παρουσίαζα με πολύ ωραία παρέα στο «Επί Λέξει», το βιβλίο μιας αγαπημένης φίλης, της Ανθής Θεοχάρη κι έγραφα τη γνώμη μου γι’ αυτό καθώς και για τον «Οβολο» του έτερου φίλου, Κυριάκου Μουτίδη, του οποίου η παρουσίαση στη «Λοκομοτίβα» θα μου μείνει αξέχαστη και χαίρομαι πολύ που ήμουν εκεί.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Τον ίδιο μήνα μετέφραζα αποσπάσματα απ’ το νέο τεύχος του «Asylum» (Summer 2023, Volume 30, number 2), μοιραζόμουν εδώ τις σκέψεις μου για το Τεύχος Έβδομο του fanzine της «Λοκομοτίβα» κι ετοιμαζόμουν για διακοπές (εννοείται και το καλοκαίρι διάβασα πολύ, αλλά έκανα ελάχιστες αναρτήσεις).

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Ο Σεπτέμβριος με βρήκε να διαβάζω την είδηση μιας ξένης έκδοσης για τον Λευκάδιο Χερν, μίας άλλης σχετικά με τα πειράματα του Μίλγκραμ, να μεταφράζω απ’ τα αγγλικά αποσπάσματα απ’ το νέο τεύχος του «Asylum» (Autumn 2023, Volume 30, number 3), να δημοσιεύω ένα αφιέρωμα στον Σάντορ Μάραϊ και τέλος να παρακολουθώ παιδάκια να διαβάζουν με μεγάλη αφοσίωση (πόσο παρήγορο για την εικονιστική εποχή που ζούμε) στο Πάρκο Λάμψα.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Τον Οκτώβριο άρχισα να διαβάζω για τον Ίταλο Καλβίνο, ώστε να κλείσω τη χρονιά με την παρουσίαση ενός σχετικού βιβλίου, μοιράστηκα μαζί σας ένα ποίημα του Δημήτρη Τρωαδίτη (είχα τη χαρά να τον γνωρίσω από κοντά στο «Μονόκλ», όπως και το Μάικλ Αλεξανδράτο των Cycladic Press) απ’ την συλλογή του «Με μια εμμονή στην κωλότσεπη», και παρουσίασα εδώ το νέο βιβλίο της κυρίας Μαρίας Φαφαλιού «Ο Αυτόχειρας Ποιητής Δημήτρης Β».

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Το Νοέμβριο πρόσεξα μία ακόμη ξένη έκδοση για την «αυτοκρατορία της κανονικότητας» και το μήνα που διανύουμε μ’ απασχόλησαν δύο ακόμη εκδόσεις που αφορούν τον Κάρολο Ντίκενς (και δεν έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά). Η πρώτη είναι αυτή της Helena Kelly και η δεύτερη αυτή του Lee Jackson . Το ίδιο διάστημα η Βιβλιοθήκη Σάμου κυκλοφόρησε ένα νέο βιβλίο για την Άλκη Ζέη που πολύ θέλω να διαβάσω κι εγώ μετέφραζα απ’ τα αγγλικά αποσπάσματα απ’ τα άρθρα του «Asylum» (Winter 2023, Volume 30, number 4).

Δημοσίευσα, τέλος, τη γνώμη μου για το βιβλίο «Οδηγός για Ψυχοθεραπευτές — Διευκολύνοντας συζητήσεις με θεραπευόμενους που παίρνουν συνταγογραφούμενα ψυχιατρικά φάρμακα ή αποσύρονται από αυτά» που κυκλοφόρησε απ’ τις Εκδόσεις των Συναδέλφων και το Hearing Voices Network (Δίκτυο Ανθρώπων που Ακούνε Φωνές). Δεν έχω παράπονο εν κατακλείδι: ήταν μια πολύ γεμάτη, αναγνωστική χρονιά (που τελειώνοντας θα με βρει να διαβάζω το βιβλίο του John Taylor για τον Ηλία Πετρόπουλο). Εύχομαι το ίδιο και για την επόμενη.-

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Δημήτρης Τρωαδίτης: Εξαγγελία

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Θα καταργήσω

τις στάσεις

των λεωφορείων

θα τις κάνω

κρυψώνες

ενάντια

στους χάρτινους πύργους

των εμμονών μας

γιατί η ποίηση

ή θα γίνει επανάσταση

ή δε θα υπάρξει ποτέ.

Δημήτρης Τρωαδίτης

Δημήτρης Τρωαδίτης: «Είμαστε»

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο, Szeged 20/7/2023 )

Με χαρά θα συναντήσουμε το Δημήτρη Τρωαδίτη, στις 17/10/2023, στις 7 το απόγευμα, στο βιβλιοπωλείο «Μονόκλ» (Φειδίου 11).

*To ποίημα συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή «Σύμπραξη χρόνου» που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Στοχαστής», και την οποία μοιράζεται ο Δημήτρης Τρωαδίτης με το Χρήστο Νιάρο.

Τα καλύτερα και πιο ενδιαφέροντα βιβλία του 2022*

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Διάβασα περισσότερα βιβλία φέτος* (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δημοσιεύτηκαν όλα το 2022), απ’ όσα πρόλαβα να γράψω γι’ αυτά. Κι έτσι βλέπετε το «Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ!» του William Faulkner που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Gutenberg» σε μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου, στην πρώτη φωτογραφία. Φυσικά το θεωρώ αριστουργηματικό και το προτείνω γι’ ανάγνωση, όπως και το «Μπέρδεμα στο Χάρλεμ» του Colson Whitehead, που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Ίκαρος» σε μετάφραση της Μυρσίνης Γκανά.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Πέρα απ’ αυτά, έγραψα τη γνώμη μου για το σπουδαίο βιβλίο «Μαύρες Ρίζες» που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς» και εδώ θα βρείτε τη «συζήτησή» μου με το μεταφραστή του, Νίκο Λάιο.

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Τα βιβλία που διαλέγω να παρουσιάσω, έχει σημασία να ξέρετε, ότι δεν μου τα στέλνει κανένας εκδότης. Τα επιλέγω με μόνο κριτήριο τα ενδιαφέροντά μου κι έτσι θεωρώ ότι ο υποκειμενικός τρόπος που τα προσεγγίζω, αν μη τι άλλο, έχει την προσωπική μου σφραγίδα. Έτσι φέτος, στο blog φιλοξένησα ένα μικρό αφιέρωμα στη Γεωργιανή λογοτεχνία, για να ‘χουμε ωραίες αφορμές να μιλάμε για τους Γεωργιανούς κι όχι τους… «συνήθεις» των δελτίων ειδήσεων.

Και χάρηκα ιδιαίτερα βέβαια, που ο Γεωργιανός ποιητής (και όχι μόνο), Ζάζα Κόσκατζε, μου εμπιστεύτηκε 5 ποιήματά του που πρώτη φορά δημοσιεύτηκαν στη χώρα μας στην αγγλική γλώσσα και μπορείτε να τα διαβάσετε εδώ.

Photo Credits : Mariamo Janelidze

Ρίχνοντας μια ματιά πάντως και στις εκδόσεις της γειτονικής μας Ιταλίας, έγραψα μερικά πράγματα έστω για το νέο βιβλίο του Paolo Nori σχετικά με τον Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι, αλλά και γι’ αυτό της Annacarla Valeriano που αφορά τη Franca Ongaro Basaglia.

Αφού όμως διαβάζω κι επιστημονικά βιβλία και ξέρετε το ενδιαφέρον μου για τα ψ θέματα, φυσικά παρουσιάστηκαν και τέτοια βιβλία στο blog. Στο ένθετο «Νησίδες» μάλιστα της «Εφημερίδας των Συντακτών», φιλοξενήθηκε η κριτική μου για δύο εξ’ αυτών, δηλαδή για το «Δρομοκαΐτειο. Λέρος. Δαφνί. Ο ένας τοίχος μετά τον άλλο», του Θόδωρου Μεγαλοοικονόμου και για το «Απο-ιατρικοποιώντας τη δυστυχία.Ψυχιατρική, ψυχολογία και η ανθρώπινη κατάσταση» (και τα δύο κυκλοφορούν απ’ τις «Εκδόσεις των Συναδέλφων»).

Εδώ επίσης θα βρείτε και τη γνώμη μου για το νέο βιβλίο της Μαρίας Φαφαλιού, που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Αλεξάνδρεια» και τιτλοφορείται «Κορίτσια στο περιθώριο. Μαρτυρίες» κι εδώ όσα έγραψα για κείνο του Πέτερ Λέμαν, δηλαδή το «Η επιστροφή του ηλεκτροσόκ – Θεραπεία ή βλάβη;» που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Νησίδες» σε μετάφραση της Άννας Εμμανουηλίδου. Ακόμη, ίσως σας ενδιαφέρει, μιας και στην εποχή των κινημάτων μας απασχολεί το έμφυλο ζήτημα, το βιβλίο του Χρήστου Ποζίδη, «Γλωσσικό αντάρτικο», που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Άπαρσις» ή κι εκείνο του Ηλία Παπαγιαννόπουλου, «Ο Φρόυντ στην Ακρόπολη – Μια ατοπογραφία» αφού ο πατέρας της ψυχανάλυσης εξακολουθεί να είναι στο πρόσκηνιο, για διάφορους λόγους.

Απ’ τις πιο όμορφες στιγμές του χρόνου που φεύγει, όπως ήδη έχω γράψει, ήταν κι η γνωριμία μου με τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω απ’ το εγχείρημα «Οι Εκδόσεις των Άλλων», για το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ περισσότερα κι όπως ήταν επόμενο έκανα ορισμένες επιλογές από κάποια βιβλία τους, όπως απ’ την εξαιρετική ποιητική συλλογή της Αργυρώς Αξιώτη κι από εκείνη του Θωμά Αρμπιλιά. Μπορείτε κι εσείς να διαβάσετε βέβαια, το μυθιστόρημα του Μπάμπη Κολτράνη, «Σχεδόν αδέρφια», που διατίθεται ελεύθερα σε μορφή e-book και να παρακουθείτε τις δράσεις τους απ’ τη σελίδα τους στο Facebook.

Τι άλλο κρατάω απ’ τη φετινή χρονιά που τη ξεκίνησα με το βλέμμα στ’ άστρα; Τη συμπλήρωση των εκατό χρόνων απ’ την έκδοση του «Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόις, μια συνάντηση με τον Κ ω σ τ ή που δε θα ξεχάσω ποτέ κι αποτέλεσε την αφορμή για να παρουσιάσω ένα ακόμη βιβλίο του αλλά και το ιστορικό περιοδικό «Λωτός«, δύο απ’ τα τεύχη του φανζίν της «Λοκομοτίβα» (το τέταρτο και το πέμπτο), τη γνωριμία μου με κάποιους απ’ τους ανθρώπους του ριζοσπαστικού περιοδικού «Asylum» και πολλές, πολλές ακόμη στιγμές που δε χωράνε σε μιαν ανάρτηση και τις πέρασα διαβάζοντας ενδιαφέροντα βιβλία ή συζητώντας γι’ αυτά στο «Μονόκλ»… Κι ήταν πολύ όμορφα, μα την αλήθεια…

(φωτογραφία: προσωπικό αρχείο)

Για τις «Μαύρες Ρίζες»: η κριτική μου στο «Δρόμο της Αριστεράς»

Η κριτική μου για την ποιητική συλλογή «Μαύρες Ρίζες», την ανθολόγηση και μετάφραση της οποίας έκανε ο Νίκος Λάιος, δημοσιεύτηκε και στην εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς», το περασμένο Σάββατο 19 Μαρτίου 2022. Σε ηλεκτρονική μορφή, θα τη βρείτε εδώ. Το βιβλίο κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Στοχαστής».

Θερμές ευχαριστίες.