Συχνές απορίες

Σκεφτόμουν αυτές τις μέρες, κάποια πράγματα για τα οποία με ρωτάτε συχνά εδώ κατ’ ιδίαν, αλλά και στην ‘εκτός Internet’ ζωή μου κι αποφάσισα να κάνω μιαν ανάρτηση για να σας λύσω κάποιες απορίες, που είναι λογικό να έχετε, όταν ακούτε τόσους όρους που έχουν να κάνουν με ψυχολογικά θέματα.

Θα σας εξηγήσω αρχικά λοιπόν, την διαφορά stress και άγχους. Χρησιμοποιούμε και τις δύο λέξεις και μερικοί νομίζουν πως σημαίνουν το ίδιο πράγμα, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Το άγχος είναι μια νοητική λειτουργία, που κλιμακώνεται απ’ την δυσφορία ως τον πανικό. Αφορά το φόβο του ανθρώπου για έναν επαπειλούμενο κίνδυνο, για κάτι που πρόκειται για συμβεί (κι άλλοτε αυτός ο φόβος είναι πραγματικός, άλλοτε όχι). Το stress τώρα, είναι οι σωματικές επιδράσεις του άγχους, που μπορεί να εμφανιστούν ή όχι. Στην ιστοσελίδα του ψυχιατρικού τμήματος, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, που θα βρείτε εδώ, θα διαβάσετε περισσότερα πράγματα και θα καταλάβετε τι είναι η διαταραχή πανικού και σε τι διαφέρει απ’ την αγοραφοβία.

Όσον αφορά τώρα τις ασθένειες και τα σύνδρομα.. Η διαφορά τους έγκειται στο ότι, για να γίνει λόγος για ασθένεια στην ιατρική, πρέπει να πληρούνται τρεις βασικές προϋποθέσεις, που είναι οι εξής:

α) να έχει εντοπιστεί το βιολογικό σύστημα του οργανισμού που εμπλέκεται στην ασθένεια,

β) να έχουν εντοπιστεί οι βλάβες ή οι αλλοιώσεις του συστήματος ή των συστημάτων που ευθύνονται για την ασθένεια (προσδιορισμός των μηχανισμών παθογένεσης, όπως αναφέρεται στην ιατρική ορολογία) και

γ) να είναι γνωστά ή να μπορούν να υποτεθούν εύκολα τα αίτια ή το αίτιο της ασθένειας (η αιτιολογία).

Όταν αυτές οι προϋποθέσεις δεν πληρούνται και ειδικότερα η δεύτερη και η τρίτη, γίνεται λόγος για σύνδρομο ή σύνδρομα. Για παθολογικές καταστάσεις δηλαδή, με σύνολα συμπτωμάτων άγνωστης αιτιολογίας και παθογένειας, που παρουσιάζουν όμως την ίδια κλινική εικόνα, διαπιστώνονται ιατρικά και τα αντιλαμβάνεται συνήθως και ο ίδιος ο ασθενής.

Για το τέλος άφησα κάτι που σας μπερδεύει όπως διαπιστώνω συνεχώς, πάρα πολύ. Δηλαδή την διαφορά ψυχανάλυσης και ψυχοθεραπείας. Τα πράγματα λοιπόν, έχουν ως εξής. Οι έννοιες δεν είναι σαφώς ταυτόσημες. Η ψυχοθεραπεία είναι ένας γενικός όρος, που αφορά την επίλυση ψυχολογικών προβλημάτων, μέσω της σχέσης με έναν θεραπευτή (ή περισσότερους) και μέσω των τεχνικών που χρησιμοποιεί αυτός, βάση της εκπαίδευσης του.  Στην ψυχολογία, υπάρχουν διάφορες κατευθύνσεις, που αφορούν τον τομέα με τον οποίο κάποιος θα ασχοληθεί (π.χ. Ψυχολογία Υγείας, Σχολική ψυχολογία, Πολιτική Ψυχολογία, Κλινική Ψυχολογία κτλ), το θεωρητικό υπόβαθρο που αποδέχεται κάθε θεραπευτής, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα  δουλέψει  (ας πούμε τα «μέσα» που χρησιμοποιεί, για το είδος της θεραπείας που επιδιώκει). Σας τα γράφω όσο πιο απλά μπορώ, για να σας βοηθήσω να καταλάβετε. Η ψυχανάλυση λοιπόν είναι ένα είδος ψυχοθεραπείας, στην κατεύθυνση της κλινικής ψυχολογίας. Κι αυτή με την σειρά της, χωρίζεται σε άλλα είδη: στην κλασσική ψυχανάλυση (που τηρεί σχετικά αυστηρά τις αρχές του Freud), στην λακανική, στην βραχεία δυναμική ψυχοθεραπεία κ.α. Υπάρχουν επίσης και η γνωσιακή θεραπεία, η συμπεριφορική, η οικογενειακή συστημική θεραπεία,  η ραϊχική προσέγγιση, η προσωποκεντρική-ροτζεριανή προσέγγιση, η Gestalt,  το ψυχόδραμα, η θεραπεία μέσω τέχνης (art therapy) κ.α. Έχουν κάνει την εμφάνιση τους και κάποιες πολύ καινούριες σχολές ψυχοθεραπείας, όπως το process work που συνδυάζει τις απόψεις του C. G. Yung,  την κβαντική φυσική και τον ταοϊσμό.  Eπίσης συμβαίνει, κάποιοι θεραπευτές, να αποδέχονται αρχές απο διαφορετικές θεωρίες και να εφαρμόζουν την λεγόμενη συνθετική ψυχοθεραπεία κι άλλοι να θεωρούν εαυτόν ανένταχτο, και να εργάζονται με άξονα τον άνθρωπο και τον σεβασμό στην προσωπικότητα του.

Ελπίζω, τώρα να είναι λίγο πιο καθαρά τα πράγματα για σας και αν έχετε κάποια ακόμα απορία, μην διστάσετε να κάνετε κλικ στους συνδέσμους που υπάρχουν στο κείμενο. Ωστόσο, θεωρώ απαραίτητο να διευκρινίσω, πως δεν γνωρίζω προσωπικά κανέναν συνάδελφο, απ’ όσους ίσως θα βρείτε στα links, και ο μόνος λόγος που επέλεξα κάποιες σελίδες τους είναι ότι αυτές θεώρησα πως περιγράφουν καλύτερα την αντίστοιχη ψυχοθεραπεία. Συνεπώς ούτε προτείνω, ούτε διαφημίζω κανέναν.

Όποιος όμως, από σας,  θα ήθελε να βρει κάποιον θεραπευτή, θα τον συμβούλευα να απευθυνθεί στον Πανελλήνιο Ψυχολογικό Σύλλογο, τα μέλη του οποίου είναι ψυχολόγοι με νόμιμη άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε εδώ.

.

*H φωτογραφία είναι από εδώ.