Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του περιοδικού Asylum, το τελευταίο αυτής της χρονιάς, και σήμερα σας γράφω τις εντυπώσεις μου γι’ αυτό παραθέτοντας κι αποσπάσματα που μετέφρασα ή και έκανα απόδοση αυτών. Το πρώτο κειμενάκι λοιπόν, που διάβασα εκεί είναι το ακόλουθο και φυσικά σχετίζεται με τη θλιβερή επικαιρότητα, όπως άλλωστε και το εξώφυλλο που φιλοτέχνησε η Amira Tanany: «Το Palestine Mental Health Network συγκεντρώνει όλους όσους ασχολούνται με τα επαγγέλματα ψυχικής υγείας κι είναι αλληλέγγυοι με την Παλαιστίνη. Κάνουν έκκληση να συμμετάσχουμε σε μια μορφή μη βίαιης αντίστασης, η οποία θα γίνει με ξεκάθαρους στόχους…» Περισσότερα θα μάθετε εδώ: https://ukpalmhn.com/pledge
Από κει και μετά ξεχώρισα αρκετά άρθρα για διαφορετικούς λόγους. Αρχικά στάθηκα στις περιβαλλοντικές ανησυχίες της Meg Allen, που εύλογα αναρωτιέται μήπως φαρμακώνουμε τον πλανήτη: «Ακόμη και όταν γίνεται επεξεργασία των λυμάτων, τα περισσότερα συστήματα απλά δεν έχουν ρυθμιστεί για να αφαιρούν τα φάρμακα από το νερό, οπότε τελικά μπορεί να υπάρχουν ίχνη στο πόσιμο νερό. Έχει επίσης παρατηρηθεί ότι ορισμένα αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά μπορούν να βιοσυσσωρεύονται κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας. Αυτό σημαίνει ότι τα μικροσκοπικά πλάσματα απορροφούν ίχνη φαρμάκων και, καθώς τρώγονται από μεγαλύτερα ζώα, η συγκέντρωση των φαρμάκων αυξάνεται καθώς κινούμαστε προς τα πάνω στην τροφική αλυσίδα. Και μαντέψτε ποιος είναι ο κορυφαίος της τροφικής αλυσίδας; Επίσης – δεδομένου ότι η επεξεργασία του νερού δεν αφαιρεί απαραίτητα φάρμακα από το πόσιμο νερό – όταν ανακυκλώνεται, οι συγκεντρώσεις των φαρμάκων στο νερό μπορεί να αυξηθούν, επηρεάζοντας και πάλι την ανθρώπινη υγεία». Και καταλήγει στο εξής: «Καθώς η κατανάλωση φαρμάκων αυξάνεται και η ρύθμιση της επεξεργασίας του νερού εκφυλίζεται, η συσσώρευση φαρμάκων στο περιβάλλον θα μπορούσε να συμβάλει στην περιβαλλοντική υποβάθμιση και πιθανή κατάρρευση». Ας το έχουμε κατά νου κι ας κάνουμε ό,τι περνάει απ’ το χέρι μας.
Για το θέμα που έχει προκύψει σχετικά με το καινοτόμο και πρωτοποριακό πρόγραμμα MSc στις Mad Studies στο Πανεπιστήμιο Queen Margaret (QMU), ασχολείται στη συνέχεια η Julia Macintosh. Τι έχει συμβεί λοιπόν; Το QMU, μετά από τρία χρόνια λειτουργίας, διέκοψε πρόσφατα την πρόσληψη νέων φοιτητών, προκειμένου να επανεξετάσει τη βιωσιμότητα του μαθήματος και κάποια άτομα κι από την Ελλάδα, όπως η υποφαινόμενη, υπογράψαμε την έκκληση για τη συνέχιση του. Γιατί; Επειδή οι σπουδές αυτές «είναι πρωτοπόρες σε ένα νέο όραμα για υπηρεσίες ψυχικής υγείας που συνεργάζονται με τους ανθρώπους που βρίσκονται στο επίκεντρό τους, όπου οι άνθρωποι δεν κατατάσσονται απλώς σε διαγνωστικές ετικέτες, τους δίνεται μια συνταγή και συνεχίζουν το δρόμο τους. Οι Mad Studies προσκαλούν σε κριτική, αυτοεξέταση και διαλογική διερεύνηση και δίνουν στους φοιτητές την ευκαιρία να συμβάλουν σε μια συζήτηση για την ψυχική υγεία από την οποία ιστορικά είχαν αποκλειστεί». Όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζει η Azra Khan που είναι φοιτήτρια του μαθήματος, καθώς και η συλλογικά υπεύθυνη για την υπεράσπιση του έργου Oor Mad History (πρόκειται για ένα πρόγραμμα τοπικής κοινότητας στο Εδιμβούργο που φιλοξενείται και διευθύνεται από την CAPS Advocacy): «οι Mad Studies, και αυτό που αντιπροσωπεύουν για τόσους πολλούς ανθρώπους, είναι απαραίτητες. Περιλαμβάνουν έναν χώρο που προβάλλει τις πνιγμένες φωνές πολλών, αμφισβητεί καταπιεστικά συστημικά παραδείγματα και τολμά να πατήσει σε νέα εδάφη κοινωνικής δικαιοσύνης». Αν θέλετε λοιπόν κι εσείς μπορείτε να υποστηρίξετε την εκστρατεία γράφοντας για το θέμα στον Sir Paul Grice στη διεύθυνση principal@qmu.ac.uk και υπογράφοντας την αίτηση στο Change.org.».
Για τα όσα παράλογα διαδραματίζονται στα ψυχιατρικά τμήματα οξέων περιστατικών («Gaslighting in Acute Mental Health Hospital») γράφει o Kris Deering κι οι συνεργάτες του. Όπως το ότι παρακολουθούνται οι άνθρωποι και κρατούνται σημειώσεις για ‘κείνους χωρίς κανένας να τους εξηγεί το λόγο (αν συνέβαινε κάτι τέτοιο σε σούπερ μάρκετ όπως αντιπαραθέτει, θα μπορούσε ο κάθε ενδιαφερόμενος να καλέσει την αστυνομία, αλλά στα οξέα θεωρείται «φυσιολογικό») και συνεχίζει: «Άλλες περίεργες πρακτικές περιελάμβαναν τη μη αναγνώριση ότι ο σωματικός περιορισμός και η αναγκαστική θεραπεία είναι φρικιαστικές, όχι μόνο για το άτομο που τις υφίσταται, αλλά και για τους άλλους ασθενείς που μένουν στο νοσοκομείο και είναι μάρτυρες (ενν: τέτοιων περιστατικών βίαης καταστολής). Οι ασθενείς που βίωσαν τον περιορισμό δεν έλαβαν καμία εξήγηση σχετικά με το γιατί συνέβη ο περιορισμός, αφήνοντάς τους μπερδεμένους σχετικά με το τι συνέβη και τι έκαναν λάθος, καθώς τους φαινόταν τιμωρητικό» (γι’ αυτές τις εμπειρίες κάνει λόγο και στο δικό του άρθρο ο Fintan Fitzgerald Glackin). Μπορείτε να διαβάσετε και μόνα σας περισσότερα σχετικά με το θέμα, καθώς η συγκεκριμένη μελέτη μελέτη «Safety for Recovery», έχει δημοσιευτεί στο International Journal of Mental Health Nursing, με τίτλο: «Ontological insecurity of inattentiveness: Conceptualising how risk management practices impact on patient recovery when admitted to an acute psychiatric hospital» και είναι ανοικτής πρόσβασης.
Στάθηκα επίσης στο άρθρο της Natasha Downs ( με τον προβοκατόρικο τίτλο: «Best Pussy Disorder») που είναι σχετικό με τη σεξουαλικοποίηση των γυναικών οι οποίες παίρνουν τη διάγνωση «Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας» («BPD») κι εξηγεί πολλά μέσω ενός έργου της. Αναφερόμενη σε συγκεκριμένα σχόλια ψυχιάτρων που παραθέτει, αναρωτιέται εύλογα: «είναι ηθικό να χαρακτηρίζουμε τις γυναίκες, ιδίως εκείνες που συχνά είναι επιζώσες σεξουαλικών τραυμάτων, ως «σαγηνευτικές»;». Είναι μια θέση που έχει εκφραστεί με παρόμοιο τρόπο κι άλλες φορές, από άλλες γυναίκες, κι έχει σημασία να τη λάβουμε υπόψη ως ειδικοί. Συνεχίζοντας, κάνει μια μικρή αναδρομή: «Η ιστορική αλλοτρίωση των γυναικών που θεωρούνται «τρελές» έχει διερευνηθεί επαρκώς στις Mad Studies από ακαδημαϊκούς όπως η Phyllis Chesler και η Jane M. Ussher, και η παράδοση αυτή συνεχίζεται με την ψυχοδιάγνωση «BPD». Στο βιβλίο της «The Female Malady» (1987), η Elaine Showalter προέβλεψε την εμφάνιση μιας νέας «γυναικείας ασθένειας» που θα εκτοπίσει την κατάθλιψη. Συμφωνώ με τον ισχυρισμό της Dana Becker ότι η «BPD» είναι αυτή η προαναγγελθείσα ασθένεια», υποστηρίζει η Downs.
Ο Tony Roberts με τη σειρά του υποστήριζε το 2018 (δυστυχώς απεβίωσε το φετινό Αύγουστο του 2023) ότι η συζήτηση-αντιπαράθεση μεταξύ της βιοϊατρικής ψυχιατρικής και της κριτικής ψυχολογίας πρέπει να τελειώσει, διότι κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Επειδή δεν είναι συζήτηση, αλλά πόλεμος χαρακωμάτων, στην ψυχική υγεία, που δεν ωφελεί κανέναν, όπως υπογραμμίζει: «Οι επίσημες καταγγελίες πετιούνται σαν κομφετί. Ακόμη χειρότερα, οι επαγγελματίες δυσφημούν δημόσια άτομα με βιωμένη εμπειρία, των οποίων οι οπτικές γωνίες δεν ταιριάζουν με τη δική τους αφήγηση. Όλα αυτά είναι πολύ ασυνήθιστα και αντιεπαγγελματικά. Είναι δογματισμός. Υπάρχει μια συλλογική άρνηση να μάθουμε ο ένας από τον άλλον…». Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο του που δημοσιεύεται στη μνήμη του και κρίνετε αν έχουν βάση κάποια πράγματα που επισήμαινε (και συνάδουν με το σχέδιο στο οπισθόφυλλο), μιας και τη γνωρίζουμε και στην Ελλάδα αυτήν την πόλωση.
Και κάπου εδώ πρέπει να γράψω πως όσα κι αν συμπεριλάβω στις αναρτήσεις που κάνω για το περιοδικό, υπάρχουν πάντα και πολλά ακόμη θέματα που μπορείτε να διαβάσετε, όπως αυτό που αφορά την άνοια της Liz Bell: «Η αυτοσυνηγορία για την άνοια μπορεί να βρίσκεται ακόμη σε νηπιακό στάδιο, αλλά υπάρχει. Κατά την τελευταία δεκαετία, τοπικές ομάδες βάσης έχουν αρχίσει να ενώνουν τις δυνάμεις τους μέσω του έργου Dementia Engagement and Empowerment Project, ή δικτύου DEEP.». Η ίδια υπογράφει και το πολύ συγκινητικό ποίημα «Things I have forgotten».
Ρίξτε μια ματιά επίσης και στους συνδέσμους που θα βρείτε εδώ: https://deathsbywelfare.org/ κι εδώ: https://stopoxevision.com/ μιας κι ολοκληρώνεται σιγά σιγά η ανάρτηση, και για να καταλάβετε τι συμβαίνει αυτήν την περίοδο στην Αγγλία (πολλά τα προβλήματα του συστήματος και τα δίκαια παράπονα των χρηστών υπηρεσιών ψυχικής υγείας) συμβουλευτείτε, αν σας ενδιαφέρει φυσικά το ζήτημα, το σχετικό άρθρο του περιοδικού.
Προσωπικά, εκτός απ’ όσα ανέφερα, διάβασα, τέλος μ’ ενδιαφέρον και την κριτική του Ian Parker γι’ αυτό το βιβλίο που πρόσφατα μου τράβηξε την προσοχή. Κι εσείς με τη σειρά σας ίσως ξεχωρίσετε άλλα θέματα. Όπως και να ‘χει, καλή ανάγνωση εύχομαι._
.
.
.
AIKATERINI TEMPELI 